Tek çocuk olmak avantaj mı, dezavantaj mı ?

Uzman Klinik Psikolog Kaan Üçyıldız konu hakkında önemli bilgiler verdi.

Tek çocuk yetiştirmek, günümüzde birçok ailenin tercih ettiği bir durum. Ancak, toplumda tek çocuklarla ilgili birçok yanlış kanı bulunuyor. “Tek çocuk bencildir”, “Sosyal becerileri gelişmez” gibi ifadeler sıklıkla duyuluyor. Peki, tek çocuk psikolojisi gerçekten nasıl işliyor ?

Her çocuğun bireysel özellikleri farklıdır. Tek çocuk olmak, bir çocuğun gelişimini olumsuz etkilemek zorunda değildir. Tam aksine belirleyici olan kısım ebeveynlerin tutumudur çünkü bir çocuğun gelişiminde en önemli faktördür. Tek çocuk olmak çocukların ebeveynlerinden daha fazla ilgi görebileceği ihtimalini arttırıyor olsa da, bu her zaman bencilliğe veya bencilliğe yol açmaz. Tek çocuklar, daha fazla sosyal ilişkilerde desteklenmeli ve sosyalleşmeleri açısından daha fazla yönlendirilmeleri gerekebilir.

Diğer bir yandan “Bireysel Psikoloji” teorisine göre, tek çocuğun kendine özgü bir takım sorunları olduğu ancak burada yaşanmakta olan rekabetin, ortamda rakip olarak başka kardeş bulunmadığı için babaya karşı yaşandığı görüşündedir. Buna göre anne tarafından şımartılan çocuk, anneyi kaybetmekten korkar ve ‘anne karmaşası’ olarak adlandırılan mekanizmayı geliştirerek bu yönde babayı aile resminden atmaya çalışır. Dikkat merkezi olmayı yalnızca kendi hakkı olarak gören tek çocuk, bunun aksinin yaşandığı durumlarda son derece zorluk çeker. Bu sebeple konumunu tehlikeye sokmamak için kendinden sonra gelen bir kardeşe sahip olmayı hiçbir şekilde istemez.

Tek çocuk olmanın, kardeşi olan diğer çocuklara göre farkları olabilir.

• Tek çocuklar bazı şeyleri kendi başına yapmayı daha rahat öğrenebiliyorlar.
• Tek çocuklar daha mükemmeliyetçi yetiştirilebiliyorlar.
• Tek çocuklar ebeveyne daha bağımlı olabiliyorlar.
• Yine anne babanın da tutumuna bağlı olarak bazı tek çocuklar daha hızlı sorumluluk sahibi olabiliyor, kendisi ile zaman geçirmeyi daha kolay öğreniyor.    
• Tek çocuklarda genellikle benlik arayışı, çekingenlik ve içe kapanma durumu ön planda olabilir.

Uzman Klinik Psikolog Kaan Üçyıldız, ”Tek çocukların sosyal beceriler, karakter ve uyum açısından iki çocuklu ailelerin çocuklarına benzer özellikler gösterdikleri, çok kardeşli daha geniş ailelere oranla bu iki grubun daha avantajlı olduğu görülmektedir. Bu durum, ebeveyn-çocuk ilişkisindeki kalitenin önemine vurgu yapmaktadır. Ebeveynlerle geçirilen birebir ve kaliteli zamanın çocuğun zihinsel kapasitesinin gelişmesine ve daha olgun davranış kalıpları edinmesine yardımcı olur. Ancak ebeveynlerinden yeterince önem görmemiş tek çocukların olumsuz davranışlar ve kişiliğe olumsuz yansıdığının unutulmaması gerekir.dedi.