Çoğumuz günlük hayatımızda yaşlılar ile iletişim kurarken yağmurlu havaların dizlerini, dirseklerini ve diğer eklemlerini mahvettiğini söylediklerini duymuşuzdur. Romatizma ağrıları şiddetlendiğinde yani
onların tabiriyle romatizmaları azınca yakın zamanda yağmur yağacağına inanırlar veya yağmur yağdığında biliyordum çünkü romatizmam azmıştı derler. Peki gerçekten romatizma ile yağmurlu havaların bir bağlantısı var mı? Bu konuda bilim ne diyor bu yazımızda beraber inceleyeceğiz.
Öncelikle romatizma nedir sorusunu sorarak başlayalım. Romatizma bilimsel adı Romatoid artrit olan bir eklem iltihabı türüdür. Peki artrit dediğimiz şey nedir? Artrit eklemlerin iltihabıdır. Artrit semptomları başlıca sertlik ve eklem ağrılarıdır. Artritlerin çok yaygın olan iki formu mevcuttur bunlardan biri osteoartrit diğeri ise bahsettiğimiz romatoid artrittir. Bu iki yaygın artrit türü arasındaki fark osteoartrit ’in tekrarlayan hareketler sonucu gelişmesi ve romatoid artrit ’in bir otoimmün bozukluk olarak gelişmesidir. Günümüzde artritin bir tedavisi yoktur ancak semptomatik tedavi dediğimiz hastalığın semptomlarını azaltan bir tedavi mevcuttur bu da hastalığı ortadan kaldırmaz ancak iltihabı ve ağrıyı azaltır.
Artritin ne olduğu hakkında bilgi edindik peki kimler artrite yakalanabilir? Risk faktörleri nelerdir? Artrit rahatsızlığına herkes yakalanabilir ancak artrite yakalanma riski yaşla beraber artmaktadır ayrıca artrit aile içinde yayılma gösterme eğilimindedir. Yayılmaktan kastımız burada mikrobiyolojik varlıkların yayıldığı gibi bir bulaşma türü yayılma değildir bahsetmeye çalıştığımız şey ailesinde artrit bulunan bir kişinin artrite yakalanma ihtimali ailesinde artrit bulunmayan kişiye göre daha fazla olduğudur. Yaş dışında ele alabileceğimiz bir diğer risk faktörü ise obezite ve eklem hasarı öyküsüdür bu iki risk faktörü osteoartrit gelişimi için en önemli risk faktörleridir. Ayrıca kadınlarda erkeklere göre daha fazla romatoid artrit görüldüğü gösterilmiştir bu durumda kadın cinsiyetine sahip olmak da bu hastalık bakımından bir risk faktörü olarak kabul edilebilir.
2014 yılında 222 osteoartrit hastasıyla yapılan bir çalışmada barometrik basıncın ve rutubetin semptomları etkilediği görülmüştür. Daha eski bir 2007 yılı çalışmasında da sıcaklıkta 10 derecelik bir düşüş kademeli
olarak hastalarda ağrının arttığını göstermiştir. Aynı zamanda artan barometrik basıncın da ağrıyı tetiklediği görülmüştür. Başka çalışmalarda da örneğin 2015 yılında yapılan çok merkezli bir çalışmada hava durumu ile kişilerin ağrısı arasında bireysel bir dalgalanma görülmüştür.
