Rahim Ağzı Yetmezliği; Servikal Sörklaj
Ultrason (rahim ağzı) rahmin çıkış kısmı olup gebelikte rahim büyürken bu kısım doğum başlayana kadar sert ve kapalı kalır. Serviksin zayıf olduğu (servikal yetmezlik) gebelerde rahim ağzı erkenden açılıp silinmeye başlar. Bunun sonucu erken doğum gerçekleşir. Erken doğumu önlemek için uygun gebelerde servikse dikiş atmak gerekir. Dikiş atma işlemine servikal sörklaj denir. Servikal sörklajdaki amacımız bebeğin 37 haftaya kadar büyümesi.
Servikal yetmezlikte serviksin alt kısmına yani vajenden görülen bölümüne dikiş atılır. Servikal sörklaj risk grubundaki gebelere uygulanır.
Servikal Yetmezlik Nedeni
- Daha önce başka sebep olmadan 2. trimester düşük hikayesi
- Servikal LEEP veya konizasyon yapılması
- Kürtaj sırasında rahim ağzında hasar oluşması
Servikal Sörklaj Yapılma Zamanı
Servikal yetmezlikte sörklaj yapmanın en uygun zamanı 3. gebelik ayı (12-14.hafta). Ancak rahim ağzında daha erken dönemde silinme ve açılma tespit edilirse 12. haftayı beklemeden sörklaj yapılabilir.
Eğer servikal değişiklik son trimesterde olursa veya servikste belirgin bir açılma olursa yatak istirahatı en iyi çözüm olabilir.
Servikal Sörklaj Yapılırken
- Tıbbi geçmiş iyi değerlendirilmeli
- Transvajinal ültrason ile serviksin durumu çok iyi değerlendirilmeli, serviks açılması ve silinmesine bakılmalı
- Sörklaj yapılırken ağrı kesilmesi (anestezi) uygulanmalı (genel, spinal veye epidural)
- Faydası ve komplikasyonları iyi değerlendirilmeli
Servikal Sörklajın Faydası
Servikal sörklaj düşük ve erken doğum olmasını önleyebilir. Uygun vakalarda işlem % 80-90 işe yarar. Servikal sörklaj servikal yetmezliği olan gebelerde işe yarar ancak servikal yetmezlik tanısını koymak çok zordur.
Servikal sörklaj sadece servikal yetmezliği olan gebelerde işe yarar. Servikal yetmezliği olmayanlara yapılırsa erken doğum, enfeksiyon gibi komplikasyonlara neden olabilir. Sörklaj yapılan gebelerin enfeksiyon ve erken doğum eylemi için daha sık kontrolü gerekir.
Servikal Sörklaj Sonrası Takip
- İşlem sonrası rahimde ağrı kasılma takibi birkaç saat gerekirse bir gün yapılmalı
- İşlemden hemen sonra oluşan hafif vajinal kanama ve hafif kramp tarzı ağrılar birkaç saat sonra kesilir. Daha sonraki günlerde yoğun vajinal akıntı görülebilir.
- Enfeksiyon ve erken doğum eylemi için ilaç kullanmak gerekir.
- İşlemden sonraki birkaç gün evde istirahat edilmeli.
- Düzenli kontroller daha sık periyotlarla yapılır.
- Aktivitelere tekrar başlamak doktor izni ile olur.
- Cinsel aktivite olmamalı.
Servikal sörklaj 37.haftaya kadar yerinde bırakılır. Ancak daha önceki dönemde doğum sancıları düzenli olup doğum eylemi başlarsa sörklaj çıkarılır. Çıkarma işlemi zar olmaz
Servikal Sörklaj Riskleri
Servikal sörklaj riskleri çok nadir olup uygun yapıldığında işe yarayan bir işlem. Muhtemel riskler:
- Erken kasılma,
- Servikal distosi (doğum başladığında serviksin açılamaması),
- Membran rüptürü (su gelmesi),
- Servikal enfeksiyon,
- Servikal sörklaj alınmadan doğum olursa servikste yırtık,
- Anestezi komplikasyonları,
Servikal Sörklaj Acil Durumlar
Servikal sörklaj sonrası acilen doktoru aramanız gereken durumlar:
- Kasılma ve kramp,
- Doğum ağrısına benzer kasık ve belde gelip giden ağrı,
- Vajinal kanama,
- Su gelmesi,
- 37.8 derece üzerinde ateş veya titreme,
- Bulantı, kusma,
- Kötü kokulu vajinal akıntı,
İlk gebeliğinde akıntısı olan gebeler daha sonraki gebeliklerinde de büyük olasılıkla servikal sörklaja ihtiyaç duyarlar.
