Otistik Spektrum Bozuklukları
Otistik spektrum bozuklukları daha önce ‘’Otizm’’ ve ‘’Asperger Sendromu (AS) ‘’ gibi farklı tiplerin yer aldığı ‘’yaygın gelişimsel bozukluklar’’ olarak bilinen ve erken çocuklukta ortaya bir dizi bozukluğun yeni adıdır.
Ne kadar erken tanınır ve uygun yönlendirilirse o kadar iyi sonuç alınan bir bozukluktur.
Çocuğunuzda aşağıdaki belirtilerin birden fazlasını gözlüyorsanız hemen otistik olduğu kanısına kapılmayınız fakat Çocuk ve Ergen Psikiyatrisi’ne çocuğunuzla birlikte başvurarak değerlendirme talep ediniz!
- Çevresindeki insanların varlığının farkına varmaz gibi davranır. İnsanları eşyalardan ayırt etmez.
- El sallamayı, taklit yapmayı öğrenemez.
- Konuşması hiç gelişmez, yetersiz ve uygunsuz olur.
- Oyun kuramaz, hayali oyunlar ve rol oyunları oynamaz.
- Yaşıtlarının oyunlarına katılamaz. Kendi başına kalma eğilimi gösterir.
- Sınırlı basmakalıp ve yineleyici davranışlar sergiler (kimi zaman ellerini kanat çırpar gibi hareket ettirirler, parmak uçlarında yürürler, kendi etrafında döner)
- Vücut dilini amaca uygun kullanmaz (parmaklarıyla istediği nesneyi işaret edemeyebilirler)
- Göz göze bakmaz, göz göze gelindiğinde çoğu kez gözünü kaçırır.
- Kayıtsızdır, ismi ile çağrıldığında bakmaz, aldırmaz veya duymuyormuş gibi görünür.
- Ses tonuyla ayarlayamaz
- Nesnelerin bazı bölümleri ile ısrarla uğraşır, yoklar, döndürür, koklar
- Kıllık, kıyafet, yemek gibi konularda değişiklik olduğunda tepki gösterir.
Einstein, Newton, Tesla gibi ünlülerin rahatsızlığı olarak bilinen Asperger Sendromu günümüzde artık OSB içerisinde yer almaktadır.
Bazı uzmanlar tarafından bir yetersizlik olarak değil farklı bir bilişsel tarz ve sıra dışı bir yetenek olarakta kabul edilmektedir, ancak AS ‘li bireylerde OSB’nda görülen iletişim, etkiletişim ve hayal gücü ile ilgili düzensizliklerin üçü birden çeşitli derecelerde görülür.
Sözel konuşma ve bilişsel yetiler normal ya da normalin üstünde gelişmiştir.
Hayat boyu sürer, fakat bu bireyler kendi güçlü ve zayıf yönlerini anlamayı öğrenebilirler ve sosyal becerilerini geliştirebilirler.
İlk belirtileri bebeklikte ortaya çıkar.
- Karşılıklı göz ilişkisi kuramaz.
- Sakin, sessiz, çevreye ilgisi az olan bebeklerdir.
- Sosyal gülümseme gelişmez.
- Taklit yapmazlar.
- Konuşma benzeri sesleri çıkarmakta gecikirler.