Tek başına bitkilerden hazırlanan çaylar olabildiği gibi çeşitli bitkilerin karıştırılmasıyla ortaya çıkan çaylar da mevcuttur. Günümüzde adından sıkça söz ettiren popüler olmuş çayları merak ediyorsanız yazıyı okumaya devam edebilirsiniz.
Yeşil çay: Yeşil çay E vitamini, aktif madde olarak kateşinler ve polifenoller içerir. Aynı zamanda iyi bir C vitamini kaynağıdır. Kalp hastalığına, kolestrole, zayıflamaya, diyabete, depresyona, kan basıncını düzenlemeye,
Parkinson ve Alzheimer hastalıklarına karşı olumlu etki gösterir. Ayrıca cilt sağlığı için de önem taşır. Vücuttaki fazla suyun atılmasında ve kafein içeriği ile metabolizmayı hızlandırıcı etkisi mevcuttur. Ancak kafein içeriğinden dolayı uykusuzluk problemi yaşayan bireylerde önerilmemektedir. Çeşitli çalışmalarda yeşil çay kullanan kişilerin içerisinde bulunan kateşinler sayesinde, deri altı karın yağlarında ve trigliseritlerinde büyük oranda azalma görülmüştür. İçerdiği vitamin ve mineraller birçok hastalığa karşı olumlu etki gösterse de özellikle kanser türevi hastalıklarda kullanımının minimuma indirilmesi veya tamamen
kesilmesi gerekebilir. Hassas ilaç tedavisi gören hastalar, hamile ve emzikli anneler doktor kontrolünde tüketmelidir. Önerilen miktarsa günde 2-3 fincan yeşil çay içilmesidir.
Pu-erh çayı: Çin’in Yunnan eyaletindeki çay ağaçlarından elde edilen pu-erh çayı, yavaş bir fermantasyon sürecinden geçtikten sonra, kendine özgü siyah rengine ulaşır. İçerdiği değerli antioksidanlarla kanseri tetikleyen serbest radikallere karşı savaş açan pu-erh çayı, vücuttaki iltihabın atılmasına, içerdiği antioksidanlar sayesinde besinlerin kolayca parçalanmasına ve sindirimin hızlanmasına neden olur. Bununla birlikte yüksek miktarda kafein içermektedir. Kafein kasları, kalbi ve merkezi sinir sistemini uyarır. İçerisindeki florür kemikleri güçlendirir. Yüksek kolesterol ve diyabet için de düşürücü etki gösterir. Pu-erh çayında bulunan ‘sintaz’
yağ asitleri, yağ metabolizmasını uyarır ve buna bağlı olarak yağ hücrelerini parçalayıcı özelliğe sahiptir. Hazırlanışı diğer bitki çaylarına göre biraz farklıdır. Çay yaprakları üzerine kaynar su döküyoruz ve 10 saniye kadar bekliyoruz. İlk demlenen çayı bardağa boşaltıp, kullanmıyoruz. Tekrar çaydanlığa su koyuyoruz ve 20 saniye demlenmesini bekleyerek bardağa süzüyoruz. Aynı yaprağı 5-6 kez daha demlemek için kullanabiliriz. Günde 4 fincana kadar tüketiminde sakınca görülmemektedir.
Beyaz çay: Üretimi büyük dikkat ve çaba gerektiren beyaz çayın en kaliteli hali erken ilkbahar zamanında toplanır. Son yıllarda adını sıkça duyduğumuz beyaz çay; metabolizma hızını artırıyor, yağ yakılmasına yardımcı oluyor, cildi olumsuz etkilerden koruyor ve dişlerin
güçlenmesine destek oluyor. Daha hafif bir aromaya sahip olan beyaz çayın kafein içeriğinin düşük olması uyku sorunu yaşayan bireyler için de tercih edilmesi daha kolay bir çaydır. İçerisindeki antioksidanlarla stresi önlemede de önemli etkiye sahiptir. Demleme süresi söz konusu olunca beyaz çay; siyah ve yeşil çaya nazaran daha toleranslıdır. Ancak çok uzun süre demlemek beyaz çayın acılaşmasına neden olabilir. Kaynamış suda ortalama 3-5 dakika demlemek yeterli olacaktır. Kaliteli bir beyaz çayı birkaç kez demlemek mümkündür.
