Yeşil Çayın faydaları nelerdir?

Kararında tüketildiğinde sağlığa birçok faydası bulunan yeşil çay ile ilgili merak ettiklerinizi bu yazımızda okuyabilirsiniz.

Bu içeriğin geliştirilmesinde Acıbadem Sağlık Grubu’nun Tıbbi Direktörlük ekibi katkı sağlamıştır.

Yeşil Çay nedir?
Çay, Türkiye’de en çok tüketilen içeceklerden biridir. Türkiye’de siyah çay yaygın olarak tüketilse de son yıllar yeşil çay tüketimi de arttı. Dünya’da yaklaşık yüzde 25 oranında üretimi yapılan yeşil çay, işlenmesi ve özellikleri nedeniyle siyah çaydan tamamen farklıdır. İşte yeşil çay ile ilgili merak edilenler…

Yeşil Çay Nasıl Üretilir?
Yeşil çay üretilirken yaş yapraklar, kısa sürede yüksek sıcaklığa tabi tutulur ve tüm oksidan enzimler etkisiz hale getirilir. Bunun sonucunda çay yapraklarında bulunan klorofiller (renk pigmentleri) parçalanmadan kalır ve fermantasyon işlemi yapılmadığı için yapraklar yeşil rengini korur. Daha çok polifenol içeren yeşil çayda, siyah çaya göre neredeyse 10 kat daha fazla C miktarda vitamini mevcuttur. Yeşil çayın ayrıca B1 ve B2 vitaminlerini de içerdiği saptanmıştır. Yeşil çay, siyah çaya göre stres azaltıcı ve rahatlatıcı etkiye sahip aminoasit olan teanini daha fazla içerir.

Yeşil çayın faydaları

1. Önemli bir antioksidan olan EGCG (epigallokateşingallat) barındırır.
2. L-teanin maddesini içeren yeşil çay kan dolaşımı yolu ile beyne ulaşır ve kişilerin gevşemesine, rahatlamasına ve gün içinde kendilerini daha iyi hissetmelerine yardımcı olur.
3. İçerdiği C vitamini bağışıklığı güçlendirir, hastalıklara karşı kalkan görevi görür. Polifenollerden zengin olan yeşil çayda bulunan fenolik bileşikler, yine antioksidan kapasitesini artırarak bağışıklığı güçlendirir. Yeşil çay ayrıca niasin, riboflavin, folik asit, potasyum, magnezyum ve flor da içerir.
4. İçerdiği kafein sayesinde kişiye canlılık verir, yorgunluğun giderilmesine yardımcı olur.
5. İçerdiği kateşinler, kılcal damarları güçlendirir, antioksidan özelliği sayesinde radyasyona, mikrop ve bakterilere karşı koruyucu etki gösterir.
6. Gelelim yeşil çay zayıflatır mı sorusunun yanıtına… Yine kateşinler, kafeinin termogenez etkisi ve yağ oksidasyonunu artırıcı etkisi ile kilo kontrolünde önemli yere sahiptir. Yeşil çay zayıflama tedavisinde de önerilir. Bu tedavide toksinlerin vücuttan uzaklaştırılmasında ve metabolizma hızının yavaşlamasını engellemede etkilidir. Ancak yüksek tansiyon probleminiz varsa yeşil çay tüketmeden önce mutlaka doktorunuza danışın. Aksi halde tansiyonunuzun yükselmesine neden olabilir.
7. Besin tüketiminin azaltılmasını sağlayarak obezitenin oluşumu üzerinde engelleyici bir etkiye sahiptir.
8. Düzenli tüketilmesi halinde vücut yağının azalmasına yardımcı olur.
9. Ağız kokusunu önlemede etkilidir. Yeşil çay, ağız içindeki bakterilerin dişlere yapışmasına ve çoğalmasına engel olarak diş çürümesine karşı koruyucudur.
10. Düzenli ve kararında yeşil çay tüketilmesi kan şekerinin düzenlenmesine yardımcıdır.
11. Yeşil çayın vücut kütle indeksi (VKİ), bel çevresi ve LDL kolesterolün azalmasına yardımcı olur.
12. Yeşil çay kansere karşı koruyucudur. Hem siyah çay hem de yeşil çay yapısında güçlü bir antioksidan olan polifenolleri bulunduruyor. Siyah çay, yeşil çayın fermente edilmiş halidir. Yeşil çayda polifenoller siyah çaya göre daha fazla bulunduğu için yeşil çayın daha yararlı olduğu üzerinde duruluyor. Kanser riskini düşürmek için herhangi bir sağlık sorununuz yoksa günde 1-2 fincan yeşil çay veya 3-4 fincan siyah çay tüketebilirsiniz. Ancak sıcak içecekler yemek borusu kanser riskini artırdığı için çayın çok sıcak olmamasına dikkat edin, küçük yudumlar halinde içmeye özen gösterin.
13. 13. Yeşil çay içerisindeki antioksidanlar, ciltte kırışma ve yaşlanmaya neden olan serbest radikallerin oluşumuyla savaşarak cildi korur. 

