D vitamini, asıl etkisi kas-kemikler üzerine olmakla birlikte yapılan araştırmalarda bağışıklık sisteminin güçlenmesinde, beyin gelişiminde ve depresyon riskinin azaltılmasında önemli rol oynuyor. D vitamini eksikliğinin kemik kaybına, düşük kemik yoğunluğuna neden olarak kemik kırılma ihtimalini arttırabildiğini belirten Anadolu Sağlık Merkezi İç Hastalıkları ve Nefroloji Uzmanı Doç. Dr. Enes Murat Atasoyu, “Güneşten hoşlanmayan veya yoğun çalışma temposu içinde güneşe çıkmayı ihmal eden insanlar, süt alerjisi olanlar veya vegan diyet uygulayanlar ve koyu tenli insanlarda D vitamini eksikliği öz konusu olabilir” dedi.
Kemiklerin gelişimi ve güçlenmesi için diyette yer alan kalsiyum ve fosforun bağırsaklardan emiliminin iyi olması gerektiğini ve bu minerallerin emiliminde de D vitaminine ihtiyaç olduğunu belirten Anadolu Sağlık Merkezi İç Hastalıkları ve Nefroloji Uzmanı Doç. Dr. Enes Murat Atasoyu, “D vitamini eksikliği çocuklarda ‘raşitizm’ ve yetişkinlerde ‘osteomalaz’ denilen kemik hastalıklarına neden olabilir” açıklamasında bulundu.
Esmerler açık tenlilere göre güneşte daha uzun süre kalmalı
D vitamini almanın en kolay yolunun cildin doğrudan güneş ışığına, özellikle de ultraviyole B ışınlarına maruz kalması olduğunu vurgulayan İç Hastalıkları ve Nefroloji Uzmanı Doç. Dr. Enes Murat Atasoyu, “Güneşte kalma süresi cildin özelliklerine göre değişir. Açık tenli kimselerin cildi genellikle 30 dakika içinde pembeye dönmeye başlayacağından, vücudun ihtiyaç duyduğu D3 vitamini üretmek için sadece 15 dakika güneşe maruz kalmaları yeterli olur. Esmer tenli kimselerin D vitamini üretmek için güneşte kalma süresi daha uzun olabilir” şeklinde konuştu. Doç. Dr. Atasoyu, güneşe çıkma saati, cildin tonu ve iklim koşullarına göre güneşte kalma süresinin değişiklik gösterebildiğinin altını çizdi.
D Vitamini eksikliği hiçbir belirti vermeyebilir
D vitamini eksikliğine neden olan etmenler arasında ten rengi ve vegan olmanın yanı sıra cildin güneş görmesini engelleyecek kıyafetler giymek, güneş ışığının daha az olduğu kuzey bölgelerinde yaşamak, obezite veya gastrik bypass ameliyatı, emzirilen ve D vitamini takviyesi almayan bebekler, gebelik ve yaşlanmanın yer aldığını söyleyen Doç. Dr. Enes Murat Atasoyu, D vitamini eksikliğinin tipik bir belirtisinin olmadığını vurgulayarak, “Genellikle kemiklerde ağrı, yorgunluk gibi yakınmalara neden olabilir. Bazen de hiçbir belirtisi olmayabilir” dedi.
Somon, uskumru gibi yağlı balıklar D vitamini yönünden zengin
Genel olarak güneş ışığına maruz kalmanın vücudun ihtiyaç duyduğu D vitamini almak için en iyi yol olduğunu hatırlatan Doç. Dr. Atasoyu, “D vitamini içeren yiyeceklerin tüketimi de çok yeterli olmamakla birlikte oldukça yararlı. Somon, uskumru gibi yağlı balıklar, mısır gevreği, süt, yumurta sarısı, portakal suyu, tahıl, sığır karaciğeri ve yoğurt D vitamini yönünden oldukça zengin besinler arasında yer alıyor” şeklinde konuştu.
Anne sütü ile beslenen bebeklere D vitamini takviyesi yapılmalı
İnsan anne sütündeki D vitamini miktarının oldukça az olduğuna değinen İç Hastalıkları ve Nefroloji Uzmanı Doç. Dr. Enes Murat Atasoyu, “Bebekler doğrudan güneş ışığından korunmalı ve güneş kremi kullanmaları gerektiğinden, genellikle bu takviyeden yeterince vitamin alamazlar. Amerikan Pediatri Akademisi (AAP), anne sütü ile beslenen bebeklerin günde 400 IU D vitamini takviyesi almalarını önerir. Bu konuda çocuk uzmanınızdan destek almanız uygun olur” dedi.
D vitamininin fazla olması da hastalık sebebi
D vitamininin aşırı dozda alınmasının da eksikliği gibi çeşitli rahatsızlıklara neden olabildiğini vurgulayan Doç. Dr. Atasoyu, “Vücutta çok fazla D vitamini varsa, kalsiyum seviyeleri yükselir ve hiperkalsemiye neden olabilir. Hiperkalsemi iştahsızlık, fazla miktarda idrara çıkma, böbrek yetmezliği, kalp ritm bozukluğu, susuzluk hissi, kabızlık, bulantı-kusma, bilinç kaybı, koma gibi ciddi durumlara yol açabilir” şeklinde konuştu.
