Migren başağrıları (2)
Başağrımın migren mi olduğunu nasıl anlayabilirim?
Migren ağrısı kişiden kişiye değişkenlik gösterir, hatta aynı kişide bile farklı migren ağrıları olabilir. Bunun için migrenin en karakteristik özellikleri bir test olarak kullanılmış ve %90 oranlarda bir doğrulukla migreni ayırdedebilmiştir. Bununla birlikte, bu testte migrenli çıkmamak migreninizin olmadığı anlamına da gelmez. Testi uygulamak için “SON ÜÇ AY İÇİNDE EN AZ İKİ KERE BAŞAĞRISI YAŞAMIŞ OLMAK” ve“AĞRILARIN RAHATSIZ EDİCİ AĞRILAR OLMASI” koşulu var. Eğer ağrılar bu şekilde ise aşağıdaki 3 sorunun herhangi iki tanesine veya üçüne de “EVET” diyorsanız çok büyük ihtimalle migrenlisiniz demektir. 3 soru testi denen testin soruları şunlar:
1) Başağrınız sırasında kimi zaman mide bulantısı veya midede rahatsızlık yaşadınız mı
2) Başağrısı sırasında hiç ışıktan rahatsız oldunuz mu
3) Başağrısını nedeniyle 1 gün kısıtlılık yaşadınız mı (işte, okulda, aktivitelerde)
Migren tetikleri nelerdir?
Migren çok farklı ve çeşitli tetikleyicilerle tetiklenebilir. Her migren hastasının tüm migren tetikleriyle tetiklenmesi gerekmez, hatta aynı tetikleyici bazen tetikleyip bazen tetiklemeyebilir, bazen birkaç tetikleyici neden bir araya geldiğinde migreni tetikleyebilir. Kadınlarda önde gelen tetikleyici adet olup genelde de adetten birkaç gün önce migren gelir fakat adet sırasında ya da bitiminde de migren gelebilir. Kadın olsun erkek olsun diğer tüm migrenlilerde önde gelen tetikleyiciler hava değişimi (rüzgar, lodos), açlık, fazla uyku veya az uyku, güneş, stres, heyecan hatta bazen ani sevinç, yorgunluk (özellikle çok yorucu sporlar), mayalı içkiler (özellikle kırmızı şarap ve bira) olmakla birlikte gıdalar da tetikleyici olabilir. Ayrıca, doğum kontrol hapları, dikkat eksikliğine karşı kullanılan konsantrasyonu arttırıcı ilaçlar, uyanık kalmak için kullanılan ilaçlar da migreni tetikleyebilir.
Migrenli bir insan nelerden kaçınmalıdır?
Her migrenli için tetikleyiciler aynı olmayabilir fakat genelleme yapacak olursak migrenli insanların kaçınması gerekenler (özellikle eğer ağrı tetiklediğini farkettilerse) düzensiz uyku (uykusuz kalmak veya alıştığından geç uyanmak), aç kalmak, rüzgarda dolaşmak, çok aydınlık ortamlarda güneş gözlüksüz dolaşmak, sabah duş alıp dışarı çıkmak, kardiyo sporları denen efor harcatan sporlar olarak sayılabilir.
Migren ağrısını nasıl dindirebilirim?
Migren ağrısına ilaç kullanmadan yapılacak şeyler başa buz dolu torba koymak (veya soğuk suyun altına başın tutulması), boyna sıcak uygulamak veya boyun masajı, karanlık sessiz bir ortamda uyumaya çalışmak ve uyumak olabilir. Ağrıyı dindirmek için kullanılacak ilaçlar ise temelde iki gruptur, ağrı kesiciler (parasetamol grubu ilaçlar, antiromatizmal ağrı kesiciler veya diğer ağrı kesici grubu ilaçlar) veya yalnızca migren ağrısını durduran triptan ve ergotamin içeren Migren Atak İlaçları.
Migren tedavisi olan bir hastalık mıdır?
Migren tedavisi olan bir hastalıktır. Migrenin tedavisinin olmadığı inancı, çok az kimsenin migren tedavisi görmesinden kaynaklanır. Örneğin ülkemizde 2008 yılında yapılan çalışmada migren tedavisi gören (ağrı kesici dışında, migrenin ortadan kalkması için tedavi gören) migrenlilerin oranı %5’in altında bulunmuştur. Bu hatalı algının bir diğer nedeni de, tedavi gören migrenlilerin de çoğunlukla yetersiz ilaç ve dozlarla tedavi görmüş olmalarıdır. Doğru ilaç(lar) ve doğru doz(lar)la çoğu migren hastasının atakları kaybolur veya kayda değer oranda seyrelir ve bu tedavinin hayat boyu uygulanması tabi ki gerekmez. Migren tedavisi 6 aydan kısa olmamakla birlikte bir veya birkaç yıl süreli olabilir.
Migren tedavisinde kullanılan ilaçlar nelerdir?
Migren tedavisinde kullanılan ilaçlar değişik ilaç gruplarına aittir. Kimi sadece migren tedavisi için endikasyonlu olup kimi depresyon ilacı, kimi epilepsi ilacı, kimi ise tansiyon ilacıdır. Bu ilaçların ortak özelliği migren hastalığına iyi gelmeleridir.
Migren tedavisinde ilaç dışında uygulamalar nelerdir?
Migren tedavisinde ilaçlar dışında veya ilaçların yanı sıra başka tedaviler de uygulanabilir. Örneğin Botox tedavisi, kronik migren denen, ayda 15 gün veya daha sık başağrısı çeken migrenlilerin tedavisinde kullanılır. Akupunktur, migren ağrısı üzerine iyi gelebilmekle birlikte kalıcı etkinliği yüksek olmayıp sık uygulama gerektirmesi nedeniyle pratik bir tedavi yöntemi değildir. Büyük Oksipital Sinir Bloğu denen bir sinir bloğu yöntemi de yine kronik migren tedavisinde ek yöntem olarak kullanılabilmektedir.