Yeşil Çayın Zararları Nelerdir?
Pek çok faydası olan bu bitki de aşırı tüketildiğinde fizyolojik ve psikolojik sıkıntılara neden olabilir. Bazı ilaç kullanımıyla birlikte de içmek tehlike doğurabilir.

Yeşil Çay kimler için sakıncalı?

• Kardiyovasküler hastalığı olanlar, böbrek hastaları, tiroit fonksiyon bozukluğu olan kişilerin hekimine danışarak tüketmeleri gerekir.
• Panik atak gibi sorunu olanlar dikkatli tüketmeli.
• Yeşil çay ve bazı ilaçlar aynı yoldan emildiği için besin ilaç etkileşimine dikkat edilmelidir. Özellikle antikoagülanlar (kan sulandırıcı) ile birlikte tüketimi sakıncalı olabilir. Varfarin, antikoagülan etkisi ile K vitaminin üretimini inhibe eder ve yeşil çay da K vitamini içerdiği için ters etki gösterebilir. Santral sinir sistemini stimüle eden ilaçlar, bazı inhibitörler ve demir preparatları kullananlar da hekime danışarak tüketmelidir. Yine koruyucu veya tedavisine yardımcı olması açısından kullananlar da hekime danışmalıdır.
• İçerdiği kateşinler kan şekerini etkileyebildiği için anti-diyabetik ilaç kullananların da hipoglisemi riski nedeniyle tüketime dikkate etmelidir.

Yeşil Çay hamilelikte tüketilir mi?
Aşırı yeşil çay tüketiminin folik asit düzeyini düşürdüğü ile ilgili çalışmalar mevcuttur. Özellikle omurilik ve beyin gelişiminde ortaya çıkan anormaliklere neden olan folik asit eksikliğine hamileler dikkat etmelidir. Yeşil çayın bu nedenle ilk 3 ay çok tüketilmemesi önerilir. Daha sonra ise hekiminin onayı ile günde 1-2 fincan içilebilir.
Emziren annelerin de bu dönemde kafein alımından kaynaklı olarak bebeklerinde huzursuzluklar görülebilir.

Yeşil Çay günde ne kadar tüketilmeli?
Bir fincan yeşil çay (250 ml) 50-100 mg kateşin ve 30-40 gr kafein içerir. Hazırlanma şekli, demleme koşulları, bitkinin miktarı ve tazeliği biyoaktif bileşenleri etkileyebilir. Günde en fazla 3 fincanın üzerinde tüketilmesi çok önerilmez.

Yeşil Çay ne zaman içilir?
Günde 1,5 gr kafein alacak şekilde tüketilmesi, olumsuz fiziksel ve psikolojik etkiler yaratabilir. Bunun sonucunda uykusuzluk, huzursuzluk, iştah kaybı ve baş ağrısı gibi etkiler görülebilir. Özellikle uykusuzluk problemi yaşayanların kahvaltılarda veya gün içinde tüketmesi daha uygun olacaktır.

Limon-Yeşil Çay-Soda Karışımı
Yeşil çayın kendine has aroması ve kokusu herkesi cezbetmez. Buna karşılık çayınıza limon, yasemin, meyve kabukları, çubuk tarçın ve karanfil ekleyebilirsiniz. Yeşil çay tüketirken içine mineralli su da ilave edebilirsiniz. Ancak, böbrek hastalarının, tuz kısıtlaması olanların dikkatli tüketmeleri önerilir. Özellikle yaz aylarında fazlaca terle kaybedilen minerallerin yerine konması için iyi bir tercih olabilir. Bu şekilde hazırlanmış yeşil çay, canlandırıcı etkisiyle de birleşince yaz ayları için iyi bir içecek alternatifi olacaktır.

Yeşil Çay nasıl demlenir?
Demlenmesi sırasında suyu, süresi, kullanılan çayın miktarı ve demlenecek kap önemlidir. Plastik veya alüminyum demleme kaplarını tercih etmeyin. Çay, yeni kaynatılma noktasına gelmiş veya kaynadıktan sonra biraz beklenip suya eklenir ve 4-5 dk demlenmesi beklenir. Demlendiğinde yeşil çay, hafif çimensi bir kokuya, hafif acımsı ve buruk bir tada sahiptir.

Demleme sırasında siyah çaya oranla yeşil çaydan deme daha fazla kateşin geçer. Yapılan bir çalışmada antioksidan olan kateşinlerin yeşil çay deminde, siyah çaya göre 3 kat daha fazla olduğu saptanmıştır.