Özgüven, beceri ve yeteneklerimizden emin olmamıza ve böylece cesurca davranmamıza yardımcı olmak için, kendimize dönük iyimser yaklaşımlarımızla birlikte yeterli ve değerli olduğumuza dair inancımızdır. Özgüven eksikliği ise, kişinin yetenekleri ve yeterliliğine olan inanç eksikliği olarak tanımlanabilir. Özgüven, problemlerle daha olumlu başa çıkmaya ve kişinin enerjisini kendisi için en anlamlı işe yöneltmesine yardımcı olup, başarı ve sosyal ilişkilerinin kalitesini artırırken; düşük özgüven bunları engelleyebilir.
Özgüven eksikliği her kişide farklı sebeplerle ortaya çıkar. Genetik faktörler, kültürel geçmişimiz, çocukluk deneyimleri ve yaşam koşulları gibi faktörlerin hepsi bunda rol oynayabilir. Bütün bu faktörlerin oluşturduğu olumsuz yaşam deneyimleri, kendimize dair “yetersizlik”, “eksiklik”, “değersizlik” gibi inançların oluşumunda çok etkilidir. Ancak bu bizi umutsuzluğa düşürmemelidir. Geçmişimizde bizi şekillendiren bu deneyimleri değiştirmek zor görünse de o deneyimlerin bizler üzerinde yarattığı olumsuz etkilerin ortadan kalması için yapabileceğimiz çok şey vardır.
- Küçümseyen, aşağılayan, başkalarıyla kıyaslayan, duygu ve düşüncelerin ifade edilmesini baskılayan anne-baba ya da bakım veren kişiler,
- Çocukken akran zorbalığına maruz kalmak (Görünümünüz, entelektüel yapınız, atletik yetenekleriniz gibi şeylere karşı deneyimledikleriniz),
- Fiziksel, duygusal, cinsel istismar öyküsü,
- Okul veya iş hayatında aşağılayıcı davranışlara maruz kalmak,
- Mükemmeliyetçilik,
- Sosyal medya (etrafınızdaki herkesin mükemmel bir evliliği ve rüya gibi bir iş hayatı olduğuna dair gerçekdışı algılar yaratarak…),
gibi faktörler özgüven düşüklüğünün en çok görülen sebeplerindendir.
Özgüven Eksikliğini Düşündüren Durumlar
- İnsanlar tarafından önemsenmediğini düşünme, kendini beğenmeme,
- İçe kapanıklık, başarısız sosyal ilişkiler,
- Düşüncelerini özgürce ifade etmekten kaçınma,
- Eleştirilere aşırı hassas olma, eleştirilere kapalılık,
- Kararsızlık,
- Kapalı bir zihin ve bakış açısına sahip olma,
- İşle ilgili motivasyon eksikliği, zorlu projelerle daha az ilgilenme, tükenmişlik hisleri,
- Küçük olumsuzluklardan suçluluk duyguları hissetme,
- Daha az yetenekli hissetme, kendini sürekli başkalarıyla kıyaslama,
- Konfor alanından çıkmak için daha az istekli olma
Özgüven eksikliğinden kurtulmanın ve bazı temel inançlarımızı değiştirerek hayatımızın geri kalanında güven oluşturmayı nasıl öğreneceğimize gelirsek…
- Kendinize hem işiniz hem de özel yaşantınızla ilgili gerçekçi hedefler koyun,
- Kimsenin mükemmel olmadığını bilin,
- Sizi mutlu eden şeyleri yapın,
- Başarılı ve güçlü olduğunuz alanları keşfedip kendinizi takdir edin,
- Sizin için önemli olan şeyleri ve nerede olmak istediğinizi düşünün,
- Küçük hedefler belirlemekle başlayıp bunları gerçekleştirin,
- Kendinizi başka insanlarla kıyaslamayın.
Ama en önemlisi, özgüven eksikliğinizin kaynağını psikoterapi alarak keşfedin, bununla ilgili içgörü oluşturun ve bu problemin ortadan kalkması için terapistinizden yardım alın.
