Periferik damar hastalığı, kalp ve beyin dışındaki tüm kan damarlarının (atardamar) hastalıklarını ifade eder. En sık neden ateroskleroz yani damar sertliğidir. Genelde 50 yaş üzerindeki erkeklerin %5-15’inde şikayete yol açmayan damar hastalığı bulunur. Bacak damar hastalıklarında en yaygın şikayet yürümek, koşmak, merdiven çıkmakla meydana gelen ve dinlenme ile geçen ağrıdır. Zamanla ağrı istirahatte de oluşur. Sonrasında ise iyileşmeyen yaralar ve gangren görülür.
“Ateroskleroz Damar sertliği” nedir?
Sağlıklı arterler(atardamarlar) esnek, güçlü ve elastik olurlar. Zaman içinde arterin maruz kaldığı basıncın artması ve yağ birikmesiyle arter duvarları kalınlaşır ve esnekliğini yitirir. Hatta bazen kan akımı bozulup kesintiye uğrayabilir. Bu durum artık arterioskleroz olarak adlandırılır. Ateroskleroz genelde bir kalp problemi olarak bilinse de kol ve bacaklara giden damarları tutarak periferik arter hastalığı olarak bilinen tabloya, koroner arterleri tuttuğunda kalp krizine ve beyin damarlarını tuttuğunda inme ve felçlere, büyük damar tutulumlarında anevrizmalara yol açabilir.
Damar Sertliği Nedenleri(risk faktörleri) arasında sigara içmek, diabetes mellitus(şeker hastalığı) hipertansiyon(yüksek tansiyon) Kolesterol yüksekliği, erkek cinsiyet ve aile Öyküsü yer almaktadır. Sigara damar tıkanmasının gelişiminde engellenebilir en önemli nedendir.
Hastalarda nasıl şikayetler olur?
Damarlar tamamen daralıncaya kadar damar sertliğine farkına varamazsınız. Ancak korunmak için gerekli tedbirler ne kadar erken olursa ve sağlıklı yaşam koşullarına ne kadar erken başlanırsa o kadar iyi olacaktır.
Kronik arteryel(atardamar) yetmezliğindeki şikayetler.
İntermittant Klodikasyon: Egzersiz ile (yürümekle) başlayan, dinlenmekle geçen kas ağrısı, tekrar tekrar oluşan yürüme ağrısı istirahatte rahatlama
İskemik İstirahat Ağrısı: Daha ileri safhada ayağın uç bölümünde izle stirahatte bile aşırı ağrı iyileşmeyen yaralar, iskemik ülser gangren
Periferik damar hastalığı nasıl teşhis edilir?
- Muayene;
- Kollar veya bacaklarda ve nazların zayıf alınması yada hiç alınmaması,
- Kollar ve bacaklar arasında tansiyon farkı,
- Cilt rengi ve tırnaklarda değişiklikler bulunmaktadır.
- Periferik damar hastalığının tedavisindeki amaçlar şunlardır:
- Yürüme ile meydana gelen Bacak ağrısının ortadan kaldırılması,
- Klodikasyon başlayıncaya kadar olan yürüme mesafesinin arttırılarak egzersiz kapasitesinin arttırılması,
Ayaklarda açık yara, gangren veya ayak veya bacağın kesilmesine neden olabilecek olan ciddi damar tıkanıklığının önlenmesi Periferik damar hastalığının tedavileri arasında yaşam ve beslenme şeklinin değiştirilmesi, düzenli egzersiz, ilaç tedavisi anjioplasti ve cerrahi tedavi yöntemleri bulunmaktadır.
