Prof. Dr. Neslihan Aksu: Omuz Ağrılarının Önemini Anlattı !
Omuzda Tendon (Rotator manşet) Zedelenmesi, Belirtileri ve Tedavisi
Rotator manşet (Omuz tendonları), kolun dirsekten yukarı bölümünü kürek kemiğine bağlayan kaslar ve kirişlerinin oluşturduğu demete verilen isimdir. Çalışırken, spor yaparken omzumuzun sağlam ve dengede durmasını sağlayan rotator manşettir. Burada meydana gelecek bir zedelenme, omuzda hem ağrı hem de güçsüzlük meydana getirir.
Omuz neden ağrır?
Omuz, dokular şişmiş ve hasar görmüş olduğu için ağrır. Bunun nedenleri arasında şunlar olabilir:
Bir yere uzanmak, ağır kaldırmak ya da bir şey fırlatmak gibi aynı hareketin tekrarlanması
Omuz ya da kol üzerine ani ve sert düşme
Yaş: Yaş ilerledikçe rotator manşet de zayıflarak incinmesi daha kolaylaşır. Daha kolay yırtılabilir.
Ağrının nedeni nedir?
Rotator manşet zedelenmesinde günlük basit hareketler bile ağrı verir. Çalışırken, spor yaparken hatta dinlenirken bile ağrı çekilebilir. Rotator manşet lezyonlarında, özellikle gece, omuzun üzerine yatmakla oluşan ağrı tipiktir. Elinizi sırtınıza götürürken, saçınızı tararken, kolunuzu kaldırınca, perde çekerken, ağırlık kaldırırken, valiz taşırken ve dinlenirken ağrı oluşabilir.
Rotator manşetin rolü nedir?
Rotator manşet sağlıklı çalışıyorsa çok çeşitli omuz hareketleri yapabilirsiniz. Uzanma, fırlatma, itme, çekme ve kaldırma gibi. Sağlıklı bir omuzun sağlam ve dengeli olduğunu hissedebilirsiniz. Omzunuz sayesinde kolunuzu gerektikçe yukarı ve aşağı hareket ettirebilir, yanlara uzatabilir, arkaya döndürebilirsiniz. Ancak rotator manşette zedelenme varsa, basit hareketler bile ağrı verecektir.
Manşet yıpranınca ne olur?
Rotator manşet kasları, günlük etkinliklerin ya da spor yapmanın getirdiği yıpranmadan veya ani bir sakatlanmadan zarar görür. Bu hasar nedeniyle omzunuzda güçsüzlük ve ağrı oluşur. En basit işleri bile yapmanız güçleşir.
TENDİNİT: Aşırı kullanımla oluşan tendon zedelenmesi
Bir şeyi fırlatma ya da başın üzerine uzanma gibi hareketlerin tekrarlanması rotator manşet kirişlerinde aşırı kullanıma bağlı olarak tahriş ve şişme oluşur, manşet zedelenir.
Prof. Dr. Neslihan Aksu
Sıkışma sendromu
Kirişlerde veya Bursa’da şişme meydana gelirse, sıkışma ortaya çıkabilir. Bu durumda Bursa ile akromiyon arasındaki açıklık daralacak ve yumuşak doku kemiğe dayanacağı için ağrı oluşacaktır. Bazı durumlarda akromiyonun kendiliğinden gaga gibi kıvrık olması bu açıklığın daralmasına neden olur ve burayı tahriş eder.
Kirişlerde ve bursa’da kiireçlenme yapan durumlar
Yeni veya eski bir rahatsızlık, rotator manşette kireç birikimlerinin oluşmasına yol açabilir. Manşetteki kirişler arasında kireçlenme oluşmasına kalsifik tendinit adı verilir. Kireç birikimi Bursa’da olursa, buna da kalsifik bursitis denir. Bu sert birikimler, eklemin yumuşak dokularını tahriş eder.
Kısmi veya tam yırtılmalar
Rotator manşet kasları ve kirişlerinde yırtılma ağır tendinitle ya da ani yaralanmalarla ortaya çıkabilir. Bazı durumlarda kirişin sadece küçük bir kısmı yırtılır (kısmi yırtılma). Bazen de kiriş boydan boya yırtılabilir (tam yırtılma). Bu durum hem ağrı verir, hem de omuzda güçsüzlük yaratır.
Omuzun onarılması nasıl yapılır?
Ameliyat yöntemi, rotator manşetteki hasarın tipi, büyüklüğü ve oluştuğu yere bağlı olarak belirlenir.
Bu ameliyatlar iki farklı yöntemle yapılabilir:
1- Artroskopi yöntemiyle ameliyat: Artroskop denilen ince bir kamera kullanılarak yapılır. İnce bir tüpün içindeki küçük bir kamera, bir video-monitöre görüntü gönderir. Bu sayede omuz ekleminin içini görülecektir. Tarayıcıyı ve diğer ameliyat aletlerini omuzun içine sokmak için küçük bir kesik yeterlidir.
2- Açık ameliyat: Omuzda tek ve daha büyük kesik yapılarak uygulanır.
Eklem içini rahatlatmak
Sıkışma ya da kalsiyum birikmesi gibi sorunlar, hasarlı dokunun temizlenmesi (debridman) yöntemiyle tedavi edilebilir. Cerrah, yangılı Bursa’yı çıkarabilir ve/veya akromiyonun hasarlı yerini alarak eklemi rahatlatır. Gerektiğinde kalsiyum birikintileri de temizlenebilir.
Hasarlı tendonun temizlenmesi ve onarımı
Eğer rotator manşet yırtılmış bir kiriş varsa, bunun hasarlı ucu kesilerek temizleyecektir. Daha sonra kiriş, çıpalar (anchor), raptiyeler veya dikişle yeniden kol kemiğine sabitlenecektir. Bunlar yerleştirildikleri yerde kalır ve daha sonra alınmaları gerekmez.
