Tüm İnfertilite tedavilerine başlamadan önce embriyonun rahme ulaşmasını sağlayan tüplerin değerlendirilmesi gerekir.Gebelik için açık ve fonksiyonel tüpler gerektiğinden tüplerin geçirgenliğini gösterecek testler çok önemlidir. Tüpleri ve karın içini döşeyen periton zarını ilgilendiren faktörler tüm infertilite problemlerinin %35ini oluşturmaktadır.
Rahim filmi adetin başlangıç tarihinden itibaren 7 ile 11. günleri arası testin yapılması için en uygun zamandır. Testin hazırlığı, endometrial biopside olduğu gibidir.Mutlaka spekulum takıldıktan sonra vajina ve rahim ağzı temizlenir. Fakat işlem röntgen filmlerinin çekildiği radyoloji bölümünde yapılmaktadır. Kadın pelvik muayene pozisyonunda dururken rahim ağzına bir rubin kanulü veya MR kanülü yerleştirilir ve yavaşça kontrast madde rahime enjekte edilir.İşlem skopi altında yapıldığından kontrast maddenin rahime ve tüplere geçişi, batın boşluğuna dökülüşü aynı anda televizyon ekranından izlenir. Birkaç röntgen filmi çekilerek tespit edilir. Kontrast madde verilişi sırasında hasta karnında ve kasıklarında hafif bir kramp hissedilebilir. Doktorunuzun 1-2 saat önce ağızdan önereceği bir ağrı kesici ilaçla bu kramp önlenebilir. Testten sonraki birkaç saat içinde verilen maddenin geri gelmesine bağlı yapışkan bir vajinal akıntı olabilir. Dolayısıyla pet ya da tampon kullanılması uygun olur. Eğer ilaç tüplerden dışarı akarsa açıktır. Eğer sıvı uçlardan dışarı akmazsa tüpler tıkalıdır.
Eğer HSGde tüpler tıkalı görülüyorsa hekiminiz size laparaskopi adını verdiğimiz anestezi altında tüpleri ve karın içini rahat değerlendirebileceği bir test uygulayıp tüplerdeki hasarın derecesini belirlemek isteyebilir. Eğer tüpler tıkalı, hasarlı saptanırsa bazen ameliyat ile düzeltilebilir. Bazı tubal problemler cerrahi ile düzeltilebilse de ciddi hasarlı tüpleri olan kadınların gebe kalması çok güç olduğundan bu kadınlarda tüpbebek uygulamaları daha yüksek gebelik şansı vermektedir. Kötü hasarlı tüpler uçları tıkanıp hidrosalfenks adını verdiğimiz durum ile içi sıvı ile dolabileceğinden ve bunun da tüplerden rahim içine akarak tüpbebek sonuçlarını etkilemesi nedeniyle hekiminiz tüpbebek uygulaması öncesinde size tüplerin alınmasını önerebilir.
Rahimağzının değerlendirilmesi
Rahimağzının bazı durumları fertiliteyi etkileyebilir ancak nadiren tek başına infertilite nedenidir. Hekiminizin geçmişte rahimağzınıza biyopsi, cerrahi, dondurma ve/veya lazer tedavisi yaptırıp yaptırmadığınızı, anormal rahimağzı sürüntüsü veya annenizin size gebeyken dietilstilbestrol kullanıp kullanmadığını bilmesi önemlidir. Rahimağzınızla ilgili bir sorun olup olmadığını araştırmak için hekiminiz postkoital test önerebilir.
Bu testte rahimağzı salgısı ile spermin birbiriyle olan ilişkisi değerlendirilir. Ancak çoğu hekim bu testi gebelik oranlarını arttırıcı etkisi bulunmadığı için önermemektedir. Rahimağzı problemleri antibiyotikler, hormonlar ve rahimiçi aşılama ile tedavi edilir.
RAHİM İÇİNİN DEĞERLENDİRİLMESİ
HSG testi rahimiçi boşluğundaki defektleri gösterebilir. Tespit edilebilen muhtemel rahim anomalileri rahimiçi yapışıklıklar, polipler, myomlar ve anormal şekilli rahimiçi boşluktur. Rahim içindeki problemler embryonun yuvalanmasını engelleyebilir veya düşük olasılığını arttırır.
Rahim anormallikleri salin histerogram (SHG) ile de görüntülenebilir. Bu teste sono-histerogram da denilebilir. SHG rahimağzından salin enjekte edilerek rahimiçi boşluğunun ultrasonografi ile incelenmesidir. HSG den farklı olarak SHG rahim duvarı ile rahimiçi boşluğun aynı anda değerlendirilmesine olanak sağlar.
Histeroskopi: Son yıllarda oldukça popülarite kazanan bu işlem rahim içindeki kavitenin (boşluğun) ışıklı optik bir aletle gözlenmesidir. Bu yöntemle, rahim içindeki doğuştan anomalilere urlara ve yapışıklıklara tanı konabilir. Deneyimli ellerde işlem sırasında histeroskopi aracılığıyla bu patolojilerin tedavisi mümkün olmaktadır. Histeroskopi lokal veya genel anestezi altında, adet kanamasından hemen sonra yapılmaktadır. Böylece, hem rahim boşluğu daha iyi incelenmekte, hem de gebelik riski olmamaktadır.
İşlem sırasında karbondioksit gazı veya özel berrak solusyonlar histeroskop aracılığıyla rahim boşluğuna enjekte edilmekte, böylece, kavite genişlemekte, kan ve mukus temizlemekte ve rahim boşluğu daha iyi gözlenmektedir. Histeroskopi genellikle laparoskopi ile aynı anda kombine olarak yapılmaktadır.
