Premenstrüel sendrom birçok kadının adet döngüsünün sonlarına doğru yaşadığı yaygın bir rahatsızlıktır. Bu dönem adet kanamasının hemen öncesine denk gelir ve birçok farklı semptomla kendini gösterir. “PMS ne demek?” sorusunun yanıtı aslında vücutta meydana gelen hormonal değişikliklerle yakından ilişkilidir.
PMS Dönemi nedir?
Liv Hospital Ulus Kadın Hastalıkları ve Doğum Op. Dr. Kübra Karakolcu Premenstrüel sendrom (PMS) bir kadının menstrüasyon döngüsünün sonlarına doğru yaşadığı bir dizi fiziksel ve duygusal semptomlar grubunu ifade eder. “PMS dönemi ne zaman başlar?” sorusu her adet döneminden önce kadınların kendilerindeki değişiklikleri sorguladığı zamanki sorularından biri olabilir. Genellikle bu semptomlar menstrüasyonun başlamadan birkaç gün önce başlar ve adet döneminin başlamasıyla azalır. PMS kadınların hayatlarında düzenli olarak tekrarlanan ve genellikle rahatsızlık yaratan bir durumdur.
PMS Belirtileri nedir?
PMS semptomları çeşitlidir ve her kadında farklı şekillerde ortaya çıkabilir. Bu semptomlar adet kanamasının başlamasından önce başlar ve çoğunlukla adet dönemi başladığında hafifler. “PMS belirtisi nedir?” sorusunun fiziksel ve duygusal pek çok cevabı vardır.
Fiziksel PMS belirtileri nelerdir?
Fiziksel PMS belirtileri şunlardır:
- Karın Ağrısı ve Kramplar: PMS’nin en yaygın fiziksel belirtilerinden biri alt karın bölgesinde ağrı ve kramplardır. Bu ağrılar rahim kaslarının kasılmasından kaynaklanır ve genellikle adet kanamasının başlangıcına yakın birkaç gün boyunca görülür. Ağrı bazı kadınlarda oldukça yoğun olabilir.
- Göğüs Hassasiyeti: PMS sırasında meme dokusunda hassasiyet ve şişkinlik yaşanabilir. Bu durum göğüslerin hassas hale gelmesine ve ağrıya neden olabilir.
- Baş Ağrısı: Bazı kadınlar PMS döneminde baş ağrıları yaşar. Bu baş ağrıları genellikle şiddetli değildir. Fakat rahatsızlık yaratabilir.
- Şişkinlik: PMS vücutta sıvı tutulumuna neden olabilir. Bu durum şişkinlik hissine yol açabilir ve vücut ağırlığında kısa süreli artışa neden olabilir.
- Bulantı: Bazı kadınlar PMS döneminde mide bulantısı yaşayabilirler. Bu bulantı genellikle hafif düzeydedir ve çoğu zaman adet döneminin başlamasıyla birlikte geçer.
- Yorgunluk: PMS enerji seviyelerinde düşüşe neden olabilir. Kadınlar bu dönemde kendilerini yorgun ve halsiz hissedebilirler.
Duygusal PMS belirtileri nelerdir?
Bu duygusal PMS belirtileri her kadında farklı şiddetlerde görülebilir ve kişiden kişiye değişebilir. Semptomlar genellikle adet dönemi başladığında hafifler. Duygusal “PMS döneminde ne olur?” soruna yanıt olarak belirtiler şunlardır:
- Sinirlilik ve Duygusal Dalgalanmalar: Pek çok kadın PMS sırasında sinirlilik huzursuzluk ve duygusal dalgalanmalar yaşar. Küçük şeylere tahammülsüzlük, kolayca sinirlenme ve ani duygu değişiklikleri bu dönemin belirgin özelliklerindendir.
- Hüzün ve Depresyon: PMS bazı kadınlarda hüzün ve depresyon belirtilerini artırabilir. Bu dönemde duygusal olarak daha hassas hissetmek ve olumsuz düşüncelerin baskın olması yaygın bir deneyimdir.
