Kimyon, sindirim sorunlarına karşı doğal bir çözüm sunar ve gaz, şişkinlik ve mide ağrısını hafifletmeye yardımcı olabilir. Ayrıca antioksidan özellikleri sayesinde bağışıklık sistemini destekler, iltihaplanmayı azaltır, kolesterol seviyelerini düşürebilir ve kan şekerini dengeleyebilir. Liv Hospital Vadistanbul Beslenme ve Diyetetik Dyt. Safiye Keskin Kimyon aynı zamanda demir, magnezyum ve kalsiyum gibi önemli mineralleri de içerir.
Kimyon nedir?
Botanik biliminde Cuminum cyminum olarak da bilinen kimyon Apiaceae familyasının Cuminum cinsine aittir. Anavatanı Hindistan olan ve günümüzde başta Orta Doğu ve Akdeniz ülkeleri olmak üzere dünyanın pek çok yerinde yetiştiriciliği yapılan kimyon bitkisi tek yıllık bir bitki çeşididir. Mutfaklarda hem baharat olarak hem de çay olarak kendisine yer bulan kimyon uzun yıllardan bu yana çeşitli sağlık sorunlarında destekleyici olarak da kullanılmaktadır.
Kimyonun faydaları nelerdir?
Kimyon bitkisinin tohumları bileşiğinde demir, bakır, çinko, A, B6, C, E, K vitamini gibi insan sağlığı için elzem olan birbirinden önemli vitamin ve mineraller bulunur. Bileşiğinde bulunan vitamin ve mineraller sayesinde kimyon eski zamanlardan bu yana insanlar tarafından çeşitli alanlarda kullanılan bitkilerdendir. Kimyon faydaları ile ilgili yapılan çeşitli çalışmalara göre başlıca kimyon faydaları şu şekilde sıralanabilir:
- Sindirime yardımcı olabilir: Kimyonun en yaygın kullanım alanlarından bir tanesi hazımsızlık sorunudur. Kimyonun mideye faydaları uzun yıllardan bu yana bilinmektedir. Yapılan çalışmalara göre kimyonun bileşiğinde bulunan çeşitli besin ögelerinin sindirim sisteminde enzimatik aktiviteyi artırarak sindirim sisteminin işleyişine yardımcı olabilir.
- Hafızayı güçlendirmeye yardımcı olabilir: Kimyon merkezi sinir sisteminin işleyişine katkıda bulunabilir. Çeşitli çalışmalar kimyonun bu özelliği sayesinde hafızayı güçlendirmeye yardımcı olabileceğini göstermektedir.
- Kansızlıkla mücadeleye yardımcı olabilir: Kimyonun bileşiğinde bulunan en önemli minerallerden bir tanesi de demirdir. Araştırmalar bir çay kaşığı kimyonun içerisinde yaklaşık 1,4 mg demir bulunduğunu göstermektedir. Yetişkin bir insanın günlük demir ihtiyacının yaklaşık olarak %17,5’ine denk gelen bu oran kimyonun demir eksikliğine bağlı kansızlık (anemi) ile mücadeleye yardımcı olabileceğini göstermektedir.
- Antioksidanlar bakımından zengindir: Araştırmalar kimyonun vücutta serbest radikallerin (çeşitli tepkimeler sonucunda açığa çıkan kararsız elektronlar) neden olduğu hasarı azaltmada görevli antioksidanlar bakımından zengin olduğunu göstermektedir. Kimyon bileşiğinde bulunan fenoller, flavonoidler ve alkaloidler gibi antioksidan özellikler gösteren bileşenler sayesinde serbest radikallerin neden olduğu hücre hasarını azaltmaya yardımcı olabilir.
- Bağışıklık sistemini güçlendirmeye yardımcı olabilir: Kimyonun bileşiğinde başta C vitamini olmak üzere bağışıklık sisteminin normal işleyişinde rol oynayan önemli vitamin ve mineraller bulunur. Çeşitli bilimsel araştırmalar kimyonun bu özelliği sayesinde bağışıklık sistemini güçlendirmeye yardımcı olabileceğini göstermektedir.
