Tüm sistemlerde yanlış giden her şey bir sinyal vermektedir. İnsan vücudu da tüketilen besinlerden veya yanlış alışkanlıklardan dolayı bazı işaretler verir ve bu işaretler aslında uyarı niteliğindedir.
Bu işaretlerin nedenleri ve çözümleri neler olabilir?
TATLI KRİZLERİ
İnsülin metabolizmasının bozukluğuna bağlı olarak sürekli tatlı yeme isteği, sinirlilik, stres, gece kaçamakları görülebilir. Tatlı krizleri yaşamanın başka nedenleri de olabilir. Beslenme alışkanlığınız bu yönde geliştiyse ve kendinizi tatlı yiyerek mutlu olmaya ikna ettiyseniz insülin pankreas tarafından kontrolsüz salgılanıyor olabilir. İnsülin ve glikoz metabolizmasını değerlendirecek testler yapılması önerilir.
Bu krizleri yaşamamak için neler yapılmalıdır veya kriz anındaki çözümler neler olabilir?
Az az sık sık beslenerek kan şekerini dengede tutmak sağlanabilir. Bunun için ara öğünlerin sayısı arttırılabilir. Posalı ve lifli besinler tüketmek midenizin daha geç boşalmasını sağlayarak tok tutacak ve kan şekerinin ani değişimlerini önleyecektir. Meyveyi tek başına değil bir protein ile tüketebilirsiniz. Ayrıca aç karnına tüketmemeye dikkat edilmelidir. Protein, şekerin daha geç emilmesini sağlar böylece kan şekeri için daha dengeleyicidir. Basit karbonhidratlar yerine komleks karbonhidratlar tüketilmelidir. Kan şekerinin ani değişimlerine sebep olan basit şekerleri hayatınızdan çıkarabilirsiniz.
Tatlı yiyebileceğiniz zamanlarda daha fit, sütlü, yağ ve şeker oranı düşük olanları tercih edebilirsiniz. Çikolata için tercihiniz bitterden yana olmalı ancak porsiyon ölçüsü olarak 2 kare kullanmalısınız. Haftada 2-3 kez bu şekilde tüketilebilir.
SUSADIĞINIZI MI HİSSEDİYORSUNUZ?
Organizmadaki su oranı belli bir seviyenin altına düştüğünde tükürük salgısı azalır ve buna bağlı olarak boğaz kuruluğu yaşanarak su içme isteği hissedilir. Susamanın çeşitli sebepleri olabilir. Kan şekeri yüksekliğinin derecesine bağlı olarak diyabet semptomları görülebilir. Susamak hem tip1 hem tip2 diyabet için belirlenen bir semptomdur. Yani susama hissi yeterli su içtiğinizde bile devam ediyorsa diyabetten şüphelenilmelidir. Kan şekerinin ayarlanmasında görev yapan insülin aynı zamanda yağ metabolizmasıyla bağlantılıdır. Esansiyel yağ asitleri yetersiz alındığında insülin salınımı ile olan sistem arasında bozukluk yaşanır dolayısıyla su içme belirtisi burada da gözlenebilir.
Neler yapılmalıdır?
Omega yağ asitleri açısından zengin besinler tüketilebilir. Özellikle balık tüketimi bu konuda önem taşır. Bu durum mutlaka bir endokrin uzmanıyla kontrol edilmelidir. Susuzluğunuz az su içmenizden kaynaklanabileceği gibi hormonal bozukluklardan da kaynaklanabilir.
UYKU TUTMUYOR MU?
Uyku probleminin birçok nedeni olabilir. Diyabet ve kalp rahatsızlığı olan kişilerde sıkça uyku bölünmesi veya uyku tutmama problemleri görülür. Diyabet hastalarında el ve ayaklarda yanma, kalp hastalarında ise nefes darlığı yaşanması beraberinde uyku problemini getirir. Buna bağlı olarak beslenmede bu durumu tetikleyecek yiyeceklerden kaçınmak önemlidir. Kişi uyanıp yemek yeme isteği duyuyorsa insülin bozukluğu açısından değerlendirilmelidir. Özellikle vücuttaki yetersiz demir miktarı uyku bozukluğuna yol açmaktadır.
Neler yapılmalıdır?
Asıl neden belli olduktan sonra eğer beslenmeyle ilgili bir problem saptandıysa özellikle demir miktarına dikkat edilmelidir. Yetersiz geldiği takdirde takviye olarak alınabilir. Hastalık durumları saptandıysa ilaç ve beraberinde beslenme programı uygulanabilir.
CANINIZ TUZLU BİR ŞEY Mİ İSTİYOR?
Sürekli tuzlu yiyecekler tüketme isteği veya yenilen yemeklere fazla tuz ilave edilmesi bazı kişilerde yetersiz mineral alımının habercisi olabilir. Bunun yanında çeşitli hastalıkların sonucunda tuz isteği bastırılamayabilir. Böbrek hastalıkları, yüksek tansiyon, kalp rahatsızlıkları beraberinde bu problemi oluşturur. Özellikle Addison hastalığı böbreküstü bezlerinin işlevini yerine getirememesi sonucu tuz tüketiminin artmasına sebep olabilir. Vücuttaki tuz dengesi değişir ve tuz kaybı ortaya çıkar. Buna bağlı olarak tuz tüketimi arttırılır.
Neler yapılabilir?
Sorunun kaynağı araştırılmalıdır. Faklı bir hastalık veya metabolik bozukluk görülmüyorsa yetersiz mineral alımı bu durumu tetikliyor olabilir. Mineral alımını arttırmak için et, süt, meyve ve sebze tüketimi kontrol edilmelidir.
CANINIZ BAHARATLI YİYECEKLER Mİ İSTİYOR?
Beslenme alışkanlığınıza göre canınız baharatlı yiyecekler istiyor olabilir. Fakat bu durum alışkanlık haricinde bazı eksikliklerin habercisi de olabilir. Özellikle kükürt ve çinko eksikliğine bağlı olarak baharatlı yiyeceklere yönelim artabilir. Bir egzersiz sonrasında vücut ısısını azaltmak için baharatlı ve acı besinlerin tüketimi artabilir.
Neler yapılabilir?
Bu isteğin sebebi öğrenilmelidir. Bu durumu ortadan kaldırabilmek için kırmızı et, sarımsak, deniz ürünleri, yapraklı sebzeler tüketilmesi önerilir. Mineral eksikliğine bağlı bir durum ise kontrol altına alınmalıdır.
