Çağımızın en yaygın görülen hastalıkları arasında yer alan yüksek kolesterol, kalp ve damar hastalıkları başta olmak üzere birçok tehlikeli hastalığın temel nedenidir. Yağlara benzeyen bir yapıya sahip olan kolesterol hayvansal kaynaklı besinlerde bulunurken aynı zamanda karaciğerde de üretilir. Vücut fonksiyonlarında oldukça önemli görevleri olmasına karşılık kan kolesterol seviyesinin normalden yüksek seyretmesi, ateroskleroz olarak da adlandırılan damar sertleşmesine yol açarak başta kalp ve beyin damarları olmak üzere tüm damarlarda yapısal bozulmalara sebep olur.
Kolesterol Neden Olur?
Yüksek kolesterol hastalığının etiyolojisinde genetik faktörler ve çevresel faktörler bir arada rol oynar. Bazı bireyler genetik olarak kolesterol hastalığına yatkınlık taşısa da aslında kolesterolün temel nedeni yanlış ve dengesiz beslenmedir. Doğru ve dengeli bir beslenme planının uygulanması ve hayvansal kaynaklı besinlerin miktarının iyi ayarlanması ile kolesterol sorununun önüne geçmek mümkündür.
Kolesterol Belirtileri Nelerdir?
Kolesterol hastalığı genel olarak belirti vermeyen, daha çok rutin kan tahlillerinde ortaya çıkan bir durumdur. Fakat ileri durumlarda hastalar bazı belirtilerle karşılaşabilir. Bunlar arasında en yaygınları şu şekilde sıralanabilir:
- Halsizlik ve baş ağrısı
- Ksantom olarak da adlandırılan ciltteki sarı leke ve oluşumlar
- Göz çevresinde yağ bezeleri oluşumu
- İştah azalması
- Unutkanlık ve depresyon hali
- Bacaklarda yanma, uyuşma ve morarma
Kolesterol Değeri Ne Olmalıdır?
Kolesterolün 2 temel çeşidi vardır. Bunlardan biri iyi kolesterol olarak adlandırılan HDL, diğeri ise kötü kolesterol olarak adlandırılan ve yüksek kolesterol hastalığının temelinde yatan LDL’dir. Kanda LDL kolesterolün 100 mg/dL’den daha az miktarda bulunması sağlıklı olarak kabul edilir. Bunun haricinde 130-159 mg/dL aralığı kabul edilebilir veya sınırda, 160-189 mg/dL yüksek ve 190 mg/dL’nin üzeri çok yüksek olarak değerlendirilir. İyi kolesterol olarak bilinen ve kötü kolesterolün damarda birikimini önleyen HDL kolesterol ise ortalama olarak 40 mg/dL den az, 60 mg/dL’den fazla olmamalıdır. Total kolesterolün ise 200 mg/dL’den yüksek olması, yüksek kolesterolün habercisidir.
Kolesterol Düşürmek İçin Neler Yapabilirsiniz?
Kolesterol düşürmek için öncelikle hekim kontrolünden geçmek ve gerekli kan testleri ile diğer tetkikleri yaptırmak gerekir. Eğer gerekliyse hekimin önerdiği kolesterol düşürücü ilaçlar kullanılabilir. Bunun yanı sıra doktor ve diyetisyenin önereceği beslenme planına uymak hastalığın seyrinde oldukça önemli rol oynar. Kolesterol hastalarının dikkat etmesi gereken kolesterol miktarını düşürmeye yardımcı bazı noktalar şu şekilde belirtilebilir:
- Diyette hayvansal kaynaklı besinler ve yağ miktarı minimuma indirilmelidir.
- Kötü kolesterolü düşürmeye yardımcı olan omega-3 bileşenlerini içeren balık, ceviz, semiz otu gibi besinlerin tüketimine önem verilmelidir.
- Kolesterol düşürücü ilaçlarla benzer etkiye sahip olan probiyotik ve prebiyotik besinler (yoğurt, ayran, kefir vb.) bol miktarda tüketilmelidir.
- Fiziksel aktivite miktarı arttırılmalı, mümkünse düzenli şekilde spor yapılmalıdır.
Eğer siz de yüksek kolesterol hastalığına sahipseniz, yukarıdaki bilgiler ışığında gerekli önlemleri alarak ve sağlık kontrollerinizi düzenli olarak yaptırarak hastalığın ve vücudunuzda yüksek kolesterolün sebep olacağı olumsuz etkilerin önüne geçebilirsiniz.
