Hayati tehlikesiyle korkutan, ölümle sonuçlanmadığı durumlarda bile kalıcı hasarlar bırakabilen menenjit, çocukluk çağının en tehlikeli hastalıklarından biridir. Yetişkinlerde de görülebilen menenjit, özellikle de kolay bulaşması ve hızlı yayılması sebebiyle erken müdahale gerektirir. Avrasya Hastanesi İç Hastalıkları Uzmanı Dr. Sedat Işık, menenjit ile ilgili bilinmesi gerekenleri anlatıyor.
Riskli durumlar yaratabilir…
Bir çeşit beyin iltihabı olan menenjit, beyin ve omuriliği saran meninks zarının iltihaplanmasıdır. Hastalığın ortaya çıkmasında virüsler, parazit ve bakteriler etkili olabilir. Bazı durumlarda menenjit kendiliğinden geçebildiği gibi bazı durumlarda hayatı tehlikeye atacak kadar riskli olabilir.
Taklitlere aldanmayın ama bu belirtileri ciddiye alın!
En önemli belirtisi ise ense kalınlığı, ateş ve baş ağrısıdır. Çok ciddi bir hastalık olan menenjitin ilk belirtileri gribi taklit edebilir. Bu noktada en sık rastlanılan şikayetleri;
· Baş ağrısı,
· Kusma,
· Yüksek ateş,
· Sürekli uykulu hissetme,
· Havale geçirme,
· Konsantrasyon bozukluğu,
Yeni doğan bebeklerde menenjit belirtileri ise şu şekildedir;
· Ağlama nöbetleri,
· Yüksek ateş,
· Hareketlerde yavaşlama,
· Beslenmek istememe,
· Bıngıldakta şişlik ve kabarıklık,
· Boyunda sertlik.
Kalabalık ortamlarda hızlıca yayılır
Yetişkinlerde ve küçük çocuklarda menenjitin ortaya çıkmasında en fazla etkili olan faktör, pnömokoklardır. Menenjite neden olan pnömokoklar aynı zamanda zatürre, sinüzit ve orta kulak iltihabı gibi hastalıklarına da neden olur. Aşı ile bu durumun önüne geçmek mümkündür. Bir diğer önemli sebep ise meningokoklardır. Aynı şekilde yetişkin ve bebeklerde menenjit ve üst solunum yolu enfeksiyonuna neden olur. Çok kolay bulaşabilir dolayısıyla yurtlar, kışlalar gibi kalabalık ortamlarda sık görülür. Menenjite neden olan diğer bir faktör ise listeriadır. Besinlerle kolaylıkla bulaşabilen bu bakteriler özellikle hamileler için çok tehlikelidir. Çünkü anneden plasentaya geçerek bebekte ölümcül enfeksiyonlara yol açabilirler.
Menenjit türleri nelerdir?
· Meningogok, pnömokok ve hemofilus bakterilerinin neden olduğu tür; bakteriyel menenjit
· Herpes simplex virüs, zona, kabakulak, suçiçeği gibi hastalıklara neden olan varicella zoster virüsünün neden olduğu tür; viral menenjit
· Cryptococcus neoformans, Histoplasma capsulatum, Coccidioides immitis, Blastomyces dermatitidis, ve Candida mantarının neden olduğu ve en tehlikeli olarak kabul edilen tür; fungal menenjit
Kalıcı hasarlar bırakabilir…
Çocukluk çağının en çok korkulan bulaşıcı hastalıklarının başında gelen menenjit, ölümle sonuçlanabileceği gibi kalıcı hasarlar bırakabilir. Özellikle 6-12 ay arasındaki bebekleri etkileyen bu hastalığın bulaşması havadan damlacık yoluyla olur. Bağışıklık sistemi yeterince gelişmeyen bebeklerde çok ciddi risklere neden olan menenjit, kan ve beyin bariyerindeki anatomik zayıflıktan dolayı daha kolay bulaşır. Bu durum aynı zamanda hastalığın vücutta çok hızlı yayılmasına neden oluyor. Bu sebeple menenjite çok hızlı müdahale edilmesi gerekiyor.
Menenjit risk faktörleri nelerdir?
· Aşı olmamış bebekler,
· Yurtlar, kreşler, kışlalarda kalanlar,
· Hamileler,
· AIDS,
· Diyabet,
· Bağışıklık sistemini baskılayan ilaç kullananlar,
· Yaşlılar.
Tedavi takip altında ilerlemeli
Uzman bir doktor, tıbbi öykü, fizik muayene ve bazı kan testleri doğrultusunda menenjit teşhis edebilir. Fiziksel muayene sırasında baş, kulaklar, boğaz ve omurgadaki enfeksiyon belirtileri çok önemlidir. Yapılacak testler şu şekildedir; kan kültürleri, kafa tomografisi, MR, Spinal Musluk(beyin omurilik sıvısı) ölçülür.
Tehlikeli bir hastalık olduğundan tedavi, hastane koşullarında ve takip altında yürütülmelidir. Eğer menenjit bakterilerden kaynaklanıyorsa tedavi için uygun antibiyotikler kullanılır. Bazı viral menenjitler ise kendiliğinden geçebilir. Geçmediği durumlarda ise antiviral tedavi uygulanır.
Mutlaka önlem alın!
Menenjitten korunmak için;
· Eller sık sık yıkanmalıdır,
· Kişisel hijyen kurallarına çok dikkat edilmelidir,
· Hapşırırken ve öksürürken ağız peçete yardımı ile kapatılmalıdır,
· Gıdalar çok iyi pişirilmelidir,
· Bağışıklık sistemi güçlendirilmelidir,
· Çocuklara mutlaka menenjit aşısı yaptırılmalıdır.
