Sıcak yaz aylarının devam ettiği bu günlerde her yaştaki insanların aktivite yapma isteği doğmaktadır. Bilinçsiz olarak yapılan spor fayda yerine vucutta sakatlanmalara yol açabilmektedir. Yaz aylarıyla birlikte açık alanlarda, havuzda ve denizde yapılan aktiviteler artmaktadır.
Özelikle yaz ayında yapılan denizde veya havuzda yüzme veya açık alanlarda yapılan futbol, voleybol basketbol gibi aktivitelerde havanın sıcak olmasında kaynaklanan sorunlar bunların başında gelir. İnsanlar vucut iç sıcaklığının 10 derece tolere edebilirken, artan vucud iç sıcaklık için 5 derece olduğu bilinmektedir. Yapılan çalışmalarda iskelet kasların kasların kasılmasıyla ortaya çıkan enerjinin dörte birlik kesimin mekanik enerjiye dönüştüğü geriye kalan ise ısı enerjisi olarak serbestleştiği gösterilmiştir. Bu nedenle hareket esnasında vucud iç sıcaklığın artması beklenen fizyolojik yanıttır. Ancak sıcak havalarda yapılan spor hareketleri vucud sıcaklığındaki artışı vucudun doğal sınırlarını zorlar ve kişiyi olumsuz etkiler.
Sıcak ve kuru ortamlarda sıcaklığın %98’i buharlaşma ile kaybolur
Sıcaklık vucuttan çeşitli yollarla uzaklaştırılır. Sıcak ve kuru ortamlarda sıcaklığın %98’i buharlaşma ile kaybolur buna karşın havadaki nem oranının artmasıyla buharlaşmayı olumsuz etkileyerek ısı kaybı azalmaya başlar.bu yüzden havanın sıcaklığı ile birlikte nem oranıda kişilerin sportif faaliyetlerinin etkliler
spor yarapken vucut sıcaklığında artış 40 dereceye kadar ulaşabilir. Buna karşın vucut sıcaklığının 40,5 dereceyi geçmesi sıcak çarpası olarak tanımlanır. Hastalık yorgunluk, başdönmesi, bulantı, kusma, beyinsel faaliyetlerde bozulma hafif olgularda görülebilir. Bununla birlikte ağır olgularda tansiyonun düşmesi( hipotansiyon), terlemnin durması, koma, çoklu organ yetmezliği gibi sistemik rahatsızlara ve ölüm tehlikesine de yol açabilir.
Vucut sıcaklığı 36,5 C normal sıcaklığı olup 38,5 C ye kadar sıcaklık hafif sıcaklık yükselmesi olarak değerlendirilebilir. 40,5 dereceyi geçen sıcaklık sıcak çarpması tablosu karşımıza çıkar ve 45 C üzerinde acil tedavi yapılmadığı takdirde büyük olasılıkla ölüm meydana gelebilir.
Sıcaklıkla ilgili problemlerin azaltılabilmesi için çevresel ve bireysel faktörlerin bilimesi gerekir.
Spor yapılan saatlerin uygun saatte olması gerekir.
Sabahın erken saatleri veya geç saatleri olabilir.Uygun giysiler giyinilmesi gerekir. Bunlar doğal malzemeden yapılmış, esnek ve rahat giysiler olmalıdır.
Güneşin etkilerinden korunmak için şapka ve ultraviyole ışınlardan korunmak için spor için üretilmiş gözlükler kullanılabilir. Bununla birlikte yeterli sıvı alınmalı veya mineral yönünden zengin sıvılar tüketilmedir.
Denizde veya su içerinde gerekli yeterli sıvı desteği alınmalıdır. Aksi takdirde sıvı ve mineral kaybına bağlı kaslarda kramplar gelişebilir. Spordan 2 saat öncesinde aşırı besin tüketilmemeli ayrıca tok karna hareketten kaçınılması gereklidir. Egzersizden önce alkol tüketilmemelidir. Sporda mola verilmeli ve ara molalarda sıvı tüketilmelidir. Kapalı alanlarda ve yeterince hava sirkülasyonu olmayan yerlerde halı saha gibi sporcular risk altında olduğu unutulmamalıdır.
Vucudu spora hazırlamak gerekir, tüm sporcular kendi vucudunun sesini dinlemesi gerekir. Huzursuzluk sersemlik, yorgunluk, mide bulantısı hissedildiğinde hemen serin bir yer bulunmalıdır.
Sporda tempoyu yavaşca artırılmalı ve sıvı dengesinin korunması gereklidir. Ortam, çevre koşulları dikkate alınmalıdır.