- Kan şekerini kontrol altına almaya yardımcı olabilir: Kimyonun yaygın kullanım alanlarından bir tanesi de diyabet yani şeker hastalığıdır. Kan şekerinin normalin üzerinde seyretmesi ile karakterize olan şeker hastalığının tedavisinde kimyon tedaviye yardımcı olabilir.
- Kötü kolesterolü düşürmeye yardımcı olabilir: Kimyonun faydaları üzerine yapılan bazı çalışmalar kimyonun kandaki kötü kolesterolü ve trigliserid seviyesini düşürmeye yardımcı olabileceğini göstermektedir.
- Kilo kontrolüne yardımcı olabilir: Yapılan bazı çalışmalarda kimyonun vücuttaki yağ oranını azaltmaya yardımcı olabileceği, bu sayede kilo verme sürecini destekleyebileceği görülmektedir.
- Vücuttaki inflamasyonla savaşmaya yardımcı olabilir: İnflamasyon bağışıklık sisteminin vücuttaki zararlı patojenleri tanıyıp onları ortadan kaldırmak için geçirdiği süreçtir. İnflamasyon kısa süreli olabileceği gibi uzun süreli de olabilir. Uzun süreli yani kronik inflamasyon zamanla vücuttaki doku ve organların zarar görmesine neden olabilir. Araştırmalar kimyonun bileşiğinde antienflamatuar özellikler gösteren bazı maddelerin olduğunu göstermektedir. Bu özelliği sayesinde kimyon vücuttaki kronik inflamasyonla mücadele etmeye yardımcı olabilir.
Kimyon nasıl kullanılır?
Günümüzde ilaç endüstrisinden kozmetik sektörüne kadar pek çok alanda kimyondan faydalanılmaktadır. Kimyon bitkisi sağlıklı yağ bakımından da zengindir. Bu nedenle uzmanlar sadece kimyon tohumlarından elde edilen toz baharatın değil kimyon yağı ve kimyon çayı gibi alternatiflerin üzerinde de durmaktadır. Bitkiden elde edilen kimyon çayı faydaları denildiğinde ilk akla gelen hazımsızlık, mide bulantısı gibi sindirim sistemi sorunlarını hafifletmeye yardımcı olmasıdır. Bununla birlikte hamilelikte kimyon çayı tüketimi ile ilgili yapılan çeşitli çalışmalar kimyonun hamile kadınlarda rahim kasılmasını tetikleyebileceğini, düşüğe veya erken doğuma neden olabileceğini göstermektedir. Bu nedenle hamilelerin veya anne olmayı planlayanların kimyon çayı tüketmeden önce alanında uzman bir doktora danışması önemlidir.
Kimyonun zararları nelerdir?
Diğer pek çok bitkisel üründe olduğu gibi kimyon da önerilen dozlardan fazla tüketildiğinde istenmeyen yan etkiler yaşanmasına neden olabilir. Bazı bilimsel araştırmalara göre kimyon bazı insanlarda baş dönmesi, mide bulantısı ve karın ağrısı gibi sorunlara neden olabilir. Bununla birlikte bilim insanlarına göre günde 1 çay kaşığı kimyon tüketenlerde istenmeyen yan etkilerin görülme riski oldukça düşüktür. Ancak hipertansiyon (yüksek tansiyon), diyabet gibi kronik sağlık sorunları bulunanların, hamilelerin veya düzenli olarak ilaç kullananların kimyon çayı gibi bitkisel çayları tüketmeden önce doktorlarına danışması önemlidir. Ek olarak kimyona karşı nadiren de olsa alerjik reaksiyon gelişme riski de vardır.
