Meme kanseri
Meme kanseri kadınlarda en sık görülen kanser tipidir . 100 kadına karşılık 1 erkek meme kanserine yakalanmaktadır. İstatistiklere göre her 8 kadından birinin hayatının belirli zamanında meme kanserine yakalanmaktadır. Meme kanserinin en sık bulgusu memede kitledir. Bu nedenle her kadın ayda bir kez kendi kendine meme muayenesi yapmalı ve ara ara hekim muayenesine gitmelidir. 40 yaşından sonra her yıl rutin mamografi yapılmalıdır. Riskli hastalarda daha erken yaşta da kendi kendine meme muayenesine ek olarak meme ultrasonu ve MR ile takip yapılabilir.
Meme Kanseri Belirtileri
Memede kitle, sertlik ve düzensiz alan ele gelmesi, meme cildinde değişiklikler (Kızarıklık, ödem, ciltte çekinti, portakal kabuğu görüntüsü), meme başında çekinti, içe çöküklük, akıntı, egzama benzeri görünüm, tek memede meydana gelen ani büyüme, koltuk altında kitle ele gelmesi, olağan dışı ağrı ve hassasiyet (her adet dönemi öncesi görülenden farklı, yeni başlayan)
Meme Kanseri Risk Faktörleri
Cinsiyet: Kadın cinsiyet başlı başına risk faktörü dür
Yaş: Yaşla birlikte meme kanseri görülme riski de artar. Özellikle 50 yaş sonrası bu risk artmaktadır.
Daha önce memede risk artışına sebep olacak bir kitlenin bulunması: Memeye yönelik her cerrahi girişim riski arttırmamaktadır. Ancak bazı patolojik tanılarda (proliferatif hastalıklar, atipik epitel hiperplazileri gibi)
Aile hikayesi: Özellikle birinci ve ikinci derece akrabalarında (anne, kardeş, teyze, anneanne gibi) meme kanseri bulunması, babada meme kanseri olması, her iki memesinde de kanser tanısı almış veya 40 yaş altında meme kanseri tanısı almış birinci derece akrabası olması riski arttırmaktadır. Tüm meme kanseri hastalarının %15-20’sini oluşturur.
Genetik: Ailede yoğun bir şekilde meme kanseri hikayesinin olması hastalığın genetik olarak aktarıldığını düşündürmelidir. Bu ailelere genetik çalışma yapılması önerilmektedir. Tüm meme kanseri hastalarının %5-10’unu oluşturur.
Daha önce meme kanseri tanısı ile ameliyat olmak.
İlk adet yaşının 12 den önce olması riski arttırmaktadır.
Menapoz yaşının 55 yaşından sonra olması riski arttırmaktadır.
İlk canlı doğum yaşının 30’un üzerinde olması riski arttırmaktadır.
Emzirme süresi: Uzun emzirme süresi olmasının riski azalttığı düşünülmektedir.
Doğum kontrol ilaçları: Uzun süre kullanımda (10-14 yıldan daha uzun süre aralıksız kullanım) risk artmaktadır.
Menapoz sonrası verilen hormon tedavisi: Beş yıldan uzun kullanımda risk artar. Riskli kadınlarda kullanımı önerilmemektedir.
Aşırı kilolu olmak riski arttırmaktadır. Yağ dokusundan östrojen üretimine bağlı risk artışı görülür.
Radyasyona maruz kalma: Özellikle genç yaşlarda maruz kalma riski arttırmaktadır.
Alkol alımı: Düzenli alkol tüketimi riski arttırmaktadır.
Memede Kanser Taraması
20 yaşından itibaren her kadın ayda bir kez kendi kendine meme muayenesi yapmalıdır. Bu yaştan itibaren 2-3 yılda bir doktor muayenesi olmalıdır. Doktor muayenesi 40 yaşından sonra yılda bir yapılmalıdır.
Meme dokusunun yoğun olduğu, ortalama 40 yaş altında mamografinin değerlendirme başarısı azaldığı için, ailede meme kanseri öyküsü olan veya yüksek riskli gruptaki genç ve yoğun meme yapısı olan kişilerde manyetik rezonans görüntüleme (MRI) kullanılabilir.
Risk faktörü olmayan kadınlarda mamografi taramasına 40 yaşında başlanır, senede bir uygulanır. Klinik ya da radyolojik gereklilik halinde mamografiye diğer radyolojik tetkikler eklenebilir. Öncesinde mukayese amaçlı bazal mamografi çekilebilir. Senede bir kez mamografi çekilmesi ile alınan radyasyon oranı düşüktür. Meme kanseri riski yaşla arttığı için kişi tarama merkezine gelebildiği sürece taramaya devam edilmesi önerilmektedir.
Tedavi:
Meme kanserinin tedavisi meme kanserinin evresine göre değişir. Birçok meme kanseri hastası, hastalığının evresine göre aşağıdaki tedavilerden birkaçını görür.
Meme Kanserinde Lokal Tedaviler
- Cerrahi
- Radyoterapi
Meme Kanserinde Sistemik Tedaviler
- Kemoterapi
- Hormonoterapi (hormon tedavisi)
- Targeted therapy (hedeflenmiş tedavi)
Cerrahi tedavi:
Meme Koruyucu Cerrahi (Breast-conserving surgery, breast conservation): Tümörün evresi, hastanın yaşı, daha önceki geçirilmiş ve mevcut diğer hastalıklar ve hastanın isteği ameliyat yöntemini etkileyecektir. Bugün meme koruyucu cerrahi, çoğu meme kanserli hastaya uygulanabilmektedir
Sentinel Lenf nodu biopsisi:(SLNB) Erken evre meme kanserlerinde meme koruyucu cerrahi ile birlikte uygulanır. Memeden koltukaltı lenf bezlerine gelen meme kanser hücrelerinin ilk durağı olan lenf bezi çıkarılır. Patolojik incelemede lenf nodunda kanser saptanmaz ise koltukaltı lenf bezlerine başka işlem yapılmaz.. SLNB de kanser hücreleri varsa koltukaltı lenf bezlerinin önemli bir bölümünü çıkarmak (aksiller küraj) gerekecektir.
