Karaciğer yağlanması karaciğerde bulunan yağ miktarının, özellikle trigliserid yağ asitlerinin, karaciğer ağırlığının %5’inden fazla olması olarak tanımlanabilir. Karaciğer hastalıkları içerisinde görülme sıklığı %15-20 oranına yükselen yağlanma problemi, özellikle batı toplumlarında en sık görülen karaciğer hastalığıdır. Gebelik, ilaç ve ilaç toksinleri, alkol kullanımı, obezite, diyabet gibi birçok nedene bağlı olarak gelişebilen karaciğer yağlanması, akut ve kronik yağlanma olarak ikiye ayrılabilir.
Karaciğer Yağlanması Nedenleri Nelerdir?
- Gebeliğe bağlı olarak gelişebilen akut karaciğer yağlanması, gebelik sona erdiğinde ortadan kalkan bir karaciğer hastalığıdır. Reye Sendromunun varlığı ve Aspirin gibi çeşitli ilaçların kullanımı da akut karaciğer yağlanmasına neden olabilir.
- Kronik karaciğer yağlanması karaciğerde ciddi işlev bozukluklarına ve dolayısıyla vücut metabolizmasında çeşitli problemlere yol açan daha kompleks bir karaciğer hastalığıdır. Kronik karaciğer yağlanmasının ortaya çıkmasında etkili olan faktörler alkol, obezite, diyabet, hiperlipidemi, kronik Hepatit C ve inflamatuvar barsak hastalıkları şeklinden sıralanabilir.
- Tüm bunlara ek olarak HIV enfeksiyonu, Hipertrigliseridemi, hızlı kilo kaybı, kan serum düzeyinde artış ve aile öyküsünde karaciğer hastalıklarının varlığı gibi etkenlerin de karaciğerde yağlanma riskini artırıcı faktörler olduğu söylenebilir.
Karaciğer Yağlanması Belirti ve Bulguları Nelerdir?
Yapılan araştırma sonuçlarına göre, karaciğerde yağlanma problemi yaşayan hastaların yaklaşık olarak %77’sinde belirti ve bulgu gözlenmediği söylenebilir. Dolayısıyla karaciğer yağlanması belirtisiz seyrettiği için hızla ilerleyen, ileri evrelerde siroz ile sonuçlanabilen önemli bir hastalıktır. Bazı hastalarda karnın sağ üst kadranında ağrı şikayeti ve dolgunluk hissi, bazı hastalarda ise halsizlik ve yorgunluk gibi şikayetler gözlenebilir.
Karaciğer büyümesi olarak da adlandırılan Hepatomegali, karaciğer yağlanmasının tek ortak muayene bulgusudur. Ayrıca bazı hastalarda karnın sağ üst kadranında dokunma ile gelişen ağrı şikayeti de muayene bulgusu olarak gözlenebilir.
Karaciğer Yağlanmasına Ne İyi Gelir?
Karaciğer hastalıkları içerisinde en sık karşılaşılan karaciğer yağlanması hastalığının spesifik bir ilaç tedavisi olmamakla birlikte, hastalığa sebep olan obezite, diyabet, hiperlipidemi gibi problemlerin ortadan kaldırılmasına yönelik tedavi planlanır. Karaciğer yağlanması görülen hastalarda genellikle obezite, diyabet ve hiperlipidemi bir arada gelişir. Dolayısıyla karaciğer yağlanmasının önüne geçebilmek ve siroz ya da karaciğer kanseri ile sonuçlanmasını önlemek için yaşam tarzı değişikliği önerilir.
- Kilo kaybının hem vücutta serbest yağ asidi dağılımını düzenlediği hem de kandaki glukoz kullanımını artırarak karaciğer üzerindeki yükü azalttığı bilinir.
- Fiziksel aktivite ve düzenli egzersiz uygulamasının karaciğerde trigliserid yağ asidi birikmesini engelleyerek karaciğer yağlanması üzerinde doğrudan etki gösterdiği yapılan araştırma sonuçları ile desteklenmiştir.
Tüm bu bilgiler göz önünde bulundurulduğunda karaciğer yağlanmasına iyi gelen en önemli iki faktörün dengeli beslenme ile sağlıklı kiloya sahip olmak ve fiziksel aktivite ile vücutta bulunan yağ oranını azaltmak olduğu söylenebilir.