Kuş otu çayı: Hafif müshil etkisi bulunan kuş otu çayı, şişliği önler ve fazla suyun vücuttan atılmasına yardımcı olur. Metabolizmayı hızlandırır. Potasyum ve magnezyum bakımından zengin olması bağırsakları yumuşatır, kabızlığı önler. İdrar söktürücü olup sindirim sistemini düzenler ve ödem atar. Günde 3 fincandan fazla tüketilmesi ishale neden olabilmektedir. 1 fincan için 2 tatlı kaşığı kadar kurutulmuş kuş otu bitkisi koymak yeterlidir. Ortalama 2-4 dakika demleyip tüketime hazır hale getirebiliriz.
Yaban mersini çayı: Yaban mersini faydaları içinde bulunan antioksidanların hastalıklara yol açan Gözlerin gece görüşünü geliştiren ve ışık değişimlerine hızlı adapte olmasını sağlayan “rodopsin” pigmentinin üretimini arttırır. İçinde bulunan “tanen” iltihap önleyici özelliğe sahiptir ve ishal tedavisinde etkilidir. Yaban mersini çayının en büyük özelliği kan şekerini dengeleyerek yemeklerden önce iştah kontrolü sağlamaktır. 1 fincan çay için 2 kaşık yaban mersinini 5 dakika süresince suda kaynatıyoruz. Fazla kaynaması antioksidan özelliğini kaybettireceğinden süreye dikkat etmeliyiz. Ateşten aldıktan sonra 20 dakika kadar soğumaya bırakıyoruz. Ilık şekilde tüketilebilir.
Zencefil çayı: Geleneksel ve alternatif tıpta zencefil büyük ölçüde mide rahatsızlıklarının tedavisinde kullanılsa da sindirimi kolaylaştırdığı, bulantıyı kestiği ve soğuk algınlığıyla mücadelede etkili olduğu biliniyor. İçerisinde bulunan ‘gingerol’ maddesi güçlü bir antioksidan ve anti eflamatuvardır. Bir grup kadınla yapılan araştırmanın sonuçları incelendiğinde 1-1,5 gram kadar zencefilin bulantıya çözüm olduğu görülmüştür. Kronik hazımsızlık karşısında da etkili bir silahtır. 1 bardak suyu kaynatıyoruz. İçine ince dilimler veya küçük parçalar halinde zencefili atıyoruz. Yaklaşık 10 dk kadar demlenen zencefil çayına isteğe göre limon, diyabet durumu yoksa bal ve çeşitli bitkiler eklenerek tüketilebilir.
Maydanoz çayı: Maydanoz çayının böbrek ve safra taşlarının tedavisi başta olmak üzere pek çok faydaları bulunmaktadır. Vücudun su tutmasını önleyerek fazla suyu idrar söktürücü özelliğiyle dışarı atmasına ve ödemin uzaklaştırılmasında yardımcı olur. Maydanoz; folat, potasyum, kalsiyum, fosfor, C ve A vitaminleri bakımından zengin bir bitkidir. Maydanozda bol miktarda bulunan C vitamininin pek çok farklı fonksiyonu vardır. Dikkat edilmesi gereken durumlardan biri adet dönemi akışını uyardığı için hamilelikte kullanılmamasıdır. Kurutulmuş veya taze maydanoz yapraklarıyla hazırlanabilen çayı kaynayan suda 5 dk demlemek yeterli olacaktır. Tadındaki acılık bireye göre değişebilir bu durumda 2-3 dk demlemek yeterli gelecektir.
Tarçın çayı: Kabuk veya toz şeklinde tüketilebilen tarçın, sindirim sistemi bozuklukları tedavisinde, ishal, adet düzensizliğinde kullanıldığı bilinmektedir. Kan şekerini dengelemede oldukça faydalıdır.
Tatlı isteğini ve aşırı iştahı kapatmaya yardımcı olur dolayısıyla zayıflamaya fayda sağlar. Tarçın çayının termojenik etkisi sayesinde vücut sıcaklığı yükselir ve metabolizmanın harcadığı enerji artar. Böylece daha fazla kalori yakılabilir. Tarçın çayı hazırlarken bilinmesi gereken püf nokta; suyun içerisinde yaklaşık 5 dk kaynayan kabuk tarçına biraz soğuduktan sonra üzerine ilave edilecek limon ve balla etkisini daha fazla görmek mümkün olacaktır.