Sıkça Sorulan Sorular
Kimyon mutfakların vazgeçilmez baharatlarından bir tanesidir. Güçlü aroması ile yemeklere kattığı lezzet ile bilinen kimyonun çayı da günümüzde yaygın olarak tüketilmektedir. Kimyon hakkında sıklıkla merak edilen sorulardan bazıları aşağıda ele alınmıştır.
Kimyon çayı faydaları nelerdir?
Kimyon çayının bilinen başlıca faydalarından bir tanesi şişkinliği ve hazımsızlığı gidermeye yardımcı olmasıdır. Bunun yanı sıra yüksek kan şekerini düşürmeye, kilo kontrolünü sağlamaya yardımcı olabileceği de bilim insanları tarafından dile getirilmektedir.
Toz kimyon faydaları nelerdir?
Toz kimyon, sindirim sistemini destekleyerek gaz ve sindirim sorunlarına yardımcı olurken, anti-enflamatuar özellikleri sayesinde iltihaplanmayı azaltır. Antioksidan etkileri, hücresel hasarı önler ve bağışıklık sistemini güçlendirerek enfeksiyonlara karşı koruma sağlar. Ayrıca, kilo kontrolüne yardımcı olabilir ve metabolizmayı hızlandırarak diyabet riskini azaltabilir. Tüm bu faydaları ile toz kimyon, sağlığımızı destekleyen değerli bir baharat olarak ön plana çıkar.
Kimyon Bitkisi faydaları nelerdir?
Kimyon bitkisi faydaları arasında sindirimi destekleme, antioksidan özelliklere sahip olma, iltihabı azaltma, kan şekeri ve kolesterolü dengeleme, bağışıklık sistemini güçlendirme sayılabilir. Ayrıca, bu bitki ağız kokusunu ve diş eti hastalıklarını hafifletebilir.
Kimyon tohumu faydaları nedir?
Kimyon tohumu faydaları olarak şunlar sayılabilir: sindirimi destekleyebilir, antioksidan özelliklere sahip olabilir, iltihabı azaltabilir, kan şekeri ve kolesterolü dengeleyebilir, bağışıklık sistemini güçlendirebilir. Ayrıca, kimyon tohumları ağız sağlığını destekleyebilir ve ağız kokusunu azaltmaya yardımcı olabilir.
Kimyonun mideye faydaları nelerdir?
Kimyonun sindirim sisteminde besinlerin parçalanmasından görev alan enzimlerin çalışmasını destekleyebileceğini gösteren bazı çalışmalar vardır. Bu sayede kimyon mide bulantısı, hazımsızlık, şişkinlik, karın ağrısı gibi semptomları hafifletmeye yardımcı olabilir.
Kimyon zayıflamaya yardımcı olur mu?
Kimyonda bulunan timokinon gibi antienflamatuar ve antioksidan bileşenlerin kilo vermeye yardımcı olabileceğini gösteren çeşitli araştırmalar vardır. Kimyon bileşiğinde bulunan antioksidan maddeler sayesinde kan şekerini kontrol altında tutmaya yardımcı olabilir. Bu sayede kimyon kilo verme sürecini de destekleyebilir.
Kimyonun yan etkileri nelerdir?
Aşırıya kaçmadan, önerilen dozlarda tüketildiğinde kimyonun bilinen bir yan etkisi yoktur. Ancak bazı kişilerde özellikle kimyon ekstraktı tüketimi mide bulantısı, mide ağrısı, baş dönmesi gibi yan etkiler görülmesine neden olabilir.
Hamilelikte kimyon çayı içilir mi?
Çeşitli araştırmalar çok güçlü kasılmalara neden olmasa da kimyonun rahmin kasılmasını tetikleyebileceğini, bu nedenle hamilelikte kullanımının düşüğe veya erken doğuma neden olabileceğini göstermektedir. Kimyon sağlığa olan sayısız faydası ile bilinen baharatlardan olmakla birlikte herhangi bitkisel bir ürün tüketmeden önce profesyonel bir sağlık kuruluşuna başvurularak gerekli kontrollerin yaptırılması önemlidir.
