Okula başlama hem çocuk için hem aile için heyecan verici bir deneyimdir.
Okul öncesi dönemde çocuk ilk kez güvenilir ve biricik olduğu aile ortamından çıkıp başka bir sosyal ortama adım attığı bir süreç içerisine girer.
Yeni deneyimler yaşayacağı, yeni arkadaşlıklar edineceği bu ortamda çoğu çocuk kaygılanır. Çocuk bir anda kalabalıkla ve tanımadığı bir sürü yaşıtıyla karşılaşınca ve üstüne ailenin burada onu bırakıp belli bir süre gelmediğini görünce kaygılanır ve okula gitmek istemeyebilir. Bu durum gayet normaldir. Veli olarak bu sorunun geçici olduğunu ve sorun geçerken de sizlerin tutumunun burada çok önemli bir rolü olduğunu unutmayınız.
Çocuğun aklından genel olarak şunlar geçer:
— Okulda ne yapılır? Ben istediklerimi yapabilecek miyim?
— Ben neden buraya geliyorum? Ailem neden beni burada yalnız bırakıyor?
— Ben yokken annem babam ne yapıyor?
— Kalabalıkta ne yapacağım? Bunlar kim?
Okula uyum problemi okula gitmeyi reddetme, okulda huzursuzlanma, aşırı ağlama, öfke, mide bulantısı,iştahsızlık, neşesizlik, uyku problemleri, alt ıslatma ve tikler şeklinde de görülebilir.
Çocuğun bu dönemde olumsuz durumları atlatabilmesi için tabii ki okulun yapısı, öğretmenlerin rolü, okul ortamı ve bu konuya ailenin tutumu da çok önemlidir.
Aile yapısı olarak otoriter bir tutuma sahipseniz çocuk sizden çekinecektir, kaygılandığı durumları sizinle paylaşamayacaktır çünkü evde kendisini bir birey olarak hissetmiyordur ve öğretmenlerine karşı da çekingen tavır sergileyeceklerdir. Aynı zamanda arkadaşlarıyla iletişim kurmada zorlanacaktır ve daha silik bir profil haline gelecektir ve bu da okul probleminin daha da büyümesine sebep olacaktır.
Aile yapısı olarak aşırı hoşgörülü bir tutuma sahipseniz çocuk bugüne kadar olduğu gibi yine size her istediğini yaptırabileceğini bilir ve okula gitmek istemediğini söylediğinde siz hayır dediğinizde çocuk ağlama nöbetlerine girebilir, inatlaşabilir ve yine bu durum işinizi oldukça zorlaştıracaktır.
Peki istenilen aile tutumu olan demokratik aile tutumunda ne olur?
Çocuk okula olan kaygısını size rahatça ifade edebilecek, çoğu çocuk gibi kaygı durumunu ağlayarak okula gitmeyi reddederek gösterecektir. Bu durumda demokratik aileler onun kaygılı olduğu durumu anlayacak ve ona kaygısıyla ilgili destek olacaktır. Bu da bu sürecin daha yumuşak atlatılmasını sağlayacaktır.
Genel olarak 1-1,5 ay kadar bir sürede okula uyum problemi bir problem durumu olmaktan çıkabildiği gibi çocuktan çocuğa da değişkenlik gösteren bir durumdur.
Anne babalar bu durumu yumuşak bir geçiş haline getirmek için rehberlik servisi ve öğretmenlerle işbirliği içerisinde olup evde de o şekilde duruma yaklaşmalıdırlar.
Bu duruma çözüm olarak ailelerin yapması gerekenler:
– Çocuğa karşı anlayışlı tavırlar sergilemek
– Okul için yaptığınız hazırlıklara onu da ortak etmek
– Okula gitmek istediğinde onu cezalandırmayın bu okul kaygısını daha da arttıracaktır
– Ona kaygı veren konularla ilgili destekleyici olmak
-Kısa ve öz ifadelerle çocuğun neden okula gitmesi gerektiği açıklamak
-Size güvenlerinin kırılmaması için okuldan ayrılırken bu durumu çocuğa dürüstçe açıklanmak aynı zamanda neden ailenin okuldan gitmesi gerektiği ne zaman dönüleceği de anlatılmalıdır,
– Tehdit etmemeli, korkutularak sorun büyütülmemelidir
-Aynı zamanda çocuğa okul sadece ödev ve ders yönleriyle anlatılmamalı ama mükemmel de gösterilmemelidir.
-Ebeveynlerin kararları ve davranışları birbirini destekler nitelikte olup tutarlı olmalıdır.
-Bu dönemde okulla ilgili çok soru sorulmamalıdır.
-Durumu yavaş yavaş normalize etmek gerekir ve yarattığı sorunun üstünde çok durulmamalıdır.
-Problemler çok yoğun yaşanmaya devam ediyorsa bir uzmandan destek alınmalıdır.
Bu dönemde öğretmenler neler yapmalıdır:
– Öğretmenler olarak çocuklara sevgiyle yaklaşmalı ve onların kaygılarını davranışlarınızla azaltmalısınız.
– Aileyi okuldan kademeli olarak göndermeli ilk seferde aileyle çocuğu çok sert ayırmamalıdır.
– Okulun nasıl bir yer olduğunu okulda neler yapacaklarını o yaş grubuna uygun açıklamalıdır.
– Bir oryantasyon süreci rehber öğretmenlerin işbirliğiyle planlanmalıdır.
