Prostat kanseri hakkında
Prostat kenseri erkeklerde tanı konan en sık kanser türüdür. Yaşlandıkça prostat kanser olma riskide artmaktadır. 80 yaşlarında her iki erkekten birinde prostat kanseri saptanabilmektedir.Ancak prostat kanseri genel anlamda ölümcül bir kanser türü değildir. Prostat kanseri tanı konan hastaların az bir bölümünde ölüme sebep olmaktadır. Bunda son yıllarda prostat kanserine yönelik PSA gibi çok önemli bir kanser belirtecinin kullanımının yaygınlaşması çok önemli bir yer tutar.
İyi huylu prostat büyümesi konusunda da açıklandığı gibi prostat kanseri ile İyi Huylu Prostat Büyümesi arasında bir ilişki yoktur. Yani biri biğerine dönüşmez. İkisi prostatın farklı bölgelerinden köken alan farklı iki hastalıktır. Ancak bir kişide her iki hastalıkta bulunabilir.
Prostat Kanserinin Belirtileri:
Ne yazık ki prostat kanseri çok ileri evreye ulaşmadan herhangi bir şikayete yol açmayabilir. Şikayetler çoğu kez, beraberinde iyi huylu prostat büyümesi varsa buna bağlı olarak ortaya çıkar. Daha ileri evrede vücudun diğer sistemlerine atlamışsa buna bağlı olarak şiddetli bel ve kalça ağrıları,bacaklarda şişme, kilo kaybı gibi şikayetlere yol açabilir.
TARAMA VE ERKEN TANI:
Erken tanı ile prostat kanserinden bütünüyle kurtulmak olasıdır. Bu amaçla 45 yaşın üzerindeki tüm erkekler hiçbir şikayeti olmasalar bile yılda bir kez prostat kontrolünden geçmesi son derece önemlidir. Alınacak bir kan testi (PSA) ve uygulanacak bir muayene ile prostat kanserinin erken evrede tanısı mümkündür.
Prostat Kanserinde Tanı:
PSA adı verilen prostat kan testi ve parmakla prostat muayenesinde prostat kanserinden şüphe duyulan hastalarda ultrasonografi kılavuzluğunda biyopsi işlemi uygulanır. Burada alınan parçalar; Patoloji labarotuvarında incelenir ve kanser olup olmadığı , kanser ise ne tipte ve derecede olduğu gibi bir takım veriler elde edilir.
Sonrasında gerekirse hastalarda kanserin yayılımını ortaya koymak için genel vücut taraması yapılır. Bu amaçla Kemik Sintigrafisi ve filmleri, Bilgisayarlı Tomografi (BT), Akciğper filmleri çekilebilir. Böylelikle hastaya ne tedavi başlanacağı ortaya konulur.
KANSERİN EVRESİ:
Kanserin hangi evrede olduğunu saptamak son derece önemli bir konudur. Çünkü hangi evrede ise ona uygun tedavi verme zorunluluğu vardır.
TEDAVİ SEÇENEKLERİ
**Tedavi, tümörün evresi ve davranışına, hastanın tıbbi özelliklerine göre değişkenlik gösterir.
CERRAHİ TEDAVİ:
Erken evre ( Evre1-2) prostat kanserinde bu gün için sonuçları en iyi olan tedavi şekli cerrahi tedavidir. Bu amaçla prostatın kapsülü ile bir bütün olarak çıkarılması ameliyatı uygulanır. Bu ameliyatın tıp dilindeki adı RADİKAL PROSTATEKTOMİ operasyonudur. Açık olarak ve bazı gelişmiş merkezlerde laparoskopik olarak uygulanmaktadır. Ameliyat sonuçları ise birbirine benzerdir.Ameliyatta prostat bezi bütün olarak meni keseleri ile birlikte çıkarılır sonrasında mesane boynu ile dış idrar kanalı(üretra)yeniden dikişlerle biraraya getirilir.
Ameliyat sonrasında prostat bezi patoloji labarotuvarına gönderilir. Patoloji sonucuna göre ek tedavi (Hormon,Işın Tedavileri gibi) gerekebilmektedir.
Cerrahi sonrasında cinsel işlev bozukluğu gelişim riski %30-50; ciddi idrar kaçırma riski ise %3-5’dir. Aynı riskler radyoterapi için de geçerlidir. Heriki durumu düzeltmek içinde ek tedaviler gerekebilir.
BRAKİTERAPİ:
Erken evre prostat kanserinde uygulanabilen ameliyatsız bir tedavi şeklidir. Beraberinde prostat büyümesi olmayan Evre 1 prostat kanserli hastalar için uygundur. Prostat içine radyoaktif bir takım metaller yerleştirilir. Bunun yaydığı radyasyon ile prostat kanserli hücreler ölmesi sağlanır. Bu yöntem gelişmiş bazı merkezlerde uygulanmaktadır. Uygun hastayı seçmek çok önemlidir. Uzun dönem sonuçları da tam olarak bilinmemektedr.
RADYOTERAPİ (IŞIN TEDAVİSİ):
Işın tedavisi ameliyatı istemeyen ,cerrahi operasyonun uygun olmadığı erken evre prostat kanserinde ya da kanserin prostat kanseri dışına çıktığı EVRE 3 hastalarında operasyon olmaksızın veya operasyondan sonra uygulanabilmektedir. Günümüzde gelişen teknoloji ile 3 boyutlu gelişmiş radroterapi cihazları yardımıyla vücuda en az zarar vererek etkik bir şekilde tedavi olanağı sunulmaktadır. Işın tedavisi kanser hücrelerini öldürmekte ya da çoğalmasına engel olmaktadır.
HORMONOTERAPİ (HORMON TEDAVİSİ):
Prostat kanser hücresi erkeklik hormonu ile beslenen bir kanser şeklidir. Erkeklik hormonunu kesen bazı ilaçlar ile kanserin ilerlemesi durdurulabilmektedir. Ancak kanserin hızlı ilerlediği durumlarda erkeklik hormonunu acil olarak kesmek için Testislerin alınması operasyonu(ORŞİEKTOMİ)daha uygun olabilmektedir.
KEMOTERAPİ:
Prostat kanserinin kemoterapi ilaçları ile tedavisi oldukça sınırlıdır. Son yıllarda yeni yeni etkinliği oln bazı
ilaçlar ortaya çıkmıştır.İleri evre prostat kanserli hastalarda kullanılmaktadır.