- Anksiyete ve Gerginlik: Anksiyete belirtileri PMS döneminde artabilir. Huzursuzluk, gerginlik ve endişe kadınlar arasında yaygın olan duygusal PMS semptomlarıdır.
- Dikkat Dağınıklığı: PMS sırasında dikkat dağınıklığı ve zihinsel odaklanma güçlükleri yaşanabilir. İşe odaklanmak, görevleri tamamlamak ve düşünme kapasitesinde azalma hissi ortaya çıkabilir.
- Öfke ve İrrasyonellik: Bazı kadınlar PMS sırasında öfke ve irrasyonellik yaşarlar. Bu, günlük yaşam aktivitelerini ve ilişkileri olumsuz etkileyebilir.
PMS Nedenleri nelerdir?
PMS’nin oluşma mekanizması karmaşık ve tam olarak anlaşılamamış olsa da oluşmsaına neden olabilen bazı faktörler vardır.
PMS’nin oluşma mekanizması aşağıdaki temel faktörlere dayanmaktadır:
- Hormonal Değişiklikler: PMS’nin en belirgin nedenlerinden biri hormonlardaki değişikliklerdir. Kadınların adet döngüsü östrojen ve progesteron gibi hormonların seviyelerinin dalgalanmasıyla karakterizedir. Bu hormonal değişiklikler PMS semptomlarının ortaya çıkmasında önemli bir rol oynar.
- Serotonin Seviyeleri: Beyindeki serotonin, duygusal durumun düzenlenmesinde önemli bir rol oynar. PMS sırasında serotonin seviyelerinde dalgalanmalar yaşanabilir. Bu durum ruh halini ve duygusal durumu etkileyebilir ve PMS semptomlarını artırabilir.
- Genetik Yatkınlık: Genetik faktörler bir kadının PMS’ye yatkınlığını etkileyebilir. Aile üyelerinde PMS öyküsü olan kadınların PMS semptomlarını deneyimleme olasılığının daha yüksek olduğu gözlemlenmiştir. Bu durum genetik mirasın PMS’nin gelişiminde rol oynayabileceğini işaret eder.
- Stres: Yüksek stres seviyeleri PMS semptomlarını artırabilir. Stres vücuttaki hormonları ve kimyasalları etkileyebilir, bu da semptomları daha belirgin hale getirebilir.
- Beslenme Alışkanlıkları: Özellikle yüksek tuz, şeker ve kafein tüketimi gibi sağlıksız beslenme alışkanlıkları PMS semptomlarını artırabilir. Aynı zamanda vücuttaki besin maddelerinin eksikliği semptomları daha da kötüleştirebilir.
- Çevresel Faktörler: Çevresel toksinlere maruz kalmak endokrin sistemi (hormon üreten sistem) etkileyebilir ve PMS semptomlarının ortaya çıkmasına katkıda bulunabilir.
PMS Tedavi yöntemleri nelerdir?
PMS belirtileri her kadında farklı şiddette ve sürelerde ortaya çıkabilir. PMS semptomlarını hafifletmek ve yönetmek için yaşam tarzı değişiklikleri, düzenli egzersiz, sağlıklı beslenme ve stres yönetimi önemli bir rol oynar. Ayrıca semptomların ciddiyetine bağlı olarak ağrı kesiciler ve doktor gözetiminde kullanılan ilaçlar da tercih edilebilir.
PMS Tedavisi nasıl yapılır?
PMS’yi yönetmek için etkili olan bazı tedavi seçenekleri şunlardır:
- Yaşam Tarzı Değişiklikleri: PMS semptomlarını hafifletmenin ilk adımı yaşam tarzını gözden geçirmektir. Sağlıklı beslenme alışkanlıkları, düzenli fiziksel aktivite, yeterli uyku ve stres yönetimi PMS semptomlarını azaltmada önemlidir. Özellikle kafein, tuz ve şeker alımını sınırlamak, semptomları hafifletebilir.
