Her iki burun pasajını birbirinden ayıran ve septum adı verilen, ön kısmı kıkırdak arka kısmı kemikten oluşan perdenin eğriliklerini düzeltmek amacı ile yapılan ameliyatlara “septoplasti” adı verilmektedir. Septum deviasyonu toplumda oldukça sık karşılaşılan bir problem olduğu için bu problemi düzeltmeye yönelik “deviasyon ameliyatları” da en sık yapılan ameliyatlar arasındadır.
Septoplasti ameliyatı için karar verirken burnun muayene bulguları kadar hastanın şikayetleri ve burundaki tıkanıklığın sağlık ve hayat kalitesi üzerindeki olumsuz etkileri göz önüne alınmaktadır.
Burun tıkanıklığı şikâyetinin septum eğriliğine (deviasyon) bağlı oluştuğu saptanan hastalarda cerrahi tedavi dışında alternatif bulunmamaktadır.
Deviasyon Ameliyatı Nasıl Yapılır?
Burun sırtına yakın olmayan, septumun ön yarısını oluşturan kıkırdak kısmında aşırı eğilme olmayan ve burnun kemik çatısını da içermeyen eğriliklerde burun deliklerinden yapılan ve 20-30 dakika kadar süren, genellikle eğri kıkırdak ve kemik kısımlarının çıkartılması şeklinde uygulanan standart kapalı teknik septoplasti ameliyatlarıyla başarılı sonuçlar alınabilmektedir. Bu şekildeki standart ameliyatların çok fazla sayıda yapılıyor olmasının deviasyon ameliyatının genel olarak “basit” bir cerrahi müdahale olduğu şeklinde hatalı bir algıya yol açmasına karşın bulunduğumuz coğrafyadaki genetik özeliklerin de etkisi ile farklı cerrahi yaklaşımlar gerektiren ciddi eğriliklerle karşılaşılma sıklığı oldukça fazladır.
Açık Teknik Deviasyon Ameliyatı Ne Zaman Tercih Edilir?
Burun içerisindeki eğikliğin burnun hava pasajının daha dar olan üst kısmında veya dikey açılanma şeklinde olduğu durumlarda ve septum kıkırdağı ileri derecede deforme olan ya da daha önce burun ameliyatı geçirmiş hastalarda ise eğri kısımlarda çıkartma işlemi yerine onarım yapılması gerektiği için “açık teknik septoplasti ameliyatı” tercih edilmelidir. Bu tür deviasyon problemi olan hastalarda standart kapalı ameliyat uygulanması çoğu zaman ameliyatın başarısızlıkla sonuçlanmasına neden olduğu gibi hastaların tekrar ameliyat olması durumunda burun içinde onarım için yeterli kıkırdak kalmamış olması nedeni ile problem yaşanma riski oldukça fazladır.
Burnun dış kemik ve veya kıkırdak çatısının da eğri olduğu durumlarda ve deviasyona yönelik ameliyat sırasında estetik burun ameliyatı da yapılması planlanan hastalarda aynı şekilde açık teknik ameliyat tercih edilmektedir. Standart deviasyon ameliyatları KBB uzmanlık eğitiminin parçası olmasına karşın açık teknik cerrahilerde başarılı sonuçlar almak çoğu zaman burun cerrahisi alanında özel eğitim ve tecrübe gerektirmektedir.
Günümüzde sadece estetik amaçla yapılan ameliyatlarda da sıklıkla tercih edilen “açık teknik” ile burun dış görüntüsünü değiştirmeden içindeki kıkırdak ve kemik eğriliklerini en ideal şekilde ve kalıcı olarak düzeltmek mümkün olabilmektedir. Daha önce geçirdiği ameliyata bağlı olarak kıkırdak eksikliği veya şekil bozukluğu olan hastalarda septumda düz ve sağlam bir yapı oluşturmak için yeterli miktarda kıkırdak olmaması durumunda kulak kepçesi ya da kaburgadan alınan kıkırdak parçalarının burunda kullanılması gerekebilmektedir.
Deviasyon Ameliyatında Tampon Kullanılır mı?
