Migren sözcüğü Fransızca kökenli olup “yarım baş ağrısı” anlamına gelir. Şakaklarda ve alın bölgesinde yoğun zonklayıcı baş ağrıları olur. Nedeni şimdiye kadar tam olarak anlaşılamamıştır. Beyin seretonin kimyasındaki değişiklik sonucu baş damarlarında önce damar spasmı ardından damar genişlemesi olduğu, ağrının da bunun sonucu geliştiği görüşü hakimdir.
Hastalığın nedeni bilinmiyor ve kesin tedavisi yok ama migren ağrılarını başlatan tetikleyiciler kesin olarak biliniyor artık. Bunlar:
- – stres, kaygı
- – uykusuzluk, aşırı uyku
- – parlak ışık
- – keskin kokular
- – hava ( iklim ) değişikliği
- – rüzgar
- – tiramin içeren yiyecekler: eski peynir, çikolata, sirke, alkol, sakatatlar, çiğ krema, maya ekstreleri.
- – fındık, fıstık
- – alkol, özellikle kırmızı şarap
- – kafein
- – kafein kesilmesi ( kahve, çay yoksunluğu )
- – uzun süren açlık
- – sigara
– bazı ilaçlar ( antihistaminikler, efedrin, amfetamin, thiazidler, rezerpin, hidralazin, MAO inhibitörleri )
– kadınlarda ilk adet, adet dönemi, doğum kontrol hapları, hormonal değişiklikler, gebelik ( ilk 3 ay ), doğum, menopoz.
- – süt ve süt ürünleri
- – soğan
- – yağlı gıdalar
- – nitrit içeren gıdalar
- – deniz ürünlari
- – turunçgiller
- – enfeksiyonlar
- – baş-boyun travmaları ( yaralanması ).
Tekrar edelim ki migrene yatkınlığı olanlarda bu tetikleyiciler migren krizini davat eder. Bunun için bu kişiler elden geldiğince bu gibi durumlardan uzak durmalıdır.
Belirtileri: Baş ağrısı yanında bulantı, kusma, sesten, ışıktan, gürültüden rahatsız olma da bulunur. Ama en çarpıcı özelliği aşırı zonklayıcı baş ağrısıdır.
Tedavi: Kişi derhal sessiz loş bir odada istirahate çekilmeli ve ilaçlarını almalıdır. Migren ağrısı herkesin bildiği Aspirin, parasetamol gibi basit ağrı kesicilerle geçebileceği gibi daha güçlü ağrı kesicilere de ihtiyaç duyulabilir. Güçlü olanlara tıp dilinde “nonsteroid anti inflamatuar ilaçlar” ( NSAİİ ) diyoruz. Bunların en bilineni naproksen sodyum’dur. Bu ilaçlar mideye olan yan etkilerinden ötürü her zaman bir mide koruyucu ile beraber alınmalıdır. Bulantı- kusma için de metoklopramid alınabilir. Kriz esnasında kullanılabilecek bir başka seçenek de ergotamin içeren ilaçlardır ( Avmigran, Cafergot ). Ayrıca bunların dışında çok daha etkili ilaçlar da vardır: Triptanlar… Ancak bu son ilaç grubunu nöroloji uzmanları reçete edebilmektedir.
Eğer migren baş ağrısı haftada 2’den fazla geliyorsa koruyucu tedavi başlıyoruz. Yani migren ataklarını önleyici tedavi. Bu amaçla kullanılabilecek çok sayıda ilaç bulunmaktadır. Bunlara bazı örnekler: Amitriptilin, propranolol, metoprolol, verapamil, sodyum valproat vb.dir…
Ayrıca düzenli bir hayat yaşamak, her gün ya da gün aşırı düzenli yürüyüşler yapmak migrene de iyi gelecektir.
Şen ve esen kalın…