- Beslenme Takviyeleri: Bazı kadınlar vitamin ve mineral takviyeleri ile PMS semptomlarını yönetebilir. B6 vitamini, kalsiyum ve magnezyum takviyeleri semptomları azaltabilir. Fakat bu tür takviyeleri kullanmadan önce bir sağlık profesyoneli ile görüşmek önemlidir.
- Nonsteroidal Anti-İnflamatuar İlaçlar (NSAİİ): NSAİİ’ler PMS ile ilişkilendirilen ağrı ve sızıları hafifletebilir. Fakat bu ilaçların yan etkileri olabileceğinden doktor reçetesi ile kullanılmalıdır.
- Doğum Kontrol Hapları: Düzenli olarak kullanılan doğum kontrol hapları PMS semptomlarını hafifletebilir. Bu haplar hormon dengesizliklerini düzeltebilir ve semptomların şiddetini azaltabilir.
- Antidepresan İlaçlar: Duygusal semptomları hafifletmek için antidepresan ilaçlar bazı kadınlar için etkili olabilir. Doktor reçetesi ile bu ilaçların bir süre kullanılması gerekebilir.
- Psikoterapi (Terapi): Stres, anksiyete ve depresyon gibi duygusal semptomları yönetmek için terapi faydalı olabilir. Kognitif davranış terapisi gibi terapi türleri semptomların kontrol altına alınmasına yardımcı olabilir.
Sıkça Sorulan Sorular
PMS’nin tanısı, semptomları, tedavi seçenekleri ve daha fazlasıyla ilgili merak edilen “PMS nedir?” gibi pek çok soru mevcuttur. PMS ile ilgili aklınıza takılan bir soru varsa aşağıdaki sıkça sorulan soruların yanıtlarını inceleyerek cevaplarına ulaşabilirsiniz.
PMS Semptomları nasıl önlenir?
PMS’yi önlemek veya semptomları hafifletmek için dengeli bir diyet sürdürmek, düzenli egzersiz yapmak ve stres yönetimi tekniklerini uygulamak önemlidir. Sağlıklı beslenme alışkanlıkları yüksek tuz, şeker ve kafein tüketimini sınırlayarak semptomları azaltabilir. Ayrıca düzenli olarak fiziksel aktivite yapmak vücuttaki hormonal dengeyi düzeltebilir ve stresi azaltabilir. Meditasyon, yoga veya derin nefes alma gibi stres yönetimi teknikleri kullanarak zihinsel ve duygusal dengeyi korumak da PMS semptomlarını hafifletebilir.
PMS Nasıl tanı alır?
PMS tanısı almak için semptomların tipik olarak adet dönemi öncesi dönemde düzenli olarak ortaya çıkması, adet dönemi başladığında hızla kaybolması ve günlük yaşamı önemli ölçüde etkilemesi gereklidir. Semptomlar belirli kriterlere ve şiddet seviyelerine uymalıdır. Eğer semptomlar bu kriterleri karşılıyorsa bir sağlık profesyoneline danışılmalıdır. Doktor semptomları değerlendirecek ve uygun tedavi seçeneklerini önererek PMS’nin etkilerini azaltmaya yardımcı olacaktır.
PMS Döneminde Hamile Kalınır Mı?
PMS dönemi genellikle adet döngüsünün başlangıcından önceki bir süreçtir. Bu dönemde hamile kalma olasılığı genellikle düşüktür. Ancak, her kadının vücudu farklı olduğu için, bu dönemde de hamile kalma olasılığı bulunabilir. Hamileliğin en yüksek olduğu zaman genellikle ovülasyon dönemidir, yani yumurtlamadan yaklaşık 12 ila 16 gün önceki süreçtir. Ancak, bir kadının adet döngüsü düzensiz ise veya ovülasyon dönemi hesaplanamıyorsa, hamile kalma olasılığı daha yüksek olabilir.
