Yumurtalıklara yerleşmiş; içi sıvı, yağ yada farklı yapılarla dolu olan; yumurtalığı hacimce büyüten; kişide bir takım belirtilere yol açan yada açmayan yapıları genel olarak over kistleri olarak adlandırırız.
Kistler iyi huylu (benign) ve kanseröz (malign) kistler olarak basitçe ikiye ayrılabilir.
Nasıl Tespit Edilir
Birçok bayan hayatının belli dönemlerinde over kistleriyle karşılaşır. Bu kistlerden özellikle geçici özelliğe sahip olan fonksiyonel kistler başta olmak üzere pekçoğu hemen ciddi belirtiler vermeyebilir ve genellikle rutin bir jinekolojik muayene sırasında karşımıza çıkarlar. Over kistlerinin tesbitinde biz jinekologlara en çok yardımcı olan tanı aracı Ultrasonografidir. Kistin şeklini belirlemede, operasyon kararı vermede yine en çok ultrasonografi bize yardımcı olurken bazen MRI, BT ve Tümör Markerlarına ihtiyacımız olabilir.
Bir over kisti ile karşı karşıya kaldığımızda şunu unutmamak gerekir ki over kistlerinin yaklaşık %90 ‘ ı benign over tümörleridir. Bu nedenle over kisti söylemi hemen panik yapılacak bir tabir değildir. Ancak ihmal etmeden doktorunuzun önerisine uygun bir şekilde düzenli takibedilmeniz gerektiğini unutmayın.
Belirtileri
Over kistleri çoğu durumda belirti vermezler. Bazan çok büyük boyutlara ulaşmış kistler bile rutin bir jinekolojik kontrolde karşımıza çıkabilir. Over kistleri belirti verdiğinde bu belirti ya boyutuna bağlı olarak etrafındaki dokulara yaptığı baskıya yada hormon salgılayan kistlerde salgıladığı hormona bağlıdır.
Over Kistlerinin Belirtileri
- Adet düzensizlikleri,
- Kıllanma, sivilcelenme,
- Karında şişlik,
- Karın veya kasık ağısı,
- Sindirim sitemi bozuklukları (kabızlık, ağrılı dışkılama),
- İdrar yolu şikayetleri (sık idrara çıkma),
Bu şikayetlerin hiç birisi over kistlerine özgü şikayetler olmadığından ve çoğu zaman çok rahatsız edici boyutlara ulaşmadığından genellikle önemsenmiyorlar.
Over kistlerinde en tedirgin edici durum torsiyon yada rüptür gibi komplikasyonların gelişmesidir. Kistlerin kendi etrafında dönmesi (“torsiyon”) veya patlaması (“rüptür”) şiddetli ağrı ve akut batın tablosuna yol açabilir. Ani ve şiddetli karın ağrısı yapan bu durumlarda acil ameliyat gerekebilir.
Tedavisi
Kistin boyutuna, içeriğine, semptom verip vermemesine göre değişir. Basit kistlerin tedavisinde genellikle oral kontraseptifler( doğum kontrol ilaçları) gibi hormonal yöntemleri kullanırken komplike kistlerde operasyon ihtiyacı ile karşı karşıya kalabiliyoruz. Operasyon ; hastanın şikayetlerinin geçmesi amacıyla yada kistin benign-malign ayrımının yapılması amacıyla uygulanır. Over kistleri yada vücudumuzdaki anormal herhangibir kitlesel yapı; ne kadar ayrıntılı tetkik yapılırsa yapılsın patolojik inceleme olmadan benign yada malign olarak adlandırılamaz. Kesin patolojik tanı içinde operasyon gereklidir.
Over kistlerinde uygulanan cerrahi yöntemler
Kistektomi: Over dokusunun bırakılarak sadece kistin çıkarılması,
Ooferektomi: Yumurtalığın alınması
TAH+BSO: İleri yaş hastalarda kist olan yumurtalıkla birlikte diğer yumurtalığın ve rahiminde alınması işlemidir.
