HPV (Rahim Ağzı Kanseri) Aşısı
Human Papiloma Virus (HPV) ABD’de en sık görülen cinsel temasla bulaşan hastalıklar arasındadır. Bu ülkede HPV virusu her yıl 6 milyon insana bulaşmaktadır. HPV’nin kadın nüfusta her ne kadar bazı önemli hastalıklara sebep olduğu bilinmekte ise de erkeklerde de hastalıklara neden olmakta veya kadınlara bulaştırılmaktadır.
Rahim ağzı kanserine bu HPV ( Human Papilloma Virus ) neden oluyor. Oldukça bulaşıcı olan ve belirti göstermeyen HPV’nin belirli tipleri kanserlere ve siğillere neden olabiliyor.
Son günlerde kadın sağlığı konusunda en çok tartışılan konuların başında rahim ağzı kanserine karşı geliştirilen aşılar geliyor. 45 yaşına kadar her kadının yaptırabileceği HPV aşıları rahim ağzı kanserine karşı koruyor.
Aşı hangi yaş aralığında yapılmalıdır?
HPV aşısı 12-26 yaş arasında genç kızlara ve en erken 9 yaş başlangıç olarak yapılabilmektedir. Cinsel yaşam başlamadan önce ve HPV tiplerinden her hangi biri ile karşılaşmamış olmak aşıdan en yüksek korunmayı sağlamaktadır. Cinsel yaşamı başlamış olan kadınlarda aşı koruyucu olmasına rağmen, cinsel teması olmamış kişilere göre daha az korunmaktadırlar. Bunun nedeni cinsel yaşamı başlamış olanlarda bazı HPV tipleri bulaşmış olabileceğinden aşının koruma gücünde azalma oluşmaktadır. Buna rağmen herhangi bir HPV tipinde bulaşma olsa dahi diğer 3 tipe karşı korumanın devam ettiği görülmektedir.
HPV aşısı halen gebelerde önerilmemektedir. Gebelerde ve anne karnındaki bebekler üzerinde, aşının yan etkileri üzerine yeterli kanıt ve araştırmalar yoktur.Mevcut bilgiler, gebeliğin sona ermesinden sonra aşıların başlamasını veya eksiklerin tamamlanmasını önermektedir. Aşının ilk dozu yapıldıktan sonra gebeliğini fark eden gebelerin diğer aşılarını gebeliğin sonlanmasından sonra devam etmesi gerekmektedir.
HPV aşısının etkinliği ne kadardır?
6-7 yıl önce piyasaya çıkan HPV aşıları ile rahim ağzı kanseri büyük oranda önlenebilmektedir. Mikrobun kansere neden olan 16 ve 18 numaralı tipleri tüm dünyada rahim ağzı kanserlerinde yüzde 70, Türkiye’de ise yüzde 80 paya sahiptir. Bu aşılar böylece rahim ağız kanserine neden olan HPV tiplerinin yüzde 80′ine karşı yüzde 100 koruyucu özelliğe sahiptir. Ayrıca 6 ve 11 numaralı tipleri siğillerin yüzde 90′ından sorumludur ve dörtlü aşı bu tiplerle oluşacak siğillere karşı da yüzde 100 korur. Bu aşı 11-12 yaş kız çocuklarına, seksüel aktiviteye başlamadan önceki dönemde yapılmalı. Ancak çocukluk çağı aşılarından farklı olarak 45 yaşa kadar her kadında aynı koruyucu etkiyi yapıyor.
Aşının kaç yıl süre koruduğu kesin olarak bilinmemektedir. Bugüne kadar yapılan bilimsel çalışmalar, aşının koruyuculuğunun en az 5 yıl olduğunu kanıtlamıştır. Koruyuculuğun 5 yıl üzerinde olabileceği düşünülmektedir fakat yeterli çalışmalar henüz elde yoktur.
Aşının yan etkileri nelerdir?
HPV aşısının yan etkileri tüm aşılarda görülen hafif ateş, kızarıklık, çok az ağrı ve baş dönmesidir. HPV aşısının içerisindeki etkin maddeler (Virüse benzeyen partiküller) birebir mikroba benzediğinden içerdiği tiplere karşı tam koruma sağlar. İçerisinde zayıflatılmış veya öldürülmüş mikrop içermediğinden (DNA bulundurmadığından) iltihap veya kanser yapma gibi yan etkisi yoktur. Basında yer alan ölümlerin aşılarla hiç ilgisinin bulunmadığı; trafik kazası, cinayet gibi diğer nedenlerle olduğu bağımsız denetleme kuruluşlarıyla tespit edilmiştir.
Rahim ağzı kanserinin belirtileri nelerdir?
Rahim ağzı kanseri ilerlediği zaman düzensiz aralıklı vajinal kanama (genellikle lekelenme şeklinde), cinsel ilişki sonrası vajinal kanama, kötü kokulu ve et suyu şeklinde akıntı, bacak ağrısı olarak belirti gösteriyor.
Rahim ağzı kanserinin tedavisinde dört evreden bahsedilir, Evre genellikle genel anestezi altında vajinal muayene ile belirlenir. Evreler 1,2,3 ve 4 olarak belirlenir. En ileri evre 4′tür. Evre 2B’ye kadar ameliyat yapılarak kanserli dokular alınabilir. Ancak daha ileri evrelerde ameliyat hastaya fayda sağlamayacağı için ameliyat yapılmaz, radyoterapi (ışın tedavisi), kemoterapi (ilaç tedavisi) verilir. diyor.
Ülkemizde rahim ağzı kanserine yakalanan hastaların maalesef yüzde 60′ı ileri evrede doktora başvurmaktadır, Rahim ağzı kanserini teşhis etmek için her kadının en sık yılda bir; ideal olarak üç yılda bir kez smear testi yaptırması gerekmektedir. Smear testi jinekolojik muayene sırasında, kısa süren, boğaz kültür alır gibi ağrısız bir işlemdir. Smear testi ile daha ortaya çıkmadan kansere dönüşebilecek hücreler tespit edilebiliyor. Hastalar çok yüksek başarı şansı ile tedavi edilebiliyor.
