Öfke kontrolü sağlamanın, duyguları tanımanın ya da duyguları kontrol edebilmenin öğrenilebilen bir durum olduğunu ifade eden eden uzmanlar, çocukluk döneminden itibaren duyguların öğrenilmesi gerektiğini belirtiyor. Çocuklukta öğrenilmemesinin, ileri yaşlarda öfke kontrolünün öğrenilmeyeceği anlamına gelmediğini vurgulayan uzmanlar, yetişkin bireylerin de gereken çabayı göstermesi halinde öfke kontrolünü öğrenebileceğini vurguluyor. Uzmanlar, uzayan bir tartışmada kişinin daha çok öfkelendiğini fark ettiği anda ara vermesini öneriyor.
Üsküdar Üniversitesi NPİSTANBUL Beyin Hastanesi Uzman Klinik Psikolog Ömer Bayar, Oscar ödül töreninde Oscar kazanan Will Smith’in eşi üzerinden espri yapan Chris Rock’a tokat atmasıyla gündeme gelen öfke kontrolü konusunda değerlendirmede bulundu.
İçsel uyaranları kontrol etmek öğreniliyor
Öfkenin hüzün, hayal kırıklığı, mutluluk, kıskançlık, korku gibi doğal duygulardan bir tanesi olduğunu kaydeden Uzman Klinik Psikolog Ömer Bayar, “Bu duyguların her biri çocukluktan itibaren gelişen, zamanla farkına vardığımız içsel uyaranlardır. Zamanla biz bu içsel uyaranları anlamlandırmayı ve kontrol etmeyi öğreniriz.” dedi.
Duyguların öğrenilmesi gerekiyor
Hayattaki her şeyde olduğu gibi, duyguları da tanıma ve o duyguları regüle edebilmenin, deneyim kazanarak mümkün olduğunu kaydeden Uzman Klinik Psikolog Ömer Bayar, “Nasıl bir insan daha önce hiç denemediği ya da yeterince üzerinde durmadığı, çalışmadığı bir konuda acemilik çekiyorsa öfke kontrolü konusunda da zorlanma yaşanabilir. Eğer aile ve yakın çevresi tarafından gelişim evrelerinde duygularına tercüman olunmaz ise bu çocuklar duygularına yaşayamayan bireylere dönüşebiliyor.” uyarısında bulundu.
Öfke kontrolünün sebepleri farklı olabilir
Öfke kontrolünün zor olmasının farklı sebepleri olabileceğini ifade eden Uzman Klinik Psikolog Ömer Bayar, “Bazı ruhsal rahatsızlıklar, dönemsel olarak insanların başından geçen problemler yani insanın ruhsal bütünlüğünü zorlayan durumlar da sadece öfke değil, diğer duyguları da kontrol etmeyi zorlaştırabilir.” dedi.
Sonradan ortaya çıkan öfke ataklarına dikkat!
Öfke kontrolünde zorluk yaşamanın kimi zaman psikolojik sorunların habercisi olabileceğini kaydeden Ömer Bayar, “Bunun ayrımını yapmak için kişinin hayat akışına bakmak önemlidir. Örneğin daha önce hayatında hiç öfke kontrol problemi yaşamayan bir insan, bir anda ani, anlamsız öfke atakları yaşamaya başladıysa yolunda gitmeyen bir psikolojik sorun olabilir. Bu psikolojik bir sorunun yanı sıra kişinin çocukluktan beri süre gelen kişilik özelliklerinin bir sonucu olabilir.”diye konuştu.
Öfke kontrolü ileri yaşlarda da öğrenilebilir
Öfke kontrolü sağlamanın, duyguları tanımanın ya da kontrol edebilmenin öğrenilebilen bir durum olduğunu ifade eden eden Uzman Klinik Psikolog Ömer Bayar, “Aslında bizim çocukluğumuzdan itibaren duyguları öğrenmemiz gerekir. Duyguları tanıyarak, anlayarak, onları yaşamaya ve onları geliştirmeye fırsat bularak deneyimlerimizle beraber duygu kontrolünü öğreniriz. Çocuklukta öğrenilmemesi ileri yaşlarda öfke kontrolünün öğrenilmeyeceği anlamına gelmiyor. Kişi gereken çabayı gösterir ise öfke kontrolünü öğrenebilir. Örneğin bazı çocuklar evdeki sorunların bağırarak halledildiğini ve evdeki kişilerin duygusunu sağlıklı bir şekilde yaşamadığını görürse öfkeyi kontrol etmeyi değil, öfkeyi kontrolsüz bir şekilde eyleme dökmeyi öğrenecektir.”uyarısında bulundu.
Öfkenin sebebi anlaşılmalı
Öfke kontrolünde zorlanmanın tedavi edilebileceğini kaydeden eden Uzman Klinik Psikolog Ömer Bayar, “Bunun için öfke kontrolü güçlendiren etkenlerin anlaşılması gerekmektedir. Örneğin disleksisi olan veya anlama güçlüğü olan bir çocuk, okul hayatında ne yapması gerektiğini anlayamadığı için o çaresizlikle beraber bir öfke kontrolü yaşıyor olabilir. Normalde sakin olan bir kişi, alkol kullanımı sonrasında öfke kontrolünde zorlanmaya başlamış olabilir. Yani öncelikle öfke kontrolünde zorlanmanın sebeplerinin anlaşılması lazım ve uygun bir tedavi bulunması gerekir.” uyarısında bulundu.
Öfke kontrolü için bu tavsiyelere dikkat!
NPİSTANBUL Beyin Hastanesi Uzman Klinik Psikolog Ömer Bayar, öfke kontrolünde zorlanan kişilere tavsiyelerde de bulunarak şunları söyledi:
“Öncelikle öfkenin korkulması gereken bir sorun olmadığının anlaşılması gerekir. Öfkenin mutluluk, üzüntü ve özlem gibi doğal bir duygu olduğunun farkında olunması gerekir. Örneğin bizi öfkelendiren durumların farkında olduğumuzda o durumlardan sakınmamız gerekir.
Uzayan bir tartışmada ara verilmeli!
Uzayan bir tartışmada daha çok öfkelendiğimizi fark ettiysek bir tartışma başladığında biraz ara verelim, kafamı toplamaya ihtiyacım var gibi molalar vererek bu öfkemizin iyice tırmanmasının ve kontrolü güç olmasının önüne geçmiş oluruz.
Bunun yanı sıra öfkelendiğimiz zaman dikkatimizi başka yere çekip rahatlama egzersizleri yapabiliriz.
Genellikle öfkelendiğimiz durumlarda vücut gergin ve stresli bir duruma geçer ve bu durumda uygun nefes egzersizleri yapıldığında vücuttaki tansiyon ve nabzın düşmesine ve rahatlamasına yardımcı olur. Öfke kontrolündeki zorlanmalar aşırı boyutta ve ani patlamalar olursa en azından kişi kendi öfke kontrolünü geliştirene kadar ilaç desteği alabilir ve bunun yanında terapi desteği almak muhakkak faydalı olacaktır.”
