Fizik tedavi ve rehabilitasyon uzmanı Prof. Dr. Turan Uslu konu hakkında bilgiler verdi.
Birçok spor yaralanması trombosit yönünden zenginleştirilmiş plazma (PRP) enjeksiyonlarından faydalanır.
Hem profesyonel sporcular hem de amatör sporcular spor yaralanmaları ile karşılaşır. Sporcular geleneksel olarak ya iyileşmek için haftalarca (ya da aylarca) hareketsiz kalırlar bu da onların performansını olumsuz etkiler.
PRP enjeksiyonları birçok ağrılı problemle birlikte, spor yaralanmalarında da farklı bir alternatif sunar. Minimal invaziv, güvenli ve hızlı olan bu ortobiyolojik (vücudun kendi dokusundan elde edilen bir tedavi) tedavi, yaygın spor yaralanmalarının çoğunda oldukça etkilidir.
PRP nedir?
Bir tür rejeneratif (doku yenileyici) tıp yöntemi olan PRP enjeksiyonları, hastanın kanının az miktarda alınmasını, daha sonra santrifüj uygulanarak kan pulcuklarının izole edilmesini ve konsantre edilmesini içerir.
Daha sonra doktor konsantre plazmayı yaralanmanın yakınında özenle seçilmiş bir yere enjekte eder. Enjeksiyonun hedefine ulaşmasını sağlamak için doktor, hastanın tetkiklerini inceler, ayrıntılı muayenesini yapar.
PRP solüsyonu, trombositlere ilaveten, büyüme faktörleri olarak bilinen bileşenleri de içerir. Büyüme faktörleri, insan vücudunun doğal kemik ve yumuşak doku iyileşme mekanizmalarının kritik bir bileşenidir.
Bazı spor yaralanmalarında, vücut haftalar veya aylar içinde kendini iyileştirebilir. Daha ciddi yaralanmalar için, vücudun kendi kendini iyileştirme gücü yoktur. Her iki durumda da, PRP doğal iyileşme sürecini başlatır ve hızlandırır.
PRP ile Tenisçi Dirseği Tedavisi
PRP enjeksiyonları, tenisçi dirseği olarak bilinen lateral epikondilitin tedavisinde oldukça etkilidir.
Bu durum, dirsek ağrılarını yaygın bir sebebidir. Tenisçi dirseği, önkol tendonlarının aşırı kullanım ve tekrarlayan zorlanmasına bağlıdır. Tenis oynamak lateral epikondilite neden olsa da (özellikle biyomekanik sorunlarınız varsa), kaya tırmanışçıları, ressamlar, marangozlar, aşçılar, ev hanımları, montaj hattı çalışanları, bilgisayar kullananlar ve tekrarlayan kol hareketi yapan herkeste yaygındır.
Bu tendonların kanlanması zayıf olduğundan, iyileşmeleri yavaştır. PRP enjeksiyonları tenisçi dirseğinden kaynaklanan ağrı ve yangıyı giderir ve iyileşmeyi hızlandırır. Araştırmalar, tenisçi dirseğinden şikayetçi olan hastalarda PRP enjeksiyonlarının fonksiyonu geri kazanmadaki etkinliğini göstermiştir.
Rotator Manşon Yaralanmaları için PRP Enjeksiyonları
Omuzun hareket etmesini sağlayan bir kas ve yumuşak doku sistemi olan rotator manşon, spor yaralanmalarının en fazla etkilediği vücut kısmıdır. Rotator manşon yaralanmaları hemen hemen herkeste görülebilen günlük hayatta karşılaşılabilen en yaygın problemlerden biridir. Tekrarlanan herhangi bir baş üstü kol hareketi (beyzbol atmak veya sepet atmak gibi) rotator manşonda sorunlara sebep olabilir. Bununla birlikte, rotator manşon aynı zamanda düşmelerden ve kazalardan çok fazla etkilenir. Yüzme, fırlatma sporları, raket sporları, spor yaparken düşmeler rotator manşonu zorlar.
Rotator manşonun tam kopmalarında ameliyat gerekse de, tendon, bursa ve diğer yumuşak dokulardaki kısmi yırtıklar ve iltihaplanma PRP enjeksiyonlarına iyi cevap verir.
Ek olarak, rotator manşonun kronik tendinopati veya tendiniti de PRP (trombosit açısından zengin plazma) tedavilerinden önemli ölçüde yararlanabilirler.
Plantar Fasiit ve PRP Tedavileri
Plantar fasiit, koşucular ve ayakları üzerinde çalışan veya spor yapan diğer insanların yaşadığı en yaygın yaralanmalardan biridir. Bu kronik durum, birçok hastada konservatif tedavi formlarına direnen şiddetli topuk ağrısı ile sonuçlanır. Tedavi edilmediği takdirde, plantar fasiit kemik mahmuzlarına (topuk dikeni) ilerleyebilir. Çok büyük kemik mahmuzları olduğu halde ağrısı olmayan insanlar da vardır.
Birçok hastaya bu ve diğer ağrılı spor yaralanmaları için kortizon enjeksiyonları yapılır. Kortizon enjeksiyonları ağrıyı geçici olarak azaltabilir (bir yıla kadar), hasarı iyileştirme için etkileri yoktur. Hatta, bazı araştırmalar çoklu kortizon enjeksiyonlarının zamanla topuk kemiği altında (kalkaneal) yağ yastığı incelmesine yol açabileceğini ve bunun da topuk ağrısının artmasına neden olabileceğini göstermektedir.
PRP enjeksiyonları da ağrıyı hafifletir, ancak daha da önemlisi, iyileşme sürecini başlatır, böylece hastalar restore edilmiş işlevlerinin çoğunu korurlar.
Aşil tendiniti, UCL (Ulnar Kollateral Ligament) yırtıkları, menüsküs yırtıkları ve hamstring yaralanmaları dahil olmak üzere PRP enjeksiyonlarından birçok başka spor yaralanması da faydalanabilir.
