İdrar kaçırma, tıbbi adıyla ‘üriner inkontinans’, kişinin idrarı tutma yetisinin çeşitli nedenlerle kaybı sonucu mesanedeki idrarın istemsiz olarak tutamama durumudur. Bu şikayet, sadece ara sıra birkaç damla idrarın kaçması yada mesanedeki idrarın hiç tutulamaması arasında değişen şiddetlerde olabilir. Kadınlarda bu problem erkeklere göre 2 kat daha sık görülebilir. Eğer idrar kaçırma kişi için sosyal bir sorun teşkil ediyor ve yaşam kalitesini olumsuz etkiliyorsa, mutlaka tedavi edilmelidir.
İdrar kaçırma hangi şekillerde olabilir?
Acilen idrara çıkma isteği, normale göre daha sık idrara çıkma, gece idrar ihtiyacı ile uykudan uyanma, idrar yaparken ağrı gibi belirtiler görülebilir. İdrar kaçırma 3 ayrı tipte ortaya çıkabilir; Bunlardan ilki karın içi basıncının arttığı öksürme, hapşırma, ağır kaldırma olarak görülürken, ikinci tipte ise sık idrara çıkma isteği ve idrara yetişemeyerek idrar kaçırma şeklinde olabilir. Aynı zamanda her iki durumdaki şikayetlerin de baskın olduğu 3. tipte, idrar kaçırma problemi yaşayan kadınlar da vardır.
İdrar kaçırmanın nedenleri nelerdir?
İdrar yolu enfeksiyonları, vücudun daha fazla idrar üretmesine yol açan bazı maddelerin tüketilmesi (idrar söktürücü ilaçlar, kahve, alkol gibi), pelvik tabanı oluşturan kas ve dokuların zayıflaması (bu durumda rahim , idrar kesesi ve kalın barsağın son kısmını içeren pelvik organlarda da değişen derecelerde sarkma eşlik edebilir), uzun süreli kabızlık, mesane fonksiyonunu kontrol eden sinirlerde hasar, idrar kanalında tıkanmaya yol açan taş veya çeşitli patolojiler şeklinde görülebilir. Gebelik, doğum veya menapoz, kadınlarda idrar kaçırma probleminin oluşmasına neden olan durumlardan bazılarıdır.
Nasıl tanı konulur?
İdrar kaçırma çok sık görülen bir problem olmasına rağmen hastalar bu durumu utanç verici bulabilir ve muayene için kadın doğum uzmanına başvurduklarında problem doktorun sorgulamasıyla ortaya çıkabilir. Oysa idrar kaçırmanın tipi ve olası nedeni, fiziksel muayene ve basit birkaç laboratuvar testi ile sıklıkla tespit edilebilir. Böylelikle hasta verilecek basit bir tedaviden fayda görebilir. Ancak bunlardan farklı olarak küçük bir hasta grubunda, idrar kesesinin fonksiyonunu değerlendirebilmek için ürodinamik incelemeler veya üroloji muayenesi gibi daha ileri değerlendirmeler gerekebilir.
İdrar kaçırmanın tedavisi nasıl yapılır?
Pek çok kadın hastaya öncelikle cerrahi olmayan yöntemler önerilebilir. Yaşam stili değişiklikleri (kilo vermek, mesane egzersizleri, sıvı, alkol ve kafein alımının azaltılması), pelvik taban egzersizleri, fizik tedavi, pesser adı verilen pelvik tabanı destekleyen tıbbi cihazların kullanımı bu yöntemler arasındadır. Ayrıca mesane kaslarındaki istemsiz kasılmaları azaltarak veya mesane boynunun kapanma basıncını artırarak mesanenin idrarı depolama özelliğini iyileştiren ilaçlar da sıklıkla kullanılır. Bazı hastaların ise, muayene bulguları sonucunda cerrahi tedavi için daha uygun olduklarına karar verilebilir.
