Rahim ağzı kanseri, belirtileri ve evreleme

Rahim ağzı kanseri, rahmin alt kısmını vajene bağlayan serviks adının alan bölgenin hücrelerinden gelişen kanserdir. Servikal kanser gelişiminde seksüel yolla geçen human papillomavirus’ün (HPV) önemli bir yeri vardır.

Genelde bir kadın vücudu HPV ile karşılaştığında enfeksiyonu sınırlandırarak zarar vermesini engeller. Ancak, az bir kısımda virüs senelerce canlı olarak kalır ve servikal kansere neden olan yolu tetikler, yüzeydeki hücrelerin kanser hücrelerine dönüşmesine neden olur.
Tarama yönteminin yaygınlaşmasına bağlı olarak servikal kanser nedeniyle ölüm oranı belirgin ölçüde azalmıştır. Henüz kullanıma giren aşının yaygınlaşması ile serviks kanserlerinin önemli ölçüde engellenmesi beklenmektedir.

Rahim Ağzı Kanseri Belirtileri:

• Erken servikal kanser genelde herhangi bir belirtiye neden olmaz. Servikal kanserde belirtiler hastalık ilerledikçe ortaya çıkar. Servikal kansere has olmayan fakat beklenen olası belirtiler şunlardır:
• İlişki sırasında, adet dönemlerinin arasında ya da menapoz sonrasında vaginal kanama.
• Kanlı, sulu akıntı
• Leğen kemiği(pelvis) hizasında ağrı ya da ilişki sırasında ağrı.

Bu bulgulardan biri veya birkaç varsa doktorunuzla konuşunuz. Kliniğimizde, anneleri, kızlarının seksüel aktivitesi başlamadan, evlenmeden evvel bilinçlendirme ve korunma yöntemlerinin öğretilmesi açısından danışmak amaçlı bize getirmeleri için cesaretlendiriyoruz.

Rahim Ağzı Kanseri Sebepleri:

Kanser hücreleri kontrolsüz çoğalan hücrelerdir, ölümsüzdürler. Zamanla çoğalarak çevre dokulara da metastaz yaparlar.
Servikal kansere neyin neden olduğu çok net olmamakla birlikte, seksüel yolla geçen HPV’nin önemli bir katkısı olduğu bilinmektedir. Servikal kanseri olan kadınların hemen tamamında HPV vardır. Ancak her HPV’li kadında servikal kanser gelişmez. Yani kanser gelişimi için HPV enfeksiyonun yanı sıra çevresel birtakım faktörler de gerekmektedir.

Servikal kanser çeşitleri:

Kanserin hangi hücreden başladığını belirtir ve aynı zamanda hastalığın gidişatı hakkında bir öngörü sağlar.
• Skuamöz hücreli kanser. Çoğunluğu oluştururlar. Serviksin en alt kısmındaki düz hücrelerden oluşurlar.
• Adenokarsinom. Servikal kanal içerisindeki bezlerden köken alırlar. Az bir kısmını oluştururlar. Zaman zaman tarama testi ile tanısı konulamayabilir.

Risk faktörleri:

• Birden fazla seksüel partner.
• Erken seksüel aktivite.
• Cinsel yolla bulaşan diğer hastalıklara sahip olmak
• Bağışıklık sisteminin zayıf olması.
• Sigara içmek

İnvaziv serviks kanserinin tedavisi için uygulanan yöntemler, sıklıkla gelecekteki gebelik şansını yok edecektir. Özellikle genç hastaların bu bilinçle tedaviye başlaması önemlidir.

Tarama;

Serviks kanseri erken evrede yakalandığı takdirde yüz güldürücü sonuçlar vermektedir. Bu nedenle serviks kanseri için rutin tarama bütün kadınlar için önerilmektedir. Pek çok profesyonel dernek tarafından taramanın 21 yaş itibarı ile başlanması önerilmektedir.

Pap test (smear testi), Pap testi, rutin spekulum muayenesi sırasında fırça yardımı ile rahim ağzından sürüntü almak şeklinde yapılan basit bir testtir. Patolojik inceleme sonucunda pap testi ile kanser hücreleri ya da değişmeye başlayan hücreleri belirler.

