Mesane kanseri Mesane (İdrar kesesi) nedir?
Mesane, vücudumuzda idrarın depolandığı organdır. İç kısmında epitel denilen bir örtü, dış kısmında idarrı dışarı atmayı sağlayan kaslar yer almaktadır. Mesane kanseri kaynağı, sıklıkla, mesanenin iç yüzeyini örten değişici epitel hücreleridir. Mesane tümörleri kaç farklı tipte olabilir? Mesanede genellikle 3 farklı türde kanser görülür.
• Değişici epitel (Transizyonel) hücreli kanser: Kanser mesanenin iç yüzeyini döşeyen ve epitel hücresi denilen hücrelerden kaynaklanır. En sık görülen tip budur.
• Skuamöz hücreli karsinom (Yassı hücreli karsinom): Bu kanserin sebebi mesanenin uzun yıllar boyunca yabancı cisim tarafından irrite edilmesi veya enfeksiyonlardır. Kaynağı ise yassı hücrelerdir.
• Adenokarsinom: Bu kanser tipi, mesanedeki salgı yapan hücrelerden kaynaklanır. Bu, salgı yapan hücrelere glandüler hücreler adı verilir. Eğer mesanedeki kanser mesanenin iç yüzeyini örten hücrelerde sınırlı kalmış ve derindeki kas tabakasına ilerlememiş ise, buna yüzeyel mesane kanseri denilmektedir. Ancak eğer kas tabakası da tutulmuşsa bu durumda invaziv mesane kanseri denir. Hastaların dörtte üçü yüzeyel mesane kanseri ile başvururken, geri kalan dörtte bir hasta da mesane kanseri invaziv evrede tanı almaktadır.
Mesane kanseri ne sıklıkta görülür?
Mesane kanseri erkeklerde kadınlara oranla 4-5 kat fazladır. 2018 yılında yayınlanan Avrupa Üroloji Birliği (EAU) kılavuzlarına göre mesane kanseri dünyada en sık görülen 9. sıradaki kanserdir. Erkeklerde 100 bin kişiden 9 tanesinde oraya çıkarken, kadınlarda bu sayı 2’dir.
Mesane tümörü kimlerde görülür?
En önemli risk faktörü sigara tüketimidir. Hastaların yarısında temel sebep sigara ve tütün ürünleri tüketimidir. Nargile tüketimi de tütün içerdiği için risk faktörüdür. Baca temizleyicilerinde, boya, plastik, petrol ve lastik sanayi çalışanlarında mesane kanseri daha sık görülmektedir. Bunlar da vakaların %10 kadarını oluşturur. Ailede mesane kanseri olmasının da riski artırabileceği bildirilmiştir. Bunlarla birlikte içme suyunda arsenik bulunması, şistozoma adı verilen bir enfeksiyon ve radyasyona kronik maruziyet de riski artırmaktadır.
Mesane kanseri nasıl belirti verir?
Hastalar genellikle idrardan kan gelmesi (hematüri) şikayeti ile başvururlar. Kanamanın hasta tarafından görülmesi genellikle daha ileri seviye hastalığa işaret eder.
Sık idrara çıkma, idrar yaparken yanma, zor idrar yapma gibi yakınmalar da mesane tümörünün ilk belirtileri olabilir. Kanama ile idrardan pıhtı ve parçalar düşebilir. Karın alt bölgesinde veya bel bölgesinde ağrı bu yakınmalara eşlik edebilir. Ancak kanlı işeme mutlaka mesanede tümör demek değildir. Enfeksiyonlar, taş hastalığı ve bazı böbrek hastalıkları da kanama ile kendini gösterebilir.
Nasıl tanı konur?
Tanıda idrar tetkikleri önemli yer tutmaktadır. Tam idrar tahlilinde idrarda kan hücrelerinin (eritrosit) görülmesi tümör şüphesini akla getirir. İdrar Sitolojisi; idrarın bir patoloji uzmanı tarafından mikroskop altında incelenip kanser hücrelerinin saptanması yöntemidir. Yüksek dereceli tümörlerde %84 civarında tanı koydurma oranı mevcutken, düşük dereceli tümörlerde bu oran %16 civarındadır.
Özel idrar testleri; Bunlar arasında, UroVision, Microsatellite analizi, ImmunoCyt, NMP22 veBTA gibi testler henüz yaygınlık kazanmamakla birlikte ileri merkezlerde kullanılmaktadır. Görüntüleme yöntemleri; İlk yapılacak görüntüleme yöntemi karından yapılan ultrasonografidir (Batın Ultrasonografisi).
