Nükseden üriner sistem enfeksiyonların sebebi olan vezikoüreteral reflü hastalığı (böbrek reflüsü) ileride çocuğunuzda böbrek yetmezliği gelişmesine ve dializ hastası olmasına neden olabilir.
Çocuklarında sık nüks eden enfeksiyonların sebebi vezikoüreteral reflü (VUR) olabilir. Bu hastalıkta mesanedeki idrar, idrar yapma esnasında böbreklere geri kaçar. Hastalık tek taraflı ya da çift taraflı olabilir. Bu hastalıktaki sebep böbrekten sonraki idrar yolunun idrar torbasına açıldığı yerin yapısal veya fonksiyonel olarak bozuk olmasına bağlıdır. Bir diğer sebep ise idrar torbası içindeki basıncın çok yüksek olmasıdır. Mesane içindeki basınç artışı idrar torbasından sonraki yolda idrarın akmasına engel olacak bir hastalığın bulunması veya mesanenin kasılıp gevşemesinde sorun yaratan bir fonksiyonel bozukluğun olmasından kaynaklanır.
Tekrarlayan üriner sistem enfeksiyonu olan çocuklar vezükoüreteral reflü nedeniyle değerlendirilmelidir. Bu değerlendirme voiding sistografi dediğimiz radyolojik görüntüleme yöntemi ile yapılır. Bu tetkiki radyoloji uzmanı ve üroloji uzmanı beraber yapar. VUR tüm çocukların %1-2’sinde görülür. Tekrarlayan üriner sistem enfeksiyonu olan çocukların ise %30-50’sinde VUR görülmektedir. VUR görülen çocukların %30’unun böbreklerinde ise renal skar (nedbe dokusu) meydana gelir. Nedbe dokusu gelişmesi böbreklerdeki idrar yapan dokuların ölmesi ve böbrek yetmezliği gelişmesi anlamına gelir.
İdrar yapma esnasında böbreğe geri kaçan idrarın hem böbrek içerisinden yapmış olduğu yüksek basınç hem de mesaneden geri gelen idrarın kirli olması nedeniyle böbrekte doku kaybı olur. Böbrek dokusundaki hasarın derecesini belirlemek için yapılan tetkik DMSA böbrek sintigrafisidir.
Hastalığın derecesi voiding sistografide mesaneden kaçan idrarın çıktığı seviye ve böbrekte yaptığı bozukluğun derecesine göre 1 (en hafif) den 5 (en ağır) e kadar sınıflandırılır.
Hastalığın kalıtsal geçiş özelliği olduğundan hastanın kardeşlerinin de reflü yönünden araştırılması gerekir. Reflüsü olan ve tedavi edilmeyen çocukların %10-20’sinde böbrek yetmezliği gelişir.
Tedavideki temel amaç böbrek dokusunun korunmasıdır. Cerrahi tedavide derecesi ileri olmayan hastalarda ilk tedavi seçeneği endoskopik tedavidir. Bunun yanında laparoskopik, robotik ve açık cerrahi de diğer tedavi alternatifleri arasındadır. Üroloji uzmanı yapacağı tedavi şeklini vezikoüreteral reflünün derecesi, böbrekteki bozulma yüzdesi, hastanın yaşı, hastanın genel durumu ve üriner enfeksiyon gelişme sıklığına bakarak karar verir.
Çocuklarda böbrek nakli gerektiren böbrek yetmezliğinin en sık görülen sebebi VUR dur. Bu yüzden sık sık ateşli idrar yolu enfeksiyonu geçiren, ailesinde reflü hastalığı olan veya idrar yapma sorunları olan çocuklarda vezikoüreteral reflü hastalığı olup olmadığı araştırılmalıdır. Erken teşhis ve tedavi bu çocuklarda böbrek yetmezliği gelişmesi ihtimalini ortadan kaldırır.