Mate çayı: Tropik veya yarı tropik iklimlerde yetişen bu çay ‘Paraguay çayı’ olarak da bilinmektedir. Bu çayın bileşenleri metabolizmayı hızlandırıyor, vücut sıcaklığını yükselterek normalden daha fazla kalori yakılmasını sağlıyor. Ayrıca tokluk hissini uzatarak öğünler arasında mide
kazıntısını geciktiriyor. Vücutta yağ emilimini önlüyor, yağların hızlı yakılmasını sağlıyor ve vücuttan su atılmasını kolaylaştırıyor. Ayrıca içerisinde kafein bulunmakta ancak kafeinin zarar vereceği ölçüde etkisi bulunmamaktadır. Tam etkisini görebilmek için günlük önerilen
tüketim miktarı 3 fincandır.3 fincandan fazla tüketilmesi önerilmemektedir. Çayı hazırlarken dikkat edilmesi gereken nokta bitkiyi suyun içinde kaynatmamaktır. Kaynamış suya ilave edilerek demlenmesini sağlamak doğru olandır.
Oolong çayı: Güçlü antioksidan etkisiyle vücuda zararlı toksinlerin atılmasına yardımcı olarak cildin görünümünü geliştirebilir. Yüksek kolesterole ve şekere karşı önerilen oolong çayı aynı zamanda mineraller bakımından oldukça zengindir ve öğünler arası tokluk süresinin
uzamasına yardımcı olur. Böylece kilo yönetiminde etkilidir. Metabolizma hızını yükseltir. İçerdiği kafein yüksek miktarlarda tüketimde çarpıntı, bulantı, baş dönmesi ve uykusuzluğa neden olabilmektedir. Hamilelere ve emzikli annelere önerilmemektedir. 1 büyük bardağa 1,5 çay kaşığı kadar oolong yaprağı konularak demleme yöntemiyle çayı hazırlayabilirsiniz.
Hibiskus çayı: Sindirim enzimlerinden olan “amilaz” üretimini arttırarak kompleks karbonhidratların ve nişastanın sindirimini kolaylaştırır. Bu sayede kilo vermeyi hızlandırır, yağsız vücut kütlesinin korunmasına yardımcı olur. Sindirim sistemine fayda sağlayarak
hazımsızlığı da giderir. Bağırsak hareketlerini arttırır, bu nedenle kabızlık için çözüm sağlar. Susuzluğu giderir. Vücuttan sıvı atılmasına karşı, sıvı eksikliğini karşılar. Hibiskus çayı sayesinde vücuttaki demir eksikliği için takviye yapılır. 1 bardak kaynamış suya 1-2 çay kaşığı kurutulmuş hibiskus yaprağı atılır. 15-20 dk demlenmeye bırakılır. Aroma vermesi açısından
limon, zencefil, tarçın ilave edilebilir. Bazı kişilerde kırmızı kaşıntılı alerjik reaksiyonlara sebep olabilir. Çeşitli hastalıklara sahip olan bireyler uzman kontrolünde tüketmelidir.
Acı biber çayı: Acı biberin içinde bulunan kapsaisin yağ yakma, vücut ısısını arttırma, bağışıklığı güçlendirme gibi etkilere sahiptir. Diyet sürecinde kilo verme hızına katkıda bulunur. Vücut yağ hücrelerini yakar, metabolizmayı çalıştırır, zayıflatıcı etkisi vardır. Mide rahatsızlığı olanlara, bitkiye alerjisi olanlara, küçük çocuklara, gebelik, emzirme döneminde olanlara önerilmez. Kaynamış suya 1 tatlı kaşığı siyah çay ve 1 tutam pul biber konulup yarım saat demlenmeye bırakılır. Ayrıca 1 çay kaşığı acı biber, bir diş dövülmüş sarımsak ve bir tutam kadar biberiyeyi kaynar su içerisine atıp 5 dk demlemek de farklı bir hazırlama alternatifidir.
