Erkeklere oranla kadınlarda daha sık görülen sistit, her ne kadar “çözümsüz” olduğu düşünülse de, aslında tedavisi olan bir hastalık. Doğru tedavi ve yaşam tarzıyla sistit sorununun önüne geçilebileceğini söyleyen Anadolu Sağlık Merkezi Üroloji Uzmanı Dr. Elnur Allahverdiyev, “Sistit belirtileri, mesaneyi ilgilendiren tüm hastalıkların belirtileriyle benzerlik gösteriyor. Dolayısıyla şikayeti olan insanların doğru tanı ve tedavi için bir üroloji uzmanına başvurmaları önemli” dedi. Dr. Elnur Allahverdiyev, konuyla ilgili önemli bilgiler verdi.
Sistit nedir?
Tıbbi terminolojide sistit, kelime anlamıyla mesane enflamasyonu, yani mesane enfeksiyonudur. Sistit belitilerini ise idrarda yanma, sık sık idrara çıkma, çok idrar varmış gibi hissedip idrar yapamama, tam boşalamama hissi şeklinde tarif edebiliriz. Halk arasında sık sık idrara çıkma durumuna “sistit” deniyor. Oysa mesanenin tüm hastalıklarında sık idrara çıkma görülüyor. O yüzden sık sık idrara çıkma veya her idrarda yanma şikâyeti olan hastaya “sistit” oldu gözüyle bakılmaması lazım. Bu şikayeti olan kişilerin doğru tanı ve tedavi için bir üroloji uzmanına başvurmaları önemli.
Hangi hastalıklar “sistit” ile karıştırılabilir?
Örneğin; idrar yolu taşları, mesane taşları, mesaneye yakın olan herhangi bir organın enfeksiyonu, iltihap durumu, bağırsakların ya da prostat bezinin herhangi bir enfeksiyonu veya idrar kanalı darlıkları, sistit olmuşsunuz gibi bir hissiyat uyandırabilir. Mesaneyi ilgilendiren tüm hastalıkların belirtileri aynı çünkü. Bu yüzden hasta “sistit oldum” dediği zaman mutlaka bir üroloji uzmanı tarafından değerlendirmeli.
Sistit tedavisinde ne yapılır?
Eğer basit bir idrar yolu veya mesane enfeksiyonu varsa, enfeksiyona neden olan etkene karşı antibiyotik tedavisine başlanabilir. Ama şikayetler bu tür bir enfeksiyona bağlı değilse, antibiyotik tedavisi işe yaramaz.
Kaç tip sistit vardır?
Sistit, akut ve kronik sistit olarak iki gruba ayrılır. Ancak bunlar da kendi aralarında
alt gruplara ayrılırlar.
İntersistiyal sistit nedir?
Bakteriyel enfeksiyon olmaksızın mesane duvarının iltihaplanmasıdır. İntersistiyal sistit, “ağrılı mesane sendromu” olarak da tanımlanır. Ağrı, sürekli idrara sıkışıklık hissi veya yanmanın mevcut olduğu uzun süreli (kronik) bir sorundur. Tedavide mesane içerisine farklı ilaç uygulamaları yapılabilir. Kadınlarda görülme sıklığı erkeklerden ortalama 10 kat fazladır.
Botoks, blokaj gibi girişimsel tedaviler hangi durumlarda uygulanır, her tip sistitte uygulanır mı?
Botoks, aşırı aktif mesane, nörojen mesane gibi durumlarda mesane içerisine uygulanıyor. Ortalama 6 aylık süre içerisinde hastaların şikayetlerini %70 başarıyla rahatlatıyor.
Beslenme tarzı sistite yol açabilir mi?
Kronik sistitlerde diyet, tedavinin ayrılmaz bir parçasıdır. Olmazsa olmaz diyebiliriz. Özellikle kızartılmış gıdalar, tuzlu, baharatlı yiyecekler, asitli içecekler, çay ve kahve tüketimi sistiti tetikleyebilir. Uzak durulmasını öneririz.
Sistit daha çok kadınlarda mı erkeklerde mi görülür?
Sistit farklı anatomik özelliklerinden dolayı kadınlarda daha sık görülmektedir. İdrar yolu enfeksiyonuna bağlı sistit kadınlarda daha çok görülüyor çünkü anatomik yapıları erkeklerden farklı. Kadınlarda idrar yolu daha kısa olduğu için genital bölgeden bakteriler kolaylıkla idrar yollarına ulaşabiliyor. Bu nedenle kadınlar sistit olmaya daha yatkınlardır, hatta bazı kadınlar sık sık sistit olurlar.
Sık sık tekrarlayan sistitler nasıl tedavi edilir?
Bir kadında veya erkekte tekrarlayan idrar yolu enfeksiyonu bulguları varsa mutlaka hastanın değerlendirilmesi, nedeninin bulunması ve tedavi edilmesi lazım. Nedeni araştırılmadığı zaman hastalar uzun süre antibiyotik tedavisi almış ama tekrarlayan sistitin önüne geçilmemiş oluyor.
Risk faktörleri neler?
İdrar yolu enfeksiyonları ve sistitin en önemli risk faktörleri arasında yeterli sıvı almamak ve idrar kanalı darlığı gibi anomaliler yer alıyor. Örneğin yaz aylarında ıslak mayoyla durmak veya ayakları üşütmek de risk faktörleri arasında yer alıyor. Üşütmek, kronik sistitli hastalarda aşırı aktif mesane belirtilerini (halk diliyle sistit) arttırıyor. Bol sıvı tüketimi ve düzenli idrar yapmak sistit olasılığını azaltıyor. Bazen de ilişki sonrası kadınlarda sistit belirtileri gelişiyor. Bu kadınların muayene olması ve düzeltilebilir nedenlerin tedavi edilmesi gerekiyor.
Tekrarlayan sistiti önlemek için ne yapılmalı?
Tekrarlayan idrar yolu enfeksiyonu veya sistitin önlenmesi için özellikle bol sıvı tüketmek, düzenli tuvalete gitmek, idrarı tutmamak ve hijyene dikkat etmek gerekiyor. Ayrıca kabızlık sorunu da sistite yol açan önemli nedenlerden biridir. Bu nedenle kabızlık varsa öncelikle kabızlığın üzerine gidilmesi ve tedavi edilmesi lazım. Tekrarlayan sistitin önüne geçebilmek için ayrıca herhangi bir idrar yapma bozukluğu, vajinal kuruluk, genital yapıda anomaliler, idrar kanalı darlığı veya idrar yollarındaki anatomik bozuklukların da tedavi edilmesi önemli.
