Vertigo latince bir terimdir ve baş dönmesi anlamına gelir. Vücutta dengenin sağlanmasında beyin, beyincik, iç kulak, kulak siniri, gözler, eklemler, kaslar ortak rol oynar. Tüm vertigoların % 70-80 kadarı kulak kaynaklıdır. Baş dönmesinin şekli, süresi, pozisyona bağlı olup olmaması, bulantı-kusma, işitme kaybı, kulak çınlaması, kulakta basınç hissi, gözlerde anormal hareketler (nystagmus), baş ağrısı, kuvvet/his kaybı, bilinç bulanıklığı olması gibi faktörlerin eşlik etmesi önemlidir. Baş dönmeleri; bahar dönemlerinde, rakım, hava, basınç değişikliklerinde, fiziksel/emosyonel streslerle, hareketle birlikte, boyun düzleşmesi/fıtıklarla birlikte ortaya çıkabilir yada artabilir.
Baş dönmesi periferal ve santral olarak ikiye ayrılır.
Periferal Vertigo; iç kulak/vestibüler organlarda meydana gelen bozukluktur. Periferal verti-golar; Benign paroksismal periferik vertigo (iyi huylu, tekrarlayıcı, pozisyona bağlı baş dön-mesi atakları-iç kulak kristallerinin yer değiştirmesiyle ortaya çıkar), meniere Hastalığı (iç ku-lak sıvı basıncının yükselmesine işitme kaybı mutlaka eşlik eder), vestibüler nörinit (denge si-nirinin virüs hastalığı), kulakta perilenf fistülü (iç kulaktan orta kulağa sıvı sızması), menenjit, sifiliz, kabakulak gibi enfeksiyona bağlı, akustik nörinom, menenjiom gibi vestibüler sinir tümörü kaynaklı olabilir.
Santral Vertigo; beyinde bulunan denge merkezlerindeki problemlerden kaynaklanır. Migren, multiple skleroz (MS), beyin damar hastalıkları (inme, kanama, anevrizma) gibi beyni et-kileyen nedenlerden kaynaklanabilir. Santral kaynaklı vertigo da eşlik eden başka bulgularda olur. Bunlar çift görme, baş ağrısı, konuşma bozuklukları, kuvvet kayıpları, uyuşmalar, bilinç kayıpları şeklinde olabilir.
Baş dönmesinin tedavisinde kulak kaynaklı olanlarda manevra uygulanabilir. Hastaların başlarını yüksekte ve sabit pozisyonda tutmaları önerilir. Dengeyi sağlamaya yönelik olarak semptomatik ilaç tedavisi ve istirahat önerilir. Santral vertigolarda nedene yönelik tedavi uygulanır.
Baş dönmesi şikayeti olan hasta öncelikli olarak Nöroloji ve KBB uzmanı tarafından muayene edilmelidir. Hasta gerekirse Göz, Dahiliye, Fizik tedavi uzmanlarına yönlendirilebilir.
