Vaktinden önce dünyaya gelen, kimi zaman 1000 gramın bile altında, hatta bir avuç büyüklüğünde olan prematüre bebeklerin bakımı daha fazla özen istiyor. Çünkü bu bebeklerin yaşamları bazen pamuk ipliğine bağlı olabiliyor. Türkiye’de her yıl 150 bin bebek prematüre doğuyor. Ancak yaklaşık yarısı yaşama tutunabiliyor. Prematüre doğumların bebek ölümlerinin en sık nedenini oluşturduğuna dikkat çeken Acıbadem Kocaeli Hastanesi Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Uzmanı Dr. Nejla Çelenk Uysal, “Mart ayından beri ülkemizi de etkisi altına alan pandemi süreci prematüre bebekleri etkileyebilir. Bağışıklık sisteminin yeterince gelişmediği bebeklerin bakımında hijyen tedbirlerine azami dikkat etmek gerekir” diyor.
Prematüre bebek bakımında uzmanlaşmış sağlık personeli ve yaygın yeni doğan yoğun bakım üniteleri sayesinde prematüre bebeklerin yaşama tutunma oranı yüzde 90’lara çıkabildiğine dikkat çeken Dr. Nejla Celenk Uysal sözlerine şöyle devam ediyor: “Normal hamilelik süresi 38-42 hafta sürerken bazı bebekler daha erken dünyaya geliyor. 24-34 hafta arasındaki doğumlara ileri derecede prematüre, 32-35 hafta arasındakilere orta derecede prematüre ve 36-37 hafta arasına da sınırda prematüre adı veriyoruz. Ve bu bebeklerin hayata tutunması için tıbbi destek alması çok önemli hale geliyor”
Sağlık risklerine dikkat!
Prematüre doğum, çocukluk çağında serebral palsi ve gelişme geriliklerinin de önde gelen nedenleri arasında yer alıyor. Ayrıca bebekler ve çocuklarda görülen alt solunum yolu enfeksiyonlarının en yaygın nedeni olan ve son derece bulaşıcı olan Solunum Sinsisyal Virüsüne (SSV) karşı da yüksek risk altında oluyorlar. Doğum ağırlığı bin 500 gramın altındaki bebeklerin yaşatılması için özel eğitimli sağlık personeli ve onlara özel yoğun bakım ünitesi gerektiğini anlatan Dr. Nejla Çelenk Uysal, “Yaşama pamuk ipliğiyle bağlı küçük bebekleri, yeni doğan bakım ünitesi doktorları ve hemşireleri büyük emek sarf ederek kurtarmaya çabalıyor. Aileler için de büyük özveri ve çaba gerektiren bu süreç; zorlu ve uzun bir dönem” diyor.
Sorunlara karşı hazırlıklı olmak
Doğum gerçekleştikten sonra karşılaşılabilecek sorunlara hazırlıklı olmak, vakitlice saptayıp düzeltici tedavileri yapabilmek ve kalıcı bir sorun olduğunda iyileştirici bakımı yapmak tedavinin ana basamaklarını oluşturur. Prematüre bebeklerin; deneyimli yenidoğan uzmanlarının, çocuk doktorlarının ve yoğun bakımdaki bebeklerin bire bir bakımlarından sorumlu olan yenidoğan hemşirelerinin olduğu merkezlerde izlenmesi hayati önem taşır.
3 önemli nokta
Acıbadem Kocaeli Hastanesi Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Uzmanı Dr. Nejla Çelenk Uysal, pandemi sürecinde de daha dikkatli yapılması gereken prematüre bebeklerin büyüme sürecinde yapılacakları şu başlıklar altında topluyor:
Sık sık emzirmek
Doğumdan sonraki en büyük mucize olan anne sütü, prematüre bebekler için hayat kurtarıcı özellik taşıyor. Çalışmalar, anne sütü ile beslenen prematüre bebeklerin fiziksel ve ruhsal gelişimlerinin çok daha hızlı olduğunu gösteriyor. Zira annenin sütü, bebeğin ihtiyaçlarına cevap verecek içerikte oluyor. Hayati risk taşıyan enfeksiyonlara karşı koruma sağlıyor, bağırsak problemleri daha az yaşanıyor, anne ile bebeğin arasındaki bağ güçleniyor. Anne sütünün yetersiz kaldığı durumlarda hekimin önerisiyle özel takviye besinler gerekiyor.
Hijyen önlemlerine uymak
Enfeksiyon riskleri diğer yenidoğanlara göre çok daha yüksek olduğundan bakımları hata kaldırmıyor. Riskler, hastanede doğum sonrası yenidoğan alanında uzmanlaşmış hekimlerin kontrolünde en aza indirilebilirken, bebek taburcu edildikten sonra, evdeki bakım süreci büyük özen gerektiriyor. Öte yandan pandemi döneminde olduğumuz için evde bakım daha önemli hale geldi. Eve gelen ziyaretçilerin ya da aile üyelerinden birinin hasta olması durumunda bebeğe yaklaşmamaları, odanın sık sık havalandırılması, kirli bebek bezinin hemen bir poşete konularak evden dışarı çıkarılması, ellerin sık ve düzenli yıkanması özellikle annenin her emzirme öncesi kişisel hijyenini sağlamış olması gerekiyor.
Düzenli doktor kontrolü
Tüm bebeklerin, muayenelerinin düzenli yapılması çok önemli. Bununla birlikte prematüre bebeklerin göz, kulak, nörolojik muayenesi ve fizyoterapi gibi periyodik olarak takip edilmesi gereken özel muayeneleri de bulunuyor. Yoğun bakım servisinden taburcu olurken planlanmış tüm takiplerin zamanında ve yetkin yerlerde yapılması prematüre bebeklerin ömürlerini daha sağlıklı geçirmesi için anahtar rolü taşıyor. Aşıları ise doğum yaşlarına uygun olarak yapılıyor.
