Kışın soğuk havalarda çocukların hastalanma olasılığı artarken, koronavirüs pandemisi nedeniyle evlerde vakit geçiren çocuklar bulaş riski olmadığı için daha az hasta oluyor. Ancak Covid- 19 endişesi ile doktora ve hastaneye gitmekten kaçınmak bazı çocukluk çağı hastalıklarının geç teşhis edilmesine ve tedavi süreçlerin aksamasına yol açıyor. Bu süreçte zorunlu aşıların da ihmal edilmesi çocuk sağlığı konusunda önemli bir tehlikeye işaret ediyor. Memorial Kayseri Hastanesi Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Bölümü’nden Uz. Dr. Aslı Mutlugün Alpay, pandemi sürecinde çocuk hastalıklarına karşı dikkat edilmesi gerekenler hakkında bilgi verdi.
Tedavi edilmeyen hastalık büyük sorunlara neden olur
Kış mevsimini ile çocuklarda grip, nezle, farenjit, tonsilit, otit gibi üst solunum yolu hastalıkları ile larengotrakeit (krup), bronşit, bronşiolit ve pnömoni gibi alt solunum yolu enfeksiyonları görülmektedir. Ayrıca ishal, kusma ile seyreden sindirim sistem enfeksiyonları ve çocuklarda döküntülü cilt hastalıkları çok sık ortaya çıkmaktadır. Bu hastalıklar tedavi edilmediğinde başka sağlık sorunlarına yol açmaktadır. Sağlık sorunlarının önüne geçebilmek için ayrıntılı muayene, hastalığın derecesi, tedavi planı ve takibi konusunda bir yol haritası belirlenmeli ve şikayetler kontrol altına alınmalıdır. Bunun için koronavirüs endişesi olsa da aileler çocuklarda görülen bazı belirtilerin artmasını beklemeden doktora başvurmalıdır.
Çocuğunuzda bu şikayetler varsa vakit kaybetmeden doktora başvurun
- 72 saatten uzun süren 38 santigrat dereceyi geçen ateşin olması.
- Soluk almakta zorlanma, morarma, nefes alıp verirken inleme gibi solunum yollarında sıkıntılı durumun ortaya çıkması.
- Etrafa ilgisi azalmış, uyku hali olan ve uyaranlara tepkisiz kalınması.
- Boğazda ağrı ve ateşi olan çocukların bademcikler üzerinde beyazlıkların olması.
- Basmakla kaybolmayan kırmızı döküntüler. (peteşi, purpura)
- Vücutta çarpmadan ve düşmeden kaynaklanmayan morluklar.
- Safralı kusma veya günde 3’ten fazla kusmanın olması.
- Ani başlayan şiddetli karın ağrısı.
- Erkek çocuklarında aniden ortaya çıkan yumurtalardaki ağrı.
Çocukluk çağı kanserlerine karşı dikkatli olun
Dünya Sağlık Örgütü verilerine göre yılda 300 bin çocuğa kanser tanısı konulmaktadır. Türkiye’de çocuklarda her yıl yeni kanser görülme sıklığı ise milyonda 120-130 olarak belirlenmiştir. Buna göre Türkiye’de her yıl 2500-3000 yeni kanser tanısı konulan çocuk olduğu tahmin edilmektedir. Çocukluk çağı kanserleri klinik, biyolojik ve genetik olarak erişkinlerde görülen kanserlerden farklıdır. Bu nedenle çocuklarda kanser teşhisi konulması erişkinlere göre biraz daha zordur. Geç teşhis edilen ve tedavide geç kalınan kritik durumlar sorunlu bir sürecin başlamasına neden olur. Bunun için çocuklardaki bazı belirtilerin kanserin haberci olduğunu akıldan çıkarılmamalıdır. Çocukluk çağı kanserlerinin en sık görülen belirtisi ise baş ağrılarıdır. Tekrarlayan, sabahları yatar pozisyonda ortaya çıkan, şiddeti giderek artan ve uykudan uyandırabilecek nitelikteki baş ağrıları tümörün varlığına işaret edebilir. Pandemiyle beraber çocukların ekran önünde uzun saatler geçirmesi baş ağrılarını artırabilir. Bu sorunun psikolojik olduğu düşünülse de nedeni açıklanamayan baş ağrısı olan bir çocuğa görüntüleme yöntemlerinden MR (manyetik rezonans) yapılması gerekir. Çocuklarda kanser belirtileri konusunda bilinçli olunmalı ve pandemi döneminde hastaneye gitmekten kaçınmak yerine çocuklar mutlaka doktora götürülmelidir. Elimizden geldiğince alınan tedbirlere uyup; toplu, kalabalık, havasız ve sigara içilen ortamlardan çocuklarımızı uzak tutmalıyız.
Çocuklarda kanserin 8 önemli belirtisine dikkat!
- Nedeni belirlenemeyen uzun süreli halsizlik, yorgunluk.
- 1 haftadan uzun süren sebebi belirsiz kusmalar.
- Uykudan uyandıran baş ağrıları.
- Vücuttaki belirli büyüklükte olan bezelerin ortaya çıkması.
- Diş etlerinde hipertrofi yani belirginleşme.
- Gece uykudan uyandıran kemik ağrıları.
- Diyete bağlı olmayan kilo kaybının olması.
- Bebek ve çocuklarda ‘lökokori’ denilen kedigözü görüntüsünün ortaya çıkması. Fotoğraflarda bebeklerde göz bebeğinin beyaz şeklinde görülme durumudur. Günümüzde nerdeyse bebeğin her anının fotoğraflandığı dikkate alındığında bir göz tümörü olan retinoblastomun erken tanısı daha kolay olabilmektedir.
