Bilirubin adlı maddenin deride ve gözün beyaz kısımlarında birikmesi ile bu bölgelere sarı bir renk vermesi, halk arasında “sarılık” şeklinde tanımlanan hiperbilirubinemi adlı bir rahatsızlıktır. Sarılık genellikle başka bir sağlık problemi olmayan yenidoğanlarda en sık karşılaşan rahatsızlıklardan biridir. Tüm dünyada yenidoğan bebeklerin en az üçte ikisinin yaşamın ilk haftasında klinik sarılık bulguları gösterdiği ve tıbbi ilgi ve klinik tedaviye ihtiyaç duyduğu söylenebilir. Genellikle basit tedavi ve kontrol yöntemleri ile geçen sarılık hastalığı, bazı durumlarda direkt geni dönüşümsüz beyin hasarına neden olabilir. Dolayısıyla özellikle yenidoğan bebeklerde sarılık sınırı göz önünde bulundurulmalı, yüksek bilirubin düzeyine bağlı ensefalopati gibi ciddi nörolojik rahatsızlıklara yol açmamak için tedavi yöntemleri zamanında uygulanmalıdır.
Sarılık hastalığı belirtileri
- Bebeklerde sarılık hastalığının gözlemlenebilecek ilk belirtisi yüz ve boyun bölgesinde meydana gelen sararmalardır. Bu durum yenidoğan bebeğin koyu-kırmızı ten renginden dolayı her zaman kolayca fark edilemeyebilir. Ancak hastalığın ilerlemesiyle birlikte sararmalar gövdeye doğru yayılır ve renk değişikliği daha kolay fark edilecek hale gelir.
- Sarılık hastalığının belirtileri arasında önem taşıyan bir diğer durum ise gözün beyaz kısmında meydana gelen renk değişikliğidir. Hastalığın başlangıcıyla birlikte gözün sklera adı verilen beyaz bölgeleri hafif sarı bir görünüm elde eder ve bu durum kolaylıkla fark edilebilir.
- Sarılık hastalığında kesin tanı koyulabilmesi için mutlaka doktor kontrolünde sarılık testi yapılması gerekir. Her ne kadar gözlenen fizyolojik belirtiler hastalığa işaret etse de etkili sarılık tedavisi için kan bilirubin düzeyi ölçülmeli, uygulanacak tedavi girişimleri bu doğrultuda planlanmalıdır.
- Total bilirubin değerinin 5 mg/dl’ nin üstünde olması kesin sarılık tanısı koymak için yeterlidir.
Sarılık nasıl geçer?
Bebeklerde sarılık hastalığının ciddi nörolojik hasarlara sebebiyet vermemesi adına hastalığın mutlaka doktor kontrolünde tedavi edilmesi gerekir. Tedavi için kritik önem taşıyan noktalardan biri yeterli anne sütü alımıdır ve bebekler bu süreçte anne sütü alımı yönünden desteklenmelidir. Sarılık olan bebekler iştahsızlık problemi yaşayabilir ve bu durum mevcut hastalığın ilerlemesine yol açan nedenlerden biridir. Dolayısıyla bebeğin yeterli anne sütü alımı mutlaka sağlanmalı, tüm bu süreç doktor kontrolünde ve klinik tedavi ortamında gerçekleştirilmelidir.
Klinik ortamda uygulanacak olan ana tedavi yöntemi “fototerapi” adı verilen ışık tedavisidir. Kanda yükselen bilirubin düzeyinin hızlı şekilde düşürülmesi ve beyin dokularında hasar meydana gelmesinin önlenmesi için fototerapi uygulaması kritik önem taşır. Dolayısıyla sarılık şüphesi bulunan bebeklerin hastalık seyri kontrol altında tutulmalı, uygulanacak tedaviler mutlaka sağlık kuruluşunda gerçekleştirilmelidir.
