Bütüncül ve Fonsksiyonel Tıp Hekimi Prof. Dr. Murat Hökelek konu hakkında bilgiler verdi.
Lyme hastalığı Borrelia burgdorferi isimli bakterinin yol açtığı bir enfeksiyondur. Genellikle Ixodes sp. olarak adlandırılan sert kenelerle bulaşmaktadır. Bu keneler insana tutunduğunda ve 36 ila 48 saat boyunca deride kaldığında enfeksiyon olasılığı çok yüksektir. Kene 48 saat içinde çıkarılıp koruyucu tedavi hemen başlanırsa, hastalık önlenebilmektedir. Son araştırmalar etkenin sivrisinekler ile de bulaşabileceğini göstermiştir.
Enfeksiyon oluştuğunda, bakteriler kan dolaşımı içerisinde hareket eder ve vücuttaki çeşitli dokuları etkiler. Lyme hastalığı erken tedavi edilmezse, ciltten, eklemlerden ve sinir sisteminden başlayarak diğer organlara yayılabilir, birçok sistemi etkileyerek kronik enflamatuar bir duruma dönüşebilir.
Bir kenenin ısırması sonrasında Lyme hastalığına yakalanma olasılığı, kenenin türüne, nerden ısırdığına ve kenenin ne kadar süre ciltte durduğuna bağlıdır.
Lyme Hastalığının Belirtileri Nelerdir?
Belirtiler, kene ısırmasından 3 ila 30 gün sonra başlayabilir. Enfeksiyonun evresine bağlı olarak farklılık gösterebilirler. Bazı durumlarda, ısırmadan aylar sonrasına kadar herhangi bir belirti görülmeyebilir.
Erken belirtiler şunlardır:
- Ateş
- Titreme
- Baş ağrısı
- Yorgunluk
- Kas ve eklem ağrısı
- Lenf bezlerinde şişme
Bu belirtilerin tümü soğuk algınlığında da görülebilen semptomlardır, o nedenle ihmal edilebilmektedir. Ancak Lyme enfeksiyonunda farklı olan ilk belirtilerden biri ısırma bölgesinde deride kızarıklıktır. Eritema migrans denilen Lyme döküntüleri, ortasında daireler bulunan “boğa gözü” gibi görünüme sahiptir. Kızarık halka birkaç gün içinde yavaş yavaş büyür, yaklaşık 30 cm çapına ulaşabilir. Dokunulduğunda sıcak gelebilir, ancak genellikle kaşıntılı veya ağrılı değildir.
Tanı konulamaz ve tedavi yapılamazsa semptomlar daha da kötüleşebilir ve şu durumlar oluşabilir:
- Şiddetli baş ağrısı ve boyun sertliği
- Vücudun diğer bölgelerinde döküntüler
- Özellikle dizlerde eklem ağrısı ve şişme ile seyreden artrit
- Yüzün bir veya iki yanında felç
- Düzensiz kalp atışı
- Beyinde ve omurilikte iltihaplanma
- Ellerde veya ayaklarda ağrı, uyuşma, karıncalanma
Lyme Hastalığı Nasıl Teşhis Edilir?
Hekime başvurulduğunda, belirtilere ve bir kene ile karşılaşma öyküsüne göre tanı konulabilir. Bu aşamada kan testi istenebilir. Ancak enfeksiyonun ilk birkaç haftasında, antikorlar henüz yükselmediği için test negatif olabilir. Keneye maruz kaldıktan sonraki ilk birkaç hafta sonrasında Lyme hastalığını teşhis edebilecek testler vardır ve istenmelidir. Ne kadar erken tedavi edilirse, daha kötüye gitme olasılığı o kadar az olur. Lyme hastalığı 300’ den fazla hastalığı taklit etmektedir. Bu nedenle “Büyük Taklitçi” olarak da adlandırılmaktadır. Ayırıcı tanı çok önemlidir. Özellikle uzun süredir devam eden ve tanısı konulamamış, ilaçlardan yarar görülemeyen nörolojik rahatsızlıklar, psikiyatrik problemler, beyin sisi, eklem ve kas problemlerinin altından Lyme hastalığı çıkabilmektedir. Yaygın hale gelmiş geç enfeksiyonun tanısında yapılması gereken özel bazı testler geliştirilmiştir ve bunların kombine olarak değerlendirilmesi gerekmektedir.
