Krup hastalığına genellikle kış aylarında salgın hastalıklar sırasında rastlanıyor. Soğuk algınlığı gibi başlayan krupta tipik olarak geceleri kaba, havlayan tarzda öksürük ve gürültülü nefes görülüyor. Özellikle yakın temas durumunda kişiden kişiye kolaylıkla geçebiliyor. Ancak bu enfeksiyona neden olan etkenin bulaşan çocukta krup tablosuna yol açıp açmayacağı bireysel faktörlere de bağlı oluyor. Memorial Şişli Hastanesi Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Bölümü’nden Uz. Dr. Utkucan Uçkun, krup hastalığı hakkında bilgi verdi.
Krup 6 ay ile 3 yaş arasında yaygın görülüyor
Krup; gırtlak, ses telleri ve soluk borusunu etkileyen bir enfeksiyon tablosudur. Genellikle altta yatan etken bir virüstür. Sıklıkla hızla düzelen, hafif belirtilerle seyreder. Fakat bu belirtiler bazen daha ciddi olup solunum sıkıntısına yol açabilmektedir. Genellikle 6 ay ile 3 yaş arasındaki çocuklarda yaygındır. Bazı çocuklar, iki veya daha fazla krup atağı geçirebilmektedirler. Soluk borusu yaş aldıkça daha güçlü ve geniş bir yapıya büründüğü için 6 yaşından sonra nadir görülse de ergenlerde de krup tablosuna rastlamak mümkündür.
Krup hastalığı genellikle soğuk algınlığı belirtileriyle başlıyor
Çocuklar gün boyunca soğuk algınlığı semptomları dışında genel olarak iyi görünebilirler, ancak geceleri kaba, havlayan tazda bir öksürük ve gürültülü nefes alma gelişebilir. Krup hastalığının belirtileri arasında şunlar bulunur:
- Öksürük: Genellikle köpek havlar tarzda ve kaba karakterde bir öksürüktür. Buna sebep; ses tellerindeki iltihabi süreç ve ödemdir. Ses değişimi ve kısıklığı olabilir.
- Solunum bulguları: Enfeksiyon, soluk borusunun iç yüzeyinde iltihabi bir sürece neden olmaktadır. Buna ek olarak bu süreçte salgısal artış da söz konusu olabilmektedir. İltihabi cevap ve salgılardaki bu artış, soluk borusunun daralması ile sonuçlanabilmektedir. Bu daralmanın sonucunda çocuklar nefes alıp verirken ‘stridor’ adı verilen gürültülü bir ses çıkarırlar. Ayrıca daralmanın derecesiyle doğru orantılı olarak çocuklar nefes alıp vermede zorluk çekebilirler.
- Diğer belirtiler: Yüksek ateş, halsizlik, iştah kaybı, burun akıntısı, ses kısıklığı ve boğaz ağrısı gibi soğuk algınlığı bulguları da tabloya eşlik edebilmektedir. Krup, genellikle soğuk algınlığı bulgularına eşlik etse de öncesinde hiçbir bulgu vermeksizin de ortaya çıkabilmektedir.
Ciddi anlamda nefes darlığı gelişiyorsa dikkat
Tipik olarak, kruplu çocuklar sıklıkla geceleri kötüleşirler. Krup bulguları genellikle enfeksiyon tablosunun başlangıcından 1-3 gün sonra en şiddetli seviyesine ulaşır ve sonrasında iyileşme dönemine geçer. Ancak rahatsız edici nitelikteki öksürük bir hafta daha sürebilir. Soluk borusunun ciddi anlamda daralması durumunda ortaya çıkan solunum sıkıntısı ise önem arz eder. Çocuğun cildi veya dudakları morarıyorsa, uykuya meyilli ise, solunum sıkıntısı giderek kötüleşiyorsa veya aşırı salya üretiyor ve yutma güçlüğü çekiyorsa mutlaka uzman bir hekim tarafından değerlendirilmesi gerekmektedir.
Nefes almada zorluk yaşandığında steroid ilaçlar kullanılabilir
Krup bir virüsten kaynaklandığı için antibiyotik tedavisi yardımcı olmaz. Krup hastalığı herhangi bir özel tedaviye gerek kalmadan çoğunlukla evde iyileşebilir. Krup etkeni kolayca bulaşabildiği için, hasta çocuğun diğer çocuklardan uzak tutulması gerekir. Parasetamol yüksek ateşi veya boğaz ağrısını hafifletmeye yardımcı olabilir. Krup hava yollarının daralmasına ve nefes almada zorluğa neden olduğunda şişliği azaltmak ve nefes almayı kolaylaştırmak için steroid içerikli ilaçlar kullanılabilir. Ağızdan alınan steroid ilaçların yanı sıra nebülizör (maske) aracılığıyla verilen adrenalin hava yollarındaki şişliği azaltmaya yardımcı olabilmektedir.
Krup hastalığı- olan çocuğunuza iyi gelecek öneriler
- Özellikle stridoru olan çocuklar sakinleştirilmeli ve rahat bir pozisyon almaları sağlanmalıdır. Ağlamak, solumayı daha da zorlaştırabilmektedir.
- Yüksek ateş solunum hızında artışa neden olabilmektedir. Bu durumda parasetamol veya ibuprofen içeren ateş düşürücüler verilebilir.
- Eğer çocuk istekliyse soğuk içecekler tüketmeleri teşvik edilmelidir. Bu, ödemi azaltmaya yardımcı olacaktır.
- Benzer şekilde soğuk ve temiz hava da bulguları hafifletmeye yardımcı olabilmektedir.
