Son yıllarda ortopedi alanında kök hücre tedavisi ve ortobiyolojik uygulamalar büyük bir ilgi ve heyecan yaratıyor. Geleneksel tedavi yöntemlerine alternatif sunan bu yenilikçi yaklaşımlar, eklem ve doku hasarlarının onarımında umut vaat ediyor. Peki, kök hücre tedavisi nedir ve ortobiyolojik uygulamalar nasıl çalışır?
Yeni Yüzyıl Üniversitesi Gaziosmanpaşa Hastanesi Ortopedi ve Travmatoloji Bölümü’nden, Doç. Dr. Sinan Karaca ‘Ortopedide Kök Hücre Tedavisi’ni anlattı
Kök hücre tedavisi nedir?
Kök hücreler, vücudumuzda çeşitli hücre türlerine dönüşme yeteneğine sahip olan özel hücrelerdir. Bu hücreler, hasarlı dokuları onarabilme ve yenileyebilme potansiyeline sahiptir. Ortopedi alanında kök hücreler, özellikle eklem ve kıkırdak hasarlarının tedavisinde kullanılmaktadır. Kök hücreler, hastanın kendi kemik iliğinden veya yağ dokusundan elde edilebilir ve hasarlı bölgeye enjekte edilerek onarım süreci başlatılır.
Kök hücrelerin nasıl elde edilir?
Kök hücre tedavisinin temelinde, hastanın kendi vücudundan elde edilen kök hücrelerin kullanılması yer alır. Kök hücreler, kemik iliğinden veya yağ dokusundan (özellikle göbek yağından) toplanabilir. Her iki yöntemin de kendine özgü prosedürleri ve avantajları vardır.
1. Kemik İliğinden Kök Hücre Toplama
- Hazırlık: İşlem öncesinde hastaya lokal anestezi uygulanır, böylece işlem sırasında ağrı hissetmesi önlenir.
- İşlem: Genellikle pelvik kemik (kalça kemiği) bölgesinden kök hücreler toplanır. Cerrah, steril bir iğne kullanarak kemik iliğine ulaşır ve buradan sıvı örnekler alır. Bu işlem genellikle 30-60 dakika sürer.
- Toplama: Alınan kemik iliği sıvısı, laboratuvar ortamında işlenir ve kök hücreler ayrıştırılır.
- İyileşme: İşlem sonrasında hastalar genellikle kısa bir dinlenme süresine ihtiyaç duyar ve birkaç gün içinde normal aktivitelerine dönebilirler.
2. Göbek Yağından Kök Hücre Toplama
- Hazırlık: Göbek yağından kök hücre toplama işlemi, lokal anestezi altında gerçekleştirilir.
- Liposuction: Liposuction adı verilen bir işlemle, hastanın karın bölgesinden (genellikle göbek bölgesinden) yağ dokusu alınır. Bu işlemde ince bir kanül kullanılarak yağ dokusu çekilir. İşlem süresi genellikle 1 saati aşmaz.
- İşleme: Alınan yağ dokusu, laboratuvar ortamında santrifüj edilerek kök hücreler ayrıştırılır.
- İyileşme: Liposuction sonrası iyileşme süreci genellikle hızlıdır ve hastalar birkaç gün içinde normal aktivitelerine dönebilirler.
Hangi yöntem daha uygundur?
Kemik iliğinden veya göbek yağından kök hücre toplama yöntemlerinin her biri, hastanın genel sağlık durumu ve tedavi edilecek rahatsızlığın türüne göre seçilir. Kemik iliği yüksek oranda kök hücre içerirken, göbek yağı da önemli miktarda kök hücre barındırır ve toplanması daha az invaziv olabilir. Uzman doktorunuz, sizin için en uygun yöntemi belirleyerek tedavi planınızı oluşturacaktır.
‘Ortobiyolojik Uygulamalar’ nedir?
Ortobiyolojik uygulamalar, biyolojik materyallerin kullanılarak doku iyileşmesini teşvik eden tedavi yöntemleridir. Bu uygulamalar arasında kök hücre tedavisi, PRP (platelet rich plasma – trombositten zengin plazma) ve büyüme faktörleri gibi yöntemler bulunmaktadır. Bu biyolojik ajanlar, vücudun doğal iyileşme sürecini hızlandırmak için kullanılır ve genellikle minimal invaziv prosedürlerle uygulanır.
Kök hücre tedavisinin avantajları nelerdir?
- Doğal ve Güvenli: Kök hücre tedavisi, hastanın kendi hücrelerinin kullanılması nedeniyle alerji veya reddedilme riski taşımaz.
- Hızlı İyileşme: Geleneksel cerrahi müdahalelere göre daha hızlı iyileşme süreci sunar.
- Ameliyatsız Çözüm: Cerrahi olmayan bir yöntem olması, hastaların günlük yaşamlarına hızlıca dönebilmesini sağlar.
- Ağrının Azalması: Ağrının ve iltihabın azalmasına yardımcı olabilir.
Hangi durumlarda kullanılır?
Kök hücre tedavisi ve ortobiyolojik uygulamalar, çeşitli ortopedik rahatsızlıkların tedavisinde kullanılabilir. Bunlar arasında:
• Osteoartrit (kireçlenme)
• Menisküs yırtıkları
• Kıkırdak hasarları
• Tendon ve bağ yaralanmaları
• Kemik nekrozu (kemik dokusunun ölümü)
Hastalar için öneriler nelerdir?
Kök hücre tedavisi ve ortobiyolojik uygulamaların her hasta için uygun olup olmadığını belirlemek önemlidir. Bu nedenle, bu tedavi yöntemlerini düşünen hastaların öncelikle bir ortopedi uzmanına danışmaları gerekmektedir. Uzman doktorlar, hastanın tıbbi geçmişini değerlendirerek en uygun tedavi planını oluşturacaktır.
Tedavi ve uygulama süreci nasıldır?
Toplanan kök hücreler, özel bir işlemle hasarlı bölgeye enjekte edilir. Bu işlem, genellikle ultrason veya floroskopi gibi görüntüleme teknikleri kullanılarak gerçekleştirilir, böylece kök hücrelerin doğru bölgeye yerleştirilmesi sağlanır. Kök hücreler, zamanla hasarlı dokuları onararak iyileşme sürecini hızlandırır.
İleri teknoloji tedaviler yaşam kalitesini artırıyor
Kök hücre tedavisi ve ortobiyolojik uygulamalar, ortopedi alanında devrim niteliğinde yenilikler sunmaktadır. Hastaların doğal iyileşme sürecini destekleyen bu yöntemler, geleceğin tedavi seçenekleri arasında yer alıyor. Bu ileri teknoloji tedaviler, hastaların yaşam kalitesini artırarak daha sağlıklı ve aktif bir yaşam sürmelerine yardımcı olabilir.
Ortopedi alanındaki bu heyecan verici gelişmeleri takip etmek ve kendi sağlık durumunuz hakkında bilgi sahibi olmak için uzman doktorunuzla görüşmeyi unutmayın.