Belirli bir büyüklüğe ulaşan tümör ultrasonografide rahatlıkla görüntülenebilir.
Diğer yöntemler Bilgisayarlı tomografi (CT / BT), Manyetik Rezonans (MRI) ve İntravenöz Ürografi’dir (İVP). Sistoskopi; Mesane tümöründen şüphelenildiğinde kesin tanı için en kesin ve en kolay yöntemdir. İdrar kanalından (üretra) kamerayla girilerek 8-10 kat büyütülmüş görüntülerle idrar kesesinin içerisi görülebilir. Ağrısız ve 15 dakika içinde tamamlanabilen bir işlemdir.
Mesane Kanseri Tedavisi Mesane kanseri ameliyatı yapılırken hastalığın yaygınlık derecesine ve görüntüleme bulgularına göre hareket edilir. Daha önce ameliyat olmamış hastalarda ilk yapılacak işlem kapalı mesane ameliyatıdır (TUR-MT). Mesane tümörünün transüretral rezeksiyonu (TUR-MT). TUR- MT mesanenin iç katmanlarına yayılmamış, henüz kas invaziv kanser olmamış mesane tümörlerini temizlemek için kullanılan bir işlemdir. TUR-MT yapılırken, kamera ile mesaneye girilir, tümör tamamen kesilerek çıkarılır ve patoloji uzmanına inceleme için gönderilir.
Bu ameliyatta dıştan bir kesi yapılmaz ve mesane açılmaz, tamamen kapalı yöntemle gerçekleştirilir. Ameliyat sonrası tümörün büyüklüğüne göre, hasta 2 veya 3 gün sonra taburcu edilir. Patoloji sonucu çıkınca bu sonuca göre ileri tedavi verilip verilmeyeceğine karar verilir. TUR-MT spinal anestezi altında veya genel anestezi ile yapılabilir. Sistektomi mesanenin tamamının veya bir parçasının çıkarılmasıdır. Genellikle bu işlem radikal sistektomi şeklinde uygulanır.
Radikal sistektomi, mesanenin tamamını, üreterlerin bir parçasını ve çevresindeki lenf düğümlerinin çıkarılmasıdır. Sistektomi kanama ve enfeksiyon riski taşır. Erkeklerde, prostatın ve meni kesesinin alınması ereksiyon bozukluklarına sebep olabilir. Ancak cerrahınızın ereksiyon için gerekli sinirleri koruyabilme ihtimali vardır. Kadınlarda, yumurtalıkların alınması kısırlık ve erken menopoza neden olur.
Yeni mesane yapılması: Radikal sistektomiden sonra, cerrahınız idrarın vücudunuzdan atılması için yeni bir yol oluşturmalıdır (üriner diversiyon). Üriner diversiyon için bir seçenek yeni mesane yapılmasıdır. Cerrahınız bağırsağınızın bir parçasından küre şekilli bir hazne oluşturur. Bu hazne, ki sıklıkla yeni mesane olarak adlandırılır, vücudunuzun içinde kalır ve üretraya bitişiktir.
Çoğu durumda, yeni mesane sizin normal olarak idrara çıkmanıza imkan verir. Az sayıdaki yeni mesanesi olan şahıs, yeni mesanenin boşaltılmasında güçlük çeker ve tüm idrarını yeni mesaneden boşaltmak için aralıklarla kateter kullanması gerekebilir.
Mesane kanseri ölümcül müdür?
Mesane kanseri olan hastalarda ilerlemeyi ve hayatta kalma durumunu belirleyen dört önemli faktör vardır; Tümör sayısı: Mesane içindeki tümör sayısı arttıkça mesane kanserinin ilerleme olasılığı da artar. Özellikle 8 ve üzeri sayıda tümör olması riski artırmaktadır.
Tümör boyutu: Tümör çapı 3 santimetreden küçük olan hastalarda ilerleme riski daha az iken, 3 santimetrenin üzerinde mesane tümörü olan hastalarda risk artmaktadır.
Tekrarlama: Daha önceden mesane kanseri nedeniyle ameliyat olmuş ve nüks etmiş hastalarda risk yüksektir.
Patoloji sonucu: Patolojide seviye ilerledikçe risk artmaktadır. Bütün bunlar birlikte değerlendirildiğinde, tek, küçük ve patolojisi düşük dereceli tümörlerde ölüm riski düşük iken, sık tekrarlayan, büyük, çok sayıda olan ve patoloji ileri dereceli tümörlerde ölüm riski nispeten yüksektir. En ölümcül kanserler, mesane dışına yayılım gösteren ve ameliyat ya da kemoterapi ile tedavi edilemeyecek seviyede olan kanserlerdir.
