Ürtiker veya kurdeşen deride kaşıntılı kabarıklıklarla karakterize oldukça sık görülen bir durumdur. Toplumun yaklaşık beşte biri hayatlarında en az bir kez ürtiker olmuştur. Kaşıntıyla başlayan kabarıklıklar vücudun herhangi bir bölgesinde görülebilir. Bir bölgede kabarıklıkta düzelme olurken diğer bir cilt bölgesi kabarır. Ürtikerin özelliği kabarıklıkların genellikle 24 saatten kısa sürmesi ama tekrarlamalar yapmasıdır. Kaşıntılı kabarıklıklar bazen zımba deliği kadar küçük bazen tabak kadar büyük olabilir. Bazen bu kabarıklıklar birleşerek daha büyük alanlar kaplayabilir. Çoğu hastada 1-2 haftada tam iyileşme görülür. Az sayıda hastada bu durum aylar hatta yıllar sürebilir.
Ürtiker lezyonları göz etrafı, dudaklar, dil ve boğaz gibi bölgeleri tuttuğunda daha önemli ve korkutucu olabilir. Nefes darlığı, yutma güçlüğü olduğunda mutlaka hızlı bir şekilde acil servise gidilmelidir.
Ürtiker atakları 6 haftadan kısa sürdüğünde akut ürtiker olarak adlandırılır. Yaklaşık yarısında sebep bulunamazken, yarısında ürtikere neden olan faktörler; ilaçlar, enfeksiyonlar, gıdalar, daha az olarak böcek ısırıkları, soğuk, sıcak, güneş gibi dış fiziksel nedenler veya iç organ hastalıklarıdır.
Akut ürtiker de hasta sorgulanır. Şüpheli durumlar dışında genellikle tetkik yapılmaz. Tedavisi düzenlenir ve ürtikerini artıracak davranışlardan kaçınması gerektiği anlatılır.
Ürtiker atakları 6 haftadan uzun sürerse kronik ürtiker olarak adlandırılır. Kronik ürtiker nedenini bulmak akut ürtikere göre daha zor olsa da, gerekli tetkikler yapılır. Dermatoloji hekiminiz gerekli görürse deri biyopsisi de yapmak isteyebilir.
Tedavisinde ürtikeri ortaya çıkaran veya artıracak durumlardan, yiyeceklerden ve ilaçlardan kaçınmak gerekir. Ürtiker atağı olsun olmasın düzenli alınacak antihistaminik ilaçlar atakları engelleyecektir. Hangi antihistaminik ilacın sizin için uygun olacağını dermatoloji hekiminiz belirler. Doz hastanın tedaviye verdiği yanıta göre ayarlanır. Her antihistaminik ilaç her hastada aynı şekilde etki göstermez. Bazen farklı grup antihistaminik ilaçların kombinasyonu gerekir. Dirençli ürtiker hastalarında sistemik kortizon verilmesi gerekebilir, genellikle kısa süreli kortizon tedavisi verilir ve sizin kortizol dengenizi bozmaz. Acil hayatı tehdit eden durumlarda epinefrin (adrenalin) yapılması gerekir.
