Yaz mevsimiyle beraber bu mevsime özel meyveler beslenmede önemli bir yer tutuyor. Özellikle mevsiminde tüketilen meyvelerin vitamin, mineral ve lif içeriklerinin oldukça yüksek olduğunu belirten Anadolu Sağlık Merkezi Beslenme ve Diyet Uzmanı Derya Eren; yaz meyvelerinin sağlığa faydalarını anlattı:
Üzüm
Üzüm, içeriğindeki vitamin ve minerallerin yanı sıra sağlığımız için olukça önemli olan antosiyanin, flavanol, fenolik asit, kaffeik asit, kateşin ve resveratrol gibi fenol ve polifenollere ek olarak flavonoid, proantosiyanidinler ve antosiyanidinler de içermektedir. Özellikle siyah üzümün resveratrol içeriği sayesinde kalp damar sağlığında iyileştirici etki gösterdiği yapılan birçok çalışmada da görülüyor. Demir içeriği sayesinde kansızlık sorunu yaşayan kişilerde kan üretimine destek olur. İçeriğindeki krotenoid sayesinde göz sağlığına katkı sağlar. Üzüm içeriğindeki potasyum sayesinde yüksek tansiyonu düşürür ve kan basıncını düzenlemeye yardımcı olur. Glisemik indeski yüksek bir meyve olduğu için diyabet hastaları özellikle dikkatli tüketmeli.
1 porsiyon üzüm miktarı: 20 iri tane veya 25-30 küçük tane.
Kavun
Kavun içeriğindeki selenyum, beta karoten, c vitamini, lutein, kolin, zeaksantin gibi antioksidan maddeler sayesinde oksidatif stresi önleyerek serbest radikallerin vücuttan atılmasına yardımcı olur. Bu sayede bağışıklık sisteminin güçlenmesine katkı sağlar ve kanserden koruyucu etki gösterir. Bağışıklık sistemi haricinde C vitamini içeriği sayesinde cilt sağlığına destek olur. İçeriğindeki beta karoten sayesinde göz sağlığına katkı sağlar. Yüksek su ve lif içeriği sayesinde sindirim sisteminin düzenli çalışmasına yardımcı olur. Fazla tüketimi ishale sebep olabilir. Potasyum içeriği kan basıncını düzenlemeye yardımcı olur. Glisemik indeksi yüksek bir meyve olduğu için diyabet hastaları dikkatli tüketmeli.
1 porsiyon kavun miktarı: 3 parmak genişliği ve uzunluğunda 2 dilim.
Karpuz
Karpuz denince akla likopen gelmeli. Likopen, meyve ve sebzelere kırmızı rengini veren karotein ailesinden bir antioksidandır. Vücudumuz likopen üretemez ve besin yoluyla alırız. Likopen kalp damar hastalıkları, diyabet, kanser, kemik erimesi gibi birçok hastalığa iyi gelir. İçeriğindeki sitrülin ve arginin sayesinde kan basıncını düşürücü etkisi vardır. Özellikle kabuğa yakın beyaz yerde sitrülin bulunmaktadır. Ayrıca arginin bağışıklık sistemini güçlendirmede de son derece etkilidir. Magnezyum ve potasyum içeriği sayesinde kas ağrılarına ve kramplara iyi gelir. Ayrıca karpuz A, B6 ve C vitaminin de önemli bir kaynağıdır. Yüzde 90’dan fazla su içeriği ile vücudun özellikle yaz aylarında sıvı ihtiyacını karşılar ve lif içeriği sayesinde sindirim sisteminin düzenli çalışmasını sağlar. Karpuz ve kavun kesilmeden önce yıkanmalı. Bu sayede yüzeyde yer alan bakterilerin kesilme esnasında bıçağa geçmesi engellenir.
1 porsiyon karpuz miktarı: 3 parmak genişliği ve uzunluğunda 2 dilim.
Çilek
Çilek, C vitamini, B grubu vitaminler (B1, B2, B3, B5, B6), K vitamini ve E vitaminin yanı sıra kalsiyum, demir, magnezyum, bakır gibi mineraller de içerir. Ellagik asit, antosiyanin, kuersetin, kaempferol, antosiyanin gibi antioksidan maddeler içermesiyle de kanserden koruyucu etkisi var. LDL denen kötü huylu kolesterolü düşürücü etkisi bulunuyor. Kan şekerini dengeleyerek diyanet riskini düşürür. B9 vitamini (folat) içeriği sayesinde yorgunluk ve halsizliğe iyi gelir.
Çilek tüketirken dikkat edilecek noktalar:
Çilek alerjik besinlerden biridir ve deride alerjik reaksiyonlara neden olabilir. Ayrıca çilek pestisit içeriğinden dolayı yıkandıktan sonra 5-10 dakika karbonatlı suda bekletilmeli ardından tekrar yıkandıktan sonra tüketilmeli. Pestisit besinleri haşere, bakteri ve virüsten korumak için tarımda kullanılan kimyasal bir maddedir.
1 porsiyon çilek miktarı: 7-8 iri tane veya 15 orta boy.
Erik
Yüksek oranda C vitamini içeriğinin yanı sıra, A vitamini, K vitamini, B grubu vitaminleri, sodyum, potasyum, kalsiyum, demir, magnezyum gibi mineraller içerir. Ayrıca içerdiği C vitamini ile beta karoten, lutein, zeaksantin gibi antioksaidan maddeleriyle bağışıklık sistemini güçlendirir. C vitamini içeriği sayesinde erik demir emilimini artırır. K vitamini ve magnezyum sayesinde kemiklerin güçlenmesine katkı sağlar. Diş etini güçlendirir. A ve C vitamini sayesinde vücutta kolajen üretimini destekleyerek kırışıklıkların oluşumunu geciktirir. Beta karoten içeriği sayesinde göz sağlığını koruyucu etki gösterir. İçeriğindeki lif sayesinde tokluk sağlayarak kilo kontrolüne yardımcı olur. Ayrıca yüksek lif içeriği sayesinde sindirim sisteminin düzenli çalışmasına da katkı sağlar ve kabızlığı önler. Glisemik indeksi düşük olan erik kan şekerini dengelemeye yardımcı olur. Diyabet hastaları rahatlıkla tüketebilir.
Erik ve tuz tüketimine dikkat! Özellikle böbrek ve tansiyon hastaları erik ile tuz tüketmemeli.
1 porsiyon erik miktarı: 9-10 adet.
Kiraz
A vitamini, C vitamini, B vitaminleri, K vitaminin yanı sıra magnezyum, potasyum, manganez, bakır mineralleri içerir. Özellikle A vitamini ve potasyumdan zengindir. Potasyum içeriği sayesinde vücudun sodyum potasyum dengesini sağlayarak tansiyonu düşürür. Vücuttan ürik asidin uzaklaştırılmasına yardımcı olur, gut ve eklem ağrılarına iyi gelir. Egzersiz sırasında inflamasyonu azaltır ve egzersiz sonrasında hızlı toparlanmaya sağlar. Melatonin içeriği sayesinde iyi ve kaliteli bir uyku sağlar. C vitamini sayesinde anti-aging etki yani yaşlanma karşıtı etki gösterir. Glisemik indeksi düşük olduğu için diyabet hastaları da tüketebilir. Yüksek lif içeriği sayesinde kabızlığa iyi gelir. Fazla tüketimi ishal yapabilir. Kalp ve tansiyon sorunu yaşayanlar dikkatli tüketmeli. 1 porsiyon kiraz miktarı: 13-15 iri boy veya 1 küçük kâse.
