Psikolog Havva Tecer konu hakkında bilgiler verdi.
Stres ve öfke arasında büyük bir bağlantı vardır. Kişi yapmak istediği bir şeyden, çevresi veya hiç tanımadığı birileri tarafından engelleniyorsa, önceden haksızlığa uğramışsa ya da halen haksızlığa uğramaya devam ediyorsa, öfke duygusunu yoğun olarak yaşayabilir. Günlük hayatımızda nasıl ki güzel olan şeylere sevinip mutlu olabiliyorsak, haksızlığa uğradığımız zaman da öfke duymamız normal bir duygudur.
Kişi bu duygularını yönetemiyorsa günlük yaşamını etkiler hale gelip, çevresindekilere zarar verme eğilimine kadar ilerlemiş yani öfke duygusu kişiyi tehlikeli hale getirmiştir. Öfkemizi tetikleyen olaylar genellikle geçmişimizle bağlantılı olduğu kadar sahip olduğumuz kurallara, inançlara ve içinde bulunduğumuz çevreyle de oldukça yüksek bağlantılı olabilmektedir.
Örnek verecek olursak: Eğer geçmişte ciddi şekilde veya sıklıkla fiziksel ve psikolojik şiddete maruz kalmışsa kişi gelecekteki şiddet ihtimaline karşı savunmaya geçme eğilimi çok yüksek olabilmektedir. Uzun süreli fiziksel şiddet geçmişi olan bazı kişiler yaşamakta oldukları olayları hemen şiddet olarak görebilir ve bir ölçüde kızdırabilecek olaylara karşı, bazen görünürde ölçüsüz olan, uzun süreli öfke yaşayabilir.
Öfke kontrol altına alınabilen bir duygudur. Kontrol altına alınabilir fakat tamamen yok edilemez. Nasıl ki mutluluğu, mutsuzluğu ve diğer duyguları yok edemeyeceğimiz gibi öfkede temel bir duygu olduğundan dolayı yok edilemez. Her insan öfkesini farklı biçimde yaşar. Bazıları öfkeli olduğu zaman eline geçen her şeyi fırlatıp atarken, bazıları ise kendisine zarar verecek davranışlarda bulunabilir. Bunlarla birlikte birçok kişide öfkesini kabul etmeyi reddeder.
Kişi, ilk olarak diğer duygularını kabul edip onu öfkelendiren sebebi ve gerçek nedenleri görüp bunların farkına varması ve onu öfkelendiren soruna çözüm yolları bulması gerekir. Kişinin öfke duymasına sebep olan gün içerisinde yaşamış olduğu sıkıntı verici olaylar ve bu olayları karşı tarafa söyleyememe durumu var ise farklı bir yerde bu öfkesini hiç hak etmeyen kişilere karşı yönlendirebilmektedir. Kişinin öfkesini hak etmediği halde maruz kalanlar genellikle en yakınları olabilmektedir, eşi, çocuğu, annesi, babası gibi birincil yakınlığı olan kişilerdir.
Öfkeyle Baş Etme Yöntemleri
- Kişi hoşuna gitmeyen bir konu ile karşılaştığında bunu karşı tarafa söylemeli, oturup ne hissetti ise bunu dile getirmelidir. Haksızlığa mı uğradı o an bunun nedenini karşı tarafa açık bir ifade ile dile getirmelidir. Zamanında konuşulmayan sorunlar kişide birikmesi sonucu hiç beklenmedik bir zamanda öfke patlamasına neden olabilmektedir.
- Öfkeli olduğumuz zaman beynimiz mantıklı düşünme kavramını çoğunlukla kaybetmiş olur. Hal böyle olunca kişi karşı tarafa saldırgan davranışlarda bulunabilir. Kendinizde öfke hissettiğiniz an bulunduğunuz ortamı terk etmenizde fayda vardır. Ortamdan uzaklaşma süreniz 5 dk ile 24 saat arasında olabilir. Öfkenizin dindiğini fark ettiğiniz an geri dönüp tekrardan kaldığınız yerden konuşmayı deneyin, baktınız öfkeniz sürüyor iletişime bir mola daha vermenizde fayda vardır. Çünkü devam ederseniz telafisi mümkün olmayan konuşmalara girmeniz hem sizi hemde karşınızdaki kişiyi çok fazla incitebilir.
- Yaşadığınız kriz sonucu sevdiğiniz kişileri kırmışsanız biraz zaman geçtikten sonra o kişiye küçük bir hediye alın hediyenin yanında ona karşı hissettiğiniz duyguları ifade edecek notlar yazmanızda fayda vardır. Burada önemli olan o kişiye değer verdiğinizi ve sizin için değerli olduğunu hatırlatmaktır.
- Öfkeli olduğunuz zaman nefes egzersizleri yapmayı ihmal etmeyin. Bu egzersizler sizi rahatlatacaktır.
- Öfkeli anınızda sizi önceden mutlu eden şeylere odaklanmaya çalışın. Öfkenizi kontrol etmede size yardımcı olabilecek diğer yöntemler arasında, yaşamınızda öfkeyi yaratabilecek olayları ön görmek ve bunlara hazırlanmak öfkenin erken uyarı işaretlerini fark etmek gerekir.
