Erken tanı yöntemleri, kadınlarda meme kanseri konusunda oluşan bilinç düzeyi, kendi kendine meme muayenesi tekniklerinin öğrenilmesi ve kullanılması hastalığın erken evrelerde yakalanması,doktorların hastaların yaşam kalitesini önemseyen yaklaşımları meme koruyucu cerrahinin uygulanması için imkan vermektedir.
Radyoterapi ve kemoterapi yöntemlerinde kaydedilen gelişmeler sonucunda, önceleri uygulanan geniş ameliyatlar (mastektomi) yerini daha fazla meme derisi (meme derisi koruyucu) ve meme dokusu (meme koruyucu) korumaya yönelik ameliyatlara bırakmıştır.
Ayrıca kanser tedavisi yaklaşımında hekimler artık sadece kanserin kontrolünü değil, hastanın yaşam kalitesini korumayı ve yükseltmeyi amaç edinen yöntemler üzerinde yoğunlaşmaktadır.
Bütün kanserlerin cerrahi tedavisinde olduğu gibi meme kanserlerinde de temel amaç tümörlü dokunun temizlenmesi ve hastanın hayatının kurtarılmasıdır. Diğer organ kanserlerinden farklı olarak, meme kanserli hastaların sıkıntısı, sadece kanser tanısının yarattığı sorunlar değildir.
Memenin ameliyatla alınması (mastektomi)sonucu beden bütünlüğü bozulduğu için beden imajındaki değişim sonucunda çoğu kadında ağır olumsuz psikolojik etkiler görülmektedir. Meme kaybı sonrası kadınlarda, sıklıkla depresyon ve başka duygulanım bozuklukları, cinsel istek kaybı, beden algılamasında bozulma, dişilik özelliklerini kaybetme korkusu, hastalığın tekrarlamasına ilişkin endişeler, uygun giysi bulmada güçlük ve sütyen şeklinde dışardan uygulanan meme protezlerinin yarattığı sıkıntılar gibi bir dizi psikososyal sorunlar gözlenmektedir.
Kanser tanısı aldığında kişinin yaşamının kırılma noktasının bu kadar yakınında olduğunu hissetmek, çok yönlü sorunlarla baş edebilmek ve “hayatı yaşamaya değer kılmaya” çalışmak çoğu zaman kadınları daha duygusal ve daha kırılgan hale getirmektedir.
Bu açıdan meme kanseri tanısı alan hasta ve yakınlarının aceleci yaklaşımı yerine tedavi seçeneklerinin etraflıca konuşulduğu, tartışıldığı ve olumlu destek alındığı bir şekilde tedaviye başlamak gerekir.
Meme koruyucu cerrahi ameliyatı nasıl yapılır?
Meme koruyucu cerrahi memede sadece kanserli olan alanın sağlam meme dokusu ile birlikte çıkarıldığı ve memenin korunduğu cerrahi işlemdir.Uygun olan hastaya doğru tekniklerle yapılırsa son derece iyi onkolojik güvenliği olan ,kozmetik sonuçları iyi olan,hastanın yaşam kalitesini olumlu yönde etkileyen meme cerrahisi işlemidir.
Meme koruyucu cerrahide ameliyat sırasında hasta uyurken sağlam meme dokusu ile beraber çıkarılan kanserli kitle önce radyolojik olarak incelenir.(Spesmen mamografisi çekilir). Daha sonra patolojik incelemeye gönderilir.Deneyimli olan patolog çıkarılan dokuyu frozen section (donuk kesit)yöntemi ile dondurarak kitlenin etrafından ince kesitler yaparak 30-45 dakika içerisinde CERRAHİ SINIR dediğimiz kitlenin sınırlarını inceler.Cerrahi işlemin bu kısmı çok önemlidir.Patolojik inceleme sonucunda cerrahi sınırda kanser hücreleri yok ise memeye yönelik cerrahi işlem tamamlanır.Cerrahi sınırda kanser hücreleri varsa sınır biraz daha genişletilir.Halen sonuçta tümör hücreleri mevcutsa ameliyatın şekli değiştirilir ve meme dokusu tamamen çıkarılır.Cerrahi sınırın temiz olduğu durumlarda kitlenin çıkarıldığı boşluk içerisine ileride radyoterapi sırasında daha yoğun ışınlanması için(hastalığın meme içerisinde yineleme riskini azaltmak amacıyla)ince metalik klips dediğimiz milimetrik boyutta kancalar yerleştirilir.(bu kancaların hastaya herhangi bir yan etkisi yoktur).Bu klipslerin görevi ışın tedavisinin tümörün çıkarıldığı alanı daha yoğun ışınlaması içindir.Eğer kitle alındıktan sonra memede ciddi boyutta şekil bozukluğu (deformite) oluşacak ise boşluk onkoplastik cerrahi işlemlerden biri olan memenin kendi dokusu kullanılarak yapılan kaydırma (intraglandüler flep)işlemi ile doldurulabilir.Günümüzde meme koruyucu cerrahi işlemi hasta memnuniyeti oldukça iyi ameliyatlardandır.
Meme koruyucu cerrahi işlemi her hastaya uygulanamaz.Meme koruyucu cerrahi işlemi için tümör dokusunun meme içerisinde tek odaklı olması,tümör meme oranının uygun olması(küçük boyutlu bir memede büyük çaplı bir tümör olduğu zaman geride kalan meme dokusunun hacmi yeterli olmayacağı için) ve hastanın tercihi gibi faktörler değerlendirilir.Ayrıca daha önce radyoterapi gören,bağ dokusu hastalığı tanısı alanlarda,erken dönem gebeliği sırasında meme kanseri tanısı alanlarda,inflamatuar meme kanserinde uygulanamaz.Bazen neoadjuvan tedavi dediğimiz cerrahi öncesinde ilaç tedavisi uygulayarak büyük çaplı tümörleri küçülterek meme koruyucu cerrahi uygun olan hastaya uygulanabilir.
Meme kanseri tanısı alan hasta meme cerrahı ile meme koruyucu cerrahi seçeneğini mutlaka beraber değerlendirmelidir.
