Tümör, organizmadaki bazı hücrelerin kontrolsüz çoğalmasıdır.
Besin depoları kontrolsüz harcanır !!!
Kanser Oluşumuna Beslenmenin Etkisi :Diyet posası, kullanılan katkı maddeleri ( nitrit, nitrat ), küf ve toksinler ( aflatoksin ), yiyeceği pişirme ve hazırlama yöntemleri. ( kızartmalar ), tütün ve alkol ( likör ve bira ), aşırı ve yetersiz beslenme ( şişmanlık- zayıflık ), alınan antioksidan düzeyi.
Posa : Sindirim sisteminde enzimler tarafından sindirilmeyen besinlerin organizma için yararlı kısmıdır.
Yetersizliği: Kolon kanseri riskini arttırır. Posa, gaita hacmini ve gaitanın bağırsaktan geçiş süresini azaltır, kısa zincirli yağ asidi oluşumunu arttırarak, H2, metan , CO2, kısa zincirli yağ asitleri üretir, pH yı düşürür. Mikrobiyolojik çoğalmayı arttırır. Enerji metabolizmasını değiştirir. Organik, inorganik maddeleri tutar.Safra asitlerinin dehidroksilasyonunu azaltır.
Tuz : Fazlası midede nitrit türevleri oluşturarak, mukozayı zayıflatır, mide-özofagus kanser riskini arttırır.
Sakkarin : Yüksek alım düzeylerinin kanser riskini arttırdığı yönündeki sonuçlarda, diyabetli hastalarda yüksek alım düzeylerinin, idrar yolu kanser riskini arttırdığı işaret edilmektedir.
Nitrit nitrat tuzları :Etlerin korunmasında kullanılır. ( Salam, sucuk, sosis, vb.) N-Nitros bileşikleri oluşturarak kanser riskini arttırmaktadır.
E ve C vitamininin, karsinojenleri %30-60 oranında azalttığı belirtilmektedir..
Aflatoksinler : Tahıllarda bazı küfler nemli ve sıcak ortamlarda artmaktadır.
Mısır, yer fıstığı ve yağlı tohumlarda ürerse, özofagus, karaciğer kanseri riskini arttırdığı gösterilmiştir.
Pişirme yöntemleri : 5 dk. Kızartma, 48 saat kaynatma,35 dk ızgara işlemleri dana etinde mutajeniteye neden olmaktadır.
Radyasyon : Hücre DNA’sını değiştirip mutajeniteyi ve hastalık riskini arttırmaktadır.
Sigara : Tütün çiğneme, sigara içme, tütün dumanına maruz kalma ağız, yanak, dişeti, akciğer kanseri oluşumunu %20-30 etkiler.
Alkol : Mukozal karakteri değiştirip, enzim ve metabolik işlevleri bozar.Kronik alkoliklerde B kompleks vitaminler ile demir, çinko ve diğer iz elmentler yetersizliği oluşur.
Alkolle, yeterli sebze-meyve tüketilmesi ağız boğaz boşluğu ve bazı sindirim sistemi kanserleri riskini oluşur.
Şişmalık :Erkekler için 1,33 Kadınlar için 1,55 Kanserden ölüm riskini arttırdığı gösterilmiştir.
Karotenler Vit A’nın ön öğeleri
Oksidasyonlardan ileri gelen doku tahriplerini önleyerek kanser riskini azaltmaktadır.
Bazı serbest radikalleri tutar, aktivitelerini düşürerek, lipit oksidasyonunu azaltır, hücre membranını korurlar.
Mikrozomal membranları peroksit ajanlara karşı korur.
Kansede vitaminler genel olarak :Karsinojen oluşumları önleyerek,detoksifikasyonu arttırırlar,transform hücre replikasyonunu, malignansiyi, değişimi kontrol ederek, hücreler arası iletişimi sağlayarak koruyucudurlar.
Çinko : Karsinojenleri bağlar, membran geçirgenliğini etkiler.
Selenyum : Topraktaki nitratları bağlar.
İyot : Yetersizliğinde, tiroit kanseri
Mg ve mo: Yetersizliğind,özofagus kanseri
Fe ve folik asit yetersizliğinde gastrik lezyonlar saptanmıştır.
Hastalık riskini düşürmek için dikkat edilecek noktalar!!!!
1- Günlük enerji alımı – harcamasını dengelemek, ideal ağırlığı korumak.
2- Total yağ alımını azaltmak. Yağlı et ve kızartmaları azaltmak.
3- Taze sebze ve meyve tüketimini arttırmak. Diyete hardallı sebzeleri eklemek ( karnabahar, lahana, ıspanak, brokoli, Brüksel lahanası ), C, A, E vitaminleri, karoten ve Se alımını arttırmak( turunçgil ve havuç tüketimini arttırmak ).
4- Diyette kurubaklagil ve tohumlara yer vermek.
5- Sarımsak, soğan, arpacık soğanı, nane, maydanoz gibi sebzeleri bol tüketmek.
6- Alkol, sigara, katkı maddelerinden sakınmak.
7- Kompleks CHO tüketimini arttırmak, rafine CHO azaltmak.
8- Hazırlarken kızartmalardan, tütsülendirmelerden sakınmak, salamura, turşu tüketimini azaltmak.
9 – Öğün atlamamak . Beş ana besin grubundan her öğün tüketmek.
10- Tuzu günde 5 gr dan fazla tüketmemek
11- Her gün uygun fiziksel aktivite yapmak
12- Turfanda besin tercih etmemek
13- Fiyatı aynı besin değeri yüksek besinleri tercih etmek (gazoz-süt)
14- Aynı gruptan ucuz besini tercih etmek (muz-elma
15- Hazırlama pişirme kurallarına uymak
16- Yeterli omega-3 almak
1- İştah azalması durumunda hastayı
** Acıkmamış dahi olsa yemek yemeye teşvik etmek ** Değişik davranış teknikleri öğretmek
** Az miktarlarda sık sık yedirmek
** Önce katı, arkasından sıvı besinler vermek
** Kalorisi olmayan yiyeceklerden kaçınmak
** Hafif ve yavaş egzersizler yaptırmak
** İyi kalite proteinli, bol kalorili besinler vermek
** Ek enerji kaynağı besinler vermek
**Ticari hazır ürünlerden yararlanmak
2-Tat duyusu değişmesi durumunda
** Çeşitli baharat ve çeşniler kullanmak
** Yiyecekleri soğuk veya oda ısısında servis yapmak
** Meyve suları kullanmak
** Değişik görünüm ve renkte yiyecekler vermek
** Aşırı tatlı gıdalardan kaçınmak
** Yemek kokularından, kötü kokulu besinlerden kaçınmak
Eğitim vermek!!!
Kanserden korunmada ve ilerlemesini önlemede altın kurallardır.
