Melanom, deri kanserleri arasında en az görülen olmasına karşın en tehlikeli olandır. Ne yazık ki diğer deri kanserlerinden farklı olarak genç erişkinlerde de görülebilmektedir. Melanom deriye renk veren melanosit adlı hücrelerin kanserleşmesiyle oluşur. Melanom deride var olan benlerin üzerinden gelişebileceği gibi, herhangi bir öncü lezyon olmadan da gelişebilir. Benlerde aşağıdaki değişiklikleri gördüğünüzde bir dermatoloji uzmanına muayene olmak gerekir.
- Varolan benlerinizde büyüklük, renk ve şekil değişiklikleri
- Aynı kişide benler biribirine benzer. Diğerlerinden farklı bir ben olması önemlidir
- Asimetrik şekil
- Ben kenarlarının girintili çıkıntılı olması
- Ben üzerinde iki veya daha fazla renk olması
- Bende kaşıntı, kanama ve/veya sulantı olması
- Bene dokunulduğunda pürüzlü veya pul pul hissedilmesi
Benlerdeki değişiklikleri fark edebilmeniz için onları düzenli aralıklarla kontrol etmelisiniz. Unutmayın deri görülebilen bir organdır yeter ki bakmasını bilin. Bu nedenle tüm vücudunuzu hem güneş gören hem de güneş görmeyen bölgelerinizi ayna yardımıyla ayda bir kontrol etmelisiniz. Bu muayeneyi alışkanlık haline getirdiğinizde;
- Var olan benlerinizdeki değişiklikleri kolayca ve en önemlisi erkenden fark edebileceksiniz.
- Yeni çıkan benleri tespit edebilecek ve bunların büyüme gelişme özelliklerini takip edebileceksiniz. Hızlı büyüme olanlarını ve diğerlerinden farklı görünenleri dermatoloji hekiminize danışarak tehlikeli olup olmadıkları konusunda bilgi edinebileceksiniz.
Erken teşhis hayat kurtarıcıdır, görünebilen bir organ olan deride bunu yapabilmek çok kolaydır.
Melanom riski bazı kişilerde daha yüksektir. Bu kişiler;
- Güneşte kolayca yanan ve bronzlaşamayanlar
- Açık renk tene ve göz rengine sahip kişiler
- Vücudunda 100 veya daha fazla bene sahip olanlar
- Kendisinde ve/veya ailesinde deri kanseri bulunanlar
- Çocukluk döneminde ciddi güneş yanığı geçirenler
- Güneş altında iş veya hobi nedeniyle uzun süreli kalanlar ( sörfçüler, çiftçiler gibi)
- Bronzlaşmak için uzun süre güneşlenenler, özellikle kısa tatillerde yoğun güneş ışığına maruz kalanlar
- Solaryum kullanıcıları
- Organ nakli yapılmış kişiler
- Bağışıklık sistemini baskılayıcı ilaç kullananlar
- Kalıtsal hastalık olarak güneş ışığına hassasiyeti olanlar
Melanom ve diğer deri kanserlerinden korunmak için değiştirilebilecek en önemli faktör güneş ışınlarıdır. Bu nedenle deri kanserlerinden korunmak için güneş ışınlarından uzak durmak gerekiyor.
- Güneş ışınlarının en güçlü olduğu saatlerde (10:00-16:00) güneş altında durmayın. Cildinizin kızarmasına izin vermeyin.
- SPF 30 ve üzeri güneş koruyucu kremler kullanın. Güneşten koruyucu krem seçiminde dermatoloji hekiminizden yardım alın. Güneşten koruyucu kremleri dışarı çıkmadan en az 20 dak evvel sürün ve her iki saatte bir tekrarlayın. Terlemeyi ve deniz/havuza girip çıktığınızda tekrar sürün, iki saati beklemeyin.
- Geniş kenarlı şapklar, güneş gözlükleri, uzun kollu ve sıkı dokunmuş giysilerle derinizle güneş arasına bariyer koyun.
- Solaryum kullanmayın.
- Altı aydan küçük bebekleri direkt güneş ışığına çıkarmayın.