Artrit ile mustarip olan insanlar yağmuru suçlasa da aslında ağrılarını artıran şeyin kendisi yağmur değildir. Ağrıyı artıran şey bilimsel çalışmaların da gösterdiği üzere basınçtaki düşüştür. 2007 yılında yapılan çalışma artan barometrik basıncın ağrıyı tetiklediğini göstermişti peki neden basınçtaki düşüş ağrıyı artıran temel sebep olarak görülüyor? Bu konu hakkındaki görüş düşen basıncın zaten iltihaplanmış olan dokunun
daha da genişlemesine sebep olmasıdır bu da ağrının artmasıyla ilişkili bir olaydır. Peki insanlar neden yağmurlu havayı suçlar? Çünkü basınçtaki bir düşüş genellikle soğuk ve yağışlı havalardan önce gelir ve insanlar oturdukları yerden basınçtaki düşüşü fark edemeyecekleri için tüm suç yağmurlu havaların üzerine kalır. 2015 yılında yapılan gözlemsel araştırma çalışmasında özellikle güneşli ve rutubetin az olduğu günlerde romatoid artrit aktivitesinde azalma gerçekleştiği fark edilmiştir. Daha eski bir 2011 yılı çalışması insanların bireysel düzeyde ağrı çektiğini destekler bu yüzden havanın neden olduğu ağrı artışı bazı hastalarda inkâr edilemezdir.
Osteoartritli ve romatoid artritli kişiler hava durumuna bağlı ağrı yaşayan tek hastalar değillerdir. National Psoriasis Foundation ‘a göre sıcak hava, psoriatik artritli bazı kişilerde semptomları iyileştirebilir. Ancak,
bu bağlantıyı kanıtlayan kesin bir kanıt yoktur. Ancak yaz mevsimi, açık hava aktiviteleri bakımından bu hastalar için yılın daha rahat bir dönemi olabilir.
The Academy of Orthopaedic Surgeons da yağmurlu havalar ve hava değişimlerinin dizlerde, ellerde ve omuzlardaki eklem ağrısını artırma potansiyelini destekler.
Artrit ağrılarının hava durumu ile artabileceğini destekleyen birçok şeyi görmüş olduk peki bu ağrılardan kaçabilmek için daha ılıman ve sıcak iklimlerin olduğu bölgelere göç etmek mantıklı mıdır? National Institute of Arthritis and Musculoskeletal and Skin Diseases ‘a göre konum değişikliğinin romatoid artrit üzerinde uzun dönem değişikliğe sebep olduğunu destekleyen bir kanıt bulunmamaktadır. Ayrıca daha kuru ve daha sıcak havalar hastalığın sebep olduğu ağrıyı azaltabilir ancak hastalığın seyrini etkilemezler. Bu yüzden artrit olduğunuz gerekçesiyle daha sıcak iklimlere kaçmanız sizi bu hastalıktan kurtarmayacaktır. Tabii ki daha sıcak bir iklimde yaşamanız artrit ağrılarını azaltmak gibi birtakım avantajlar
sağlayacaktır ancak dediğimiz gibi bu avantajlar arasında hastalığın tedavisi ve ortadan kalkışı yoktur.
Yazımızın daha yukarı bölümlerinde artritin semptomatik tedavi dışında bir tedavisi olmadığından bahsetmiştik. Peki artrit tedavisi nasıl oluyor? Artrit tedavilerinin büyük bir kısmı hangi tür artrite sahip
olduğunuza bağlıdır. Genel olarak çeşitli ilaçlar artritin sebep olduğu ağrıyı ve iltihabı kontrol altına almakta tedavi yöntemi olarak kullanılır. İlaçlar dışında uygulanan bir diğer yöntem sıcak ve soğuk pedlerin doğrudan ağrıyan eklem üzerine konması ile ağrıyı rahatlatma yöntemidir.
Emir Gökhan Yılmaz
İstinye Üniversitesi Tıp Fakültesi 3. Sınıf Öğrencisi
Kaynaklar
https://www.healthline.com/health/arthritis-weather#rain
https://www.medicalpark.com.tr/romatoid-artrit-nedir-teshisi-vetedavisi-nelerdir/hg132#:~:text=Romatoid%20artrit%20eklem%20iltihab%C4%B1n%C4%B1n%2
0s%C4%B1k,eder%20yani%20kronik%20bir%20hastal%C4%B1kt%C4%B1r.
https://www.niams.nih.gov/Psoriasis: Causes & Triggers: National Psoriasis
Foundation
Psoriasis: Causes & Triggers: National Psoriasis Foundation
