Günlük hayatta sıklıkla karşılaştığımız cümlelerden biridir aslında “bende özgüven eksikliği var”. Hereksin ağzından sıklıkla duyduğumuz bir cümle olsa da özgüvenin ne olduğunu gerçekten biliyor muyuz? Yoksa kendi kendimize koyduğumuz bir teşhis mi? Özgüvenin ne olduğunu durup düşündüğümüzde çoğu insanın cevap vermekte zorlandığı görebilir. Özgüven kelimesinin günlük yaşamda içini doldurmadan sıklıkla kullanılan ancak birçok kişinin tanımlamakta zorlandığı sadece cümle olarak ifade edildiği bir kelime halini almaktadır.
Özgüven nedir? soruna verilecek cevabı toparlayacak olursak; kişinin kendine güvenmesi, tanıması, inanması, kim olduğunu, neyi sevdiğini bilmesi ve öz saygı çerçevesinde hayat felsefesine göre hareket etme cesaretini bulmasıdır.
Aynı zamanda özgüven kişinin kendi güçlü ve güçsüz yanlarını bilmesi ve bunlarını yönetebilmesidir. İnsana güç veren, enerjisini arttıran, yaşamın zorlu koşuşturması içinde daha çok çaba göstermeye özendiren ilham kaynağıdır. Özgüvene sahip olan kişi kendi yaşamını, işini, ilişkilerini, alacağı ya da vereceği kararları yönetebilir. Aksi bir durumda ise başkalarının kendi hayatını yönetmeye başladığının farkına bile varmaz.
Tabi ki özgüvenden bahsederken çevremizde aşırı özgüvenli dediğimiz kişilerle de karşılaştığımız oluyor. Peki gerçekten bu kişiler aşırı özgüveni olan kişiler mi? Yoksa kendilerini bu şekilde tanıtmaya çalışan kişiler mi? Bu kişilere baktığımızda her şeyi gözü kapalı yapabileceğine, elinden her işin gelebileceğine inanan ve çevresine göğüs kabartarak yaşamaya çalışanlar olarak görebiliriz. Bu kişiler özgüvenli değil narsistirler. Peki narsist dediğimiz şey nedir? Narsist denilince akla ilk gelen şey değersizlik ve yetersizlik duygularıdır. Bu iki duygunun eksikliği ile büyümüş kişiler, kurallarla ilgilenmez, utanma duyguları zayıftır, alaycı ve sert bir duruş içinde, kendilerini özel gören kişilerdir. Konumuz narsistlik olmadığı için bu kısmı fazla uzatmadan özgüvene geçeceğim. Peki olması gereken düzey nedir? Olması gereken düzeyi düşünüp kendimiz bir kalıba sıkıştırmaktan ziyade kendimize şu soruları sorabiliriz. Her hangi bir iş ya da sorumluluğu yapamadığımda bir mazeret gösteriyor muyum? Bir seferde yapamadığım ya da başarısızlıkla karşılaştığım durumlarda dünyanın sonu geldi diyerek kenara çekiliyor muyum?
Özgüven kendimizi tanımamızı ve analiz etmemizi sağlar. Bu nedenle özgüvenimi geliştirmek istiyorum diyorsanız. Buna en başta kişinin kendinizi tanıması ve kendini bilmesiyle başlaması gerekmektedir. Tıpkı Platon’un “Kendini bilmek ruhunu bilmektir” dediği gibi. Önce kişinin kendini tanıyıp bilmesi gerekmektedir
Şimdi sıra geldi özgüvenimi geliştirmeye. Peki ne yapmalıyım?
- Öz eleştirinizi yapın. Kendime en çok güvendiğim zamanlar ne zaman?
- Gerçekten bildiğimiz konuları düşünelim. Yeni bilgiden korkmayalım.
- Davranış ve düşüncelerimizde tutarlı olalım.
- Güçlü ve zayıf noktalarımızı fark etmeye çalışalım.
- Kendimi güvende hissetmediğim alanların neler olduğunu sıralayalım.
- Yaşamımızda elde ettiğimiz başarıları hatırlayalım.
- Kendinize değer verin yeteneklerinizi önemseyin.
- Düşüncelerinizi daha sesli bir şekilde ifade edin
