Kadın için adet kanamasının yedi güne kadar sürmesi normaldir. Eğer adet dönemi düzenli değilse, kanama süresi normalden uzun ve fazla ise, kanama dönemleri, değişiklik gösterir ise, anormal rahim kanaması oluşabilir. Bu bölüm, anormal kanama nedenlerini, nasıl tanı konacağını, nasıl tedavi edileceğini açıklayacaktır.
Adet dönemi sırasında yumurtalıklardan salgılanan östrojen ve progesteron hormonu rahmin iç yüzeyini kaplayan endometrium dediğimiz tabakada değişikliklere neden olur. Her ay, adetin başlamasından yaklaşık 12-14 gün sonra yumurtalıklardan herhangi birisinden yumurta serbest bırakılır. Bu olaya yumurtlama adı verilir. Yumurta fallopian tüp denilen kadın kanalından herhangi birisinin içine girerek sperm ile dölleneceği yere ulaşmaya çalışır. Eğer yumurta döllenmez ise gebelik oluşmaz ve hormon düzeyleri azalmaya başlar.Bu azalma devam edince rahim içinde gelişen doku dökülecektir. Bu dökülme aylık adet kanaması dönemini ifade eder.
Adet dönemi kanama döneminin ilk gününden itibaren başlar ve gelecek adet döneminin ilk gününe kadar devam eder. Adet dönemi yaklaşık 28 gün sürer, fakat bundan daha uzun ve kısa olabilir. Eğer dönem 35 günden daha fazla veya 21 günden kısa ise anormal olarak düşünülmelidir. Adet döneminin, 3 normal dönem boyunca yada 6 ay boyunca olmamasına amenore denir. Normal olmayan bu durumun, çeşitli nedenleri olabilir.Eğer adet döneminiz gecikir ise doktora başvurmanız gereklidir.
Anormal rahim kanamaları:
Adet dönemleri arasındaki kanamalar
İlişkiden sonra olan kanamalar
Adet döneminin herhangi bir zamanında olan damlama tarzında kanamalar
Adet kanamasının normalden fazla veya uzun olması
Anormal kanama herhangi bir yaşta olabilir. Kadının hayatında adet dönemlerinin anormal sayılabilecek şekilde düzensiz olduğu bazı dönemler vardır. Adet döneminin ilk başladığı 9-16 yaşlar arasındaki adet dönemleri, böyle olup düzenli değildir. Yaklaşık 35 yaş gibi çok erken zamanda başlayabilen ve yaklaşık 50 yaş civarına kadar devam eden perimenopozal dönem de böyle bir süreçtir Bu dönemde her adet döneminin giderek kısalması normaldir. Aynı zamanda adetlerin gecikmesi ve kanamanın azalması bu dönemde normal olabilir. Ama kanamanın fazla olması her şekilde araştırılmalıdır.
Nedenler
Anormal kanamanın birçok nedeni vardır. Doktorunuz bulunduğunuz yaş gurubunda en sık görülen anormal kanama nedenlerini kontrol ederek kanama nedeninizi daha kolay saptayabilir. Bu nedenlerin bazıları ciddi olmayıp kolayca tedavi edilebilir. Bazıları ise ciddi olabilir. Mutlaka hepsi kontrol edilmelidir. Bazı kadınlardaki anormal veya fazla kanamanın nedeni hormonal olabilir. Bu durum belli hormonların, vücut tarafından fazla veya az üretilmesi ile ilişkili olabilir. Bazen de troid bezindeki sorunlar (guatr) ya da bazı ilaçların kullanımına bağlı olarak ortaya çıkabilir.
Anormal Kanamanın Diğer Nedenleri
- Gebelik
- Düşükler
- Dış gebelik
- Doğum kontrol yöntemlerine bağlı olan sorunlar (doğum kontrol hapı, spiral vs…)
- Rahim veya rahim ağzının iltihapları
- Myomlar
- Pıhtılaşma bozuklukları
- Polipler
- Çeşitli tip kanserler (Uterus -Rahim-, serviks -rahim ağzı-, vajen -hazne )
- Kronik medikal sorunlar (troit, şeker hastalığı)
Tanı
Anormal kanama tanısını doktorunuzun koyabilmesi için ilk yapılacak şey hastanın kişisel ve ailesel sağlık öyküsünün alınmasıdır. Bunun için:
- Geçmişteki veya şimdiki hastalıkları
- Kullandığı ilaçlar
- Doğum kontrol hapı kullanımı
- Vücut ağırlığı, yeme ve egzersiz alışkanlıkları, stres düzeyi sorgulanır.
Doktorunuz aynı zamanda adet düzeninizi de soracaktır. Bunun için bir takvim üzerinde adet başlama ve kanama zamanlarının işaretlenmesi size yardımcı olacaktır. Takiben fizik muayene olacaksınız. Kan sayımı, eğer gebelik varsa bunları gösteren kan testleri yapılacaktır. Sizin yakınma ve bulgularınıza göre aşağıda sıralanan testlerden bir veya daha fazlasına gereksinim duyulabilir.
Hormon düzeyleri
Endometrial biyopsi: Rahim içinin bir kateter yardımıyla kibarca kazınması sonrası alınan parçanın, mikroskop altında değerlendirmesi.
Ultrason: Ses dalgalarının oluşturduğu görüntüler yoluyla pelvik organların değerlendirilmesidir. Bu cihaz, hazne yoluyla yada karın üzerinden kullanılır.
Sonohisterografi (SİS): Küçük bir plastik kateter kullanılarak rahim içinin steril sıvı ile doldurulmasını takiben vajinal yolla yapılan ultrasonik değerlendirilme
Histeroskopi: Teleskoba benzer ince bir alet yardımıyla vajen ve rahim ağzından geçilerek rahim içinin direkt gözle incelenmesi
Dilatasyon ve küretaj (D&C): Rahim ağzındaki açıklığın genişletilerek, rahim içini döşeyen tabakadan kazımayla ya da vakumla örnek alınmasıdır. Bunu takiben alınan parça mikroskop altında muayene edilir.
Histerosalpingografi- Rahim içine ve fallopian tüplere verilen kontrast maddenin röntgen ile gösterilmesi
Laparoskopi: Karından göbeğin hemen altından yapılan ince bir kesiden karın içine ince bir teleskopun yerleştirilmesi yoluyla karın içine bakılması
Bu testlerin çoğu doktorun ofisinde yapılabilirken, bazıları, hastane koşullarında gerçekleştirilebilir.
Tedavi
Anormal kanamanın tedavisi, nedeni, hastanın yaşı, kanamanın şiddeti, çocuk isteyip istemediği gibi, birçok faktörlere bağlıdır. Hormon tedavisi veya diğer ilaç tedavileri kullanılabileceği gibi, cerrahi de uygulanabilir. Doktor verdiği tedavinin etkinliğini, ancak birkaç adet döneminden sonra değerlendirebilir. Eğer gebe olduğunuzu düşünüyorsanız, doktorunuz herhangi bir tedaviye başlamadan önce, gerekli testleri tekrar yapmaya gereksinim duyabilir.