Günümüzde geliştirilen ameliyat teknikleri ile deviasyon ve estetik burun ameliyatlarını tamponsuz olarak yapmak mümkün olmakta bu da hastaların ameliyat sonrasındaki konforunda önemli katkı sağlamaktadır. Aynı ameliyat sırasında alt burun etlerine tampon kullanılmasını gerektiren endoskopik redüksiyon gibi bir işlem yapılmayan hastalarda deviasyona yönelik ameliyat tamponsuz olarak yapılmaktadır.
Deviasyon Ameliyatı ile Beraber Burun Estetik Ameliyatı Yapılır mı?
Deviasyon nedeni ile ameliyat olması gereken hastalar aynı zamanda estetik burun ameliyatı olmayı da düşünüyorlarsa en ideal yaklaşım iki ameliyatın aynı anda yapılması olmaktadır.
Burun Ameliyatı Sonrası Nelere Dikkat Edilmeli?
Deviasyon ameliyatları tercihen genel anestezi altında yapılmakta ve kapalı teknik ile 20-30 dakika açık teknik ile problemin derecesine ve kulak ya da kaburgadan kıkırdak dokusu alma ihtiyacı olup olmamasına göre 1 ila 2,5 saat civarında sürmektedir. Hastalar genellikle ameliyat günü hastanede kalıp ertesi gün burun temizliği yapılarak taburcu edilmektedir.
Hastaların ameliyat sonrasında 2 ya da 3 kez kontrole gelmeleri genellikle yeterli olmaktadır. Burun içinde mukoza iyileşmesi tamamlanana kadar 2-3 hafta boyunca oluşan kuruma ve kabuklanma için tuzlu su içeren temizleyici spreyler ve yumuşatıcı damla ya da spreyler kullanılmaktadır.
Estetik amaçlı müdahale yapılmayan ya da dış görünüşü de etkileyecek düzeyde kıkırdak eğikliği nedeni ile açık teknik ameliyat uygulanmayan hastalarda ameliyat sonrasında burun dış görünüşünde değişiklik oluşmamakta yüz ve gözler çevresinde şişme ya da renk değişikliği olmamaktadır.
Hastaların deviasyon ameliyatı sonrasında 6 hafta boyunca burunlarını darbeden korumaları gereklidir. İki hafta sonra darbe riski olmayan spor aktivitelerine 1 ay sonra yüzmeye başlayabilirler. Sadece deviasyon ameliyatı olan hastaların kullanılan teknikten bağımsız olarak gözlük takmalarında sakınca yoktur.
Nazal Valv Yetmezliği Nedir, Nasıl Tedavi Edilir?
Burun girişinde orta hattaki septum ile yan burun duvarlarının birleşme noktalarındaki açı bölgeleri olan nazal valvler burna giren hava akımının en yoğun ve hızlı olduğu bölgelerdir. Bu bölgelerde çeşitli nedenlerle oluşan ve nazal valv yetmezliği olarak adlandırılan darlıklar internal (iç) ya da eksternal (dış) olmak üzere iki farklı tipte izlenmektedir.
Internal yetmezlikler genellikle kıkırdak septumun ön üst kısmında burun sırtına yakın kısmındaki eğiklikler nedeni ile valv bölgesindeki hava pasajının daralmasından kaynaklanmaktadır. Tedavide açık teknik deviasyon ameliyatı ile bu bölgenin ortaya konulması ve eğikliğin düzeltilmesi yanında gereken durumlarda kıkırdak parçalar kullanılarak valv bölgesi hava akışını rahatlatacak şekilde genişletilebilmektedir.
Eksternal nazal valv yetmezliklerde temel problem burun kanatlarının nefes alırken içeri çökerek hava pasajını daraltmasıdır. Bu problem burun kanatları içindeki kıkırdak yapıların yapısal olarak zayıf ya da ters eğimde olması veya estetik amaçlı ameliyatlar, travmalar, yaşlanma vb nedenlerle zayıflayarak hava akımının yarattığı vakum etkisine dayanamamasından kaynaklanmaktadır. Tedavide bu çökmeyi önlemeye yönelik olarak zayıf bölgelerin kıkırdak parçalarla desteklenmesi, daralmaya neden olan kıkırdak açısının düzeltilmesi ve dikişler yardımı ile çökmenin engellenmesi gibi teknikler kullanılmaktadır.