HPV DNA testi. Özellikle 30 yaş üzerindeki hastalarda HPV tip tayini yapmak amacıyla bu teste başvurabiliyoruz. Amaç, hastanın hangi suş ile enfekte olduğunun belirlenmesi ve serviakl kanser gelişme riskinin değerlendirilmesidir. Smear sonucu normal olan hastalarda kullanılan bir yöntem değildir.

Tanı:

Daha önce bahsedilen bulgulardan herhangi birine sahipseniz doktorunuza başvurunuz. Tanı amaçlı kliniğimizde uygulanan yötemler:
• Serviks muayenesi. Gerektiği takdirde genel anestezi altında yapılan bu muayene sırasında kolposkop denen özel bir mikroskop kullanılır.
• Biyopsi. Kolposkopik inceleme sırasında görüntüsü şüpheli olan alanlardan eş zamanlı biyopsiler alınır.
• Serviksin huni şeklinde çıkarılması (konizasyon). Çıkarılan parça patolojik incelemeye yollanarak cerrahi sınırlar hakkında bilgi verir.

Evreleme:

Servikal kanser tanısı konulduğu andan itibaren tedavinizin seyrinin belirlemek amacıyla ek birtakım tetkikler istenir. Bunların amacı kanserin hangi evrede olduğunu belirlemektir. Bu tetkikler:
Görüntüleme yöntemleri. Y-Ray, bilgisayarlı tomografi (BT), magnetik rezonans görüntüleme (MRI).
İdrar torbası ve rektumun değerlendirilmesi.
Kanserin evrelenmesi hem tedavi şeklini belirlemede, hem de hastanın sağkalım süresini öngörmede kullanılır.

Kanserin evreleri:

Evre I: Kanser sadece servikstedir.
Evre II: Kanser serviks ve rahime yayılmıştır.
Evre III: Kanser serviks ve rahim dışına çıkmıştır, pelvik duvara veya vajen alt kısmına kadar ulaşmıştır.
Evre IV: Kanser komşu organlara ya da uzak organlara metastaz yapmıştır.

Tedavi ve ilaçlar:

Servikal kanser tedavisi kanserin evresine, sizin sağlık durumunuza ve tedavi konusundaki tercihlerinize bağlıdır.

Tedavi seçenekleri:

• Cerrahi. Erken evre kanserlerde tam tedaviyi sağlar.
• Radyoterapi.
• Kemoterapi.
Bu üç tedavi şekli zaman zaman kombine edilerek kullanılır. Ayrıca gelecekteki çocuk sahibi olma potansiyelini de ciddi etkileyeceğini aklınızda bulundurmanız gerekmektedir.

Nasıl engellenebilir?

• Her cinsel ilişki sırasında prezervatif kullanmanız HPV ile enfekte olma riskinizi azaltacaktır.
• İlk cinsel ilişkiye girme yaşını geciktiriniz
• Az sayıda seksüel partner edininiz
• Sigarayı bırakınız
• HPV’ye karşı aşılanınız. HPV aşısı, HPV’nin en tehlikeli suşlarına karşı geliştirilmiştir. 13-26 yaş arasındaki genç kızlar için tasarlanmıştır. İdeal olanı bir genç kızın, ilk cinsel deneyimini yaşamadan aşılanmasıdır.

Bu aşı ile servikal kanser vaka sayısının önemli ölçüde azalacağı öngörülmektedir. Ancak unutmayınız ki, bu aşı ile servikal kansere neden olan bütün viral enfeksiyonları engellemek mümkün değildir. Dolayısıyla aşılanmak pap smear testini yaptırmayacağınız anlamına gelmemeli.
• Rutin pap testinizi yaptırınız. Bizim kliniğimizde ve dünyada pek çok merkezde önerilen, patolojik bir bulguya rastlanmadığı sürece, 1 ila 3 yılda bir testin tekrar edilmesidir. Fakat smear sonucunuz ya da risk faktörünüze göre bu sıklık, sizin durumunuza özel, doktorunuz tarafından modifiye edilir.