Parapleji nedir? Tedavisi nasıldır?
Parapleji bir diğer adıyla omurilik felci her iki bacakta ve genel olarak mide ile bel bölgesini kapsayan alt ekstremitede hareket ve his kaybı ile karakterize bir hastalıktır. Omurilik felci ile benzer bir hastalık olan paraparezi ise her iki bacağın kısmı felcidir. Yani paraplejide ayaklarda hareket vardır ancak güç kaybı nedeniyle hasta yardımsız yürüyemez.
Parapleji nedenleri
Düşmeler, kurşun yaraları, araba ve motosiklet kazaları sonucu meydana gelen omurilik hasarı nedeniyle oluşan paraplejiye omurga tümörleri de neden olabilir. Omuriliği çevreleyen kemik yapısının yana doğru anormal bir şekilde kayması olarak tanımlanan skolyoz ilerledikçe omurilik felcine yol açabilir. Doğum kusuru olan omurga kemiklerinin kapanmaması ile sonuçlanan spina bifida da omurilik felci nedenleri arasındadır.
Spastik parapleji nedenleri
Beyin dokusunda meydana gelen hasara bağlı gelişen spastik parapleji ise hareket etme ve zihinsel işlevleri etkiler. Beyin dokusundaki genetik bozukluklar, annenin hamilelik döneminde geçirdiği enfeksiyonlar, ebeveynlerdeki kan uyuşmazlığı, hamilelik döneminde alkol ve sigara tüketimi, kafa travmaları ve ateşli hastalıklar spastik parapleji nedenleri olarak sayılabilir.
Parapleji belirtileri
Hasar gören omurilik bölgesinin aşağısında refleks, his ve hareket kaybı gelişebilir. Hasar görülen bölgenin yerine ve omuriliğin hasar kaybına göre hastalarda mesane ve bağırsak kontrol kaybı ile cinsel işlev bozukluğu görülebilir. Omurilik tamamen hasar gördüyse hasarın olduğu bölgeden itibaren tüm alt ekstremite de hiçbir his ve hareket görülmez. Kısmi omurilik hasarlarında ise büzücü kas olarak bilinen sfinkter kas kontrolü bozulmaz.
Parapleji komplikasyonları
Parapleji hastalarının enfeksiyonlara karşı direnci azalır ve hastalık kapma riskleri artar. İyileşme süreçleri daha uzundur. Septisemi ve zatürre gibi hastalıklar bu hastaların ölümüne yol açabilir. Bu hastalarda görülen en yaygın ölüm nedenlerinden biri de akciğer embolisidir. Parapleji hastalarında bacak kaslarını hareket ettirme yeteneğinde kayıp oluştuğu için bacak damarlarından kalbe kan pıhtısı atma riski yüksektir. Kalpten akciğere giden atardamarda bir kan pıhtısı oluşması nefes almayı engeller ve ölüme yol açabilir. Bunlara ek olarak parapleji hastalarında uzun süre hareketsizliğe bağlı olarak yatak yaraları, bağırsak problemleri, tansiyon problemleri, dolaşım bozuklukları, kas sertlikleri ve eklem donmaları gelişebilir.
Parapleji tedavisi
Parapleji tedavisi için hasar görülen bölgeye hasarın seviyesi, hastanın genel sağlık durumu, yaşı göz önüne alınarak özel bir fizik tedavi programı uygulanır. Doğru bir fizik tedavi ve rehabilitasyon programına ek olarak hazırlanan yeterli ve dengeli bir beslenme programı hastanın yaşam kalitesini arttırır. Evde fizik tedavi uygulamasına devam edilebilmesi için hasta yakınları bilgilendirilir. Ev içinde rahat dolaşabilmeleri için akülü sandalye kullanmaları önerilebilir.
