Ocak ayı tüm Dünya da rahim ağzı kanser farkındalık ayı olarak kabul edilmektedir.
Rahim ağzı kanseri genç yaşlarda da görülmesi ve önlenebilir olması nedeniyle çok önemlidir.
Erken tanı konmadığında ölümle sonuçlanması da bu önemini artırmaktadır.
Çoğu kanser türünden en önemli farkı çok erken aşamada hatta kanser başlamadan yıllar önce anlaşılıp basit şekilde tedavi edilebiliyor olmasıdır.
Cinsel aktif kadınların 30 yaşına kadar her yıl düzenli jinekolojik muayene ve smear tarama testlerini yaptırması gerekir.
30 yaşından sonra düzenli muayenelere HPV taraması da eklenir.
Çünkü bugün artık genelde cinsel yolla bulaşan HPV dediğimiz bir virüsün rahim ağzı kanserine neden olduğunu bilmekteyiz.
Tarama testleri muayene sırasında rahim ağzındaki hücrelerden küçük yumuşak plastik bir fırça ile sürüntü alarak çok kolay ve ağrısız şekilde yapılabilir.
Tarama testleri adet döneminde olmadığınız bir günde yapılmalıdır ayrıca son 3 günde ilişkiye girilmemiş, vajinal duş, tampon, fitil ve kremler kullanılmamış olmalıdır.
Rahim ağzındaki hücresel değişiklikler kanser ortaya çıkmadan 10 yıl önce jinekolojik muayene ve tarama testleri ile tespit edilebilir.
Rahim ağzı kanseri bir anda ortaya çıkmaz HPV bulaştıktan 10-15 yıl sonra kanser oluşur.
Bu 10 yıllık süre içinde yapılan muayene ve taramalar ile risk tespit edilip kanser önlenebilir.
Erken evrelerde yapılan tedaviler %100 başarı sağlar ve kansere dönüşüm önlenebilir.
Diğer yandan HPV varlığı her zaman kanser olacağı anlamına gelmez. Sadece yüksek riskli HPV tipleri kanser açısından anlam taşır ve düzenli takip gerektirir.
Erken evrelerde ara kanama ve lekelenme tek belirtisi olabilir özellikle ilişki sonrası kanama önemsenmesi gereken bir belirtidir.
Bu tip kanamalar tabi her zaman rahim ağzı kanseri ile ilişkili olmayabilir.
Ancak ileri evrelere kadar hiç bir belirti vermeden sinsi şekilde ilerleyebilir ve belirti verdiğinde artık tedavi için çok geç kalınmış olabilir.
Rahim ağzı kanseri ileri evrelerde çevre organlara, idrar torbası ve kalın barsağa yayılarak şikayetlere neden olabilir.
Bu şikayetler kanlı idrar ve dışkılama olabileceği gibi idrar ve dışkılamanın zorlaşması şeklinde de olabilir.
Bu aşamalar tedavinin güç hatta imkansız olduğu aşamalar olabilir.
Çünkü rahim ağzı kanserinde milimetrik düzeydeki yayılmalar bile tedaviyi ve tedavi sonrası yaşam süresini etkiler.
Yıllık rutin muayenelerin ve smear in ihmal edilmesi çok erken evrelerde yakalanıp kolay tedavi olma şansının kaybolmasına neden olabilir.
Smear ve HPV taramasında anormallik tespit edilmesi kanser olduğu anlamına gelmez.
Aksine bu anormalliğin tespit edilmesi o kişi için bir şanstır.
Henüz değil ama 10 yıl sonra kanser olma ihtimali çok erken aşamada anlaşılmış olur.
Basit ve etkili tedavi ile kanser olma ihtimali ortadan kaldırılabilir.
Anormallik varlığı ek araştırma yapmayı gerektirir.
Ek araştırmadan kastedilen kolposkopik biyopsidir.
Kolposkopi rahim ağzının gözle daha büyük görülmesini sağlayan bir cihazdır.
Rahim ağzının tekrar değerlendirilerek gerekirse biyopsi alarak kanser veya kanser öncü lezyonlarının olup olmadığının tespit edilmesini sağlar. Bu işlem için anestezi dahi gerekmez.
Kanser olup olmadığı ancak bu aşamadan sonra söylenebilir.
Kansere dönüşme ihtimali olan lezyon çıkartılarak kanser ihtimali ortadan kaldırılabilir.
Rahim ağzı kanserini tanımanın yolu muayene ve tarama yaptırmak kadar kolaydır.
HPV her zaman cinsel yolla bulaşır diyemeyiz.
Dünyada 2 dk da bir, Türkiye’de 2 günde bir kadın rahim ağzı kanserinden ölüyor